‘In mei begint het. Dan zegt mijn vrouw: ‘Kijk, de motorrijders komen weer.’ Bewoner Herman Wilmer knikt naar het geopende raam. ‘We zitten hier aan een lange doorgaande weg richting het strand. Op warme dagen trekt dat veel volk. Het lawaai waarmee dat gepaard gaat, is niet te beschrijven.’

Buurman Filip Zoeteweij valt hem bij. ‘Het is pure ergernis, ik ben een lichte slaper. Ik word meerdere keren per nacht wakker, door gasten die alle regels aan hun laars lappen.’ We zijn in Den Haag voor ons onderzoek naar Geluidsoverlast.

Gevaarlijk rijgedrag

Tussen de koffiekopjes ligt het dossier dat de bewoners de afgelopen jaren hebben opgebouwd. Onder de noemer ‘Stop de Racebaan Waldeck Pyrmontkade en Koningin Emmakade’ voeren de bewoners actie om het gevaarlijke rijgedrag, de hoge snelheden en de herrie die daarmee gepaard gaat te stoppen. Beide kades zijn onderdeel van de Haagse centrumring, een drukke verkeersader die dwars door de stad loopt. Al langer irriteren bewoners zich aan de toenemende geluidsoverlast. Na een ernstig ongeluk in 2018 is de maat vol.

‘Dat was de trigger,’ zegt een andere buurtbewoner. ‘Ik steek hier regelmatig met mijn dochtertje over, om bijna overreden te worden door een auto of motor die hard door het rode licht rijdt. Na dat ongeval hebben we als buurt gezegd: ‘Tot hier en niet verder.’

Een flyeractie levert in korte tijd ruim 350 handtekeningen op. In een brief vragen bewoners de gemeente Den Haag om beide wegen anders in te richten. Door de rijbanen te versmallen en een flitsplaal te plaatsen, moeten beide kades minder uitnodigen tot nachtelijke straatraces. ‘De onveiligheid is één ding, maar er rijden hier ‘s avonds ook allerlei voertuigen rond met uitlaten die nooit door een keuring zouden komen. Het geluid van die optrekkende motoren is zo erg dat de kinderen er wakker van worden. Iedereen slaapt inmiddels aan de achterkant van het huis.

Flitspaal pas bij meer ongelukken

Veel vertrouwen in een voortvarende aanpak hebben de bewoners niet. In een brief aan het buurtcomité gaat wethouder Robert van Asten niet in op de klachten over geluidsoverlast. Volgens de wethouder houden de meeste weggebruikers zich bovendien aan de verkeersregels, zo blijkt uit een steekproef die de gemeente liet uitvoeren. Op de kades zijn er niet genoeg verkeersovertredingen vastgesteld om in aanmerking te komen voor een flitspaal. Die beslissing is overigens niet aan de gemeente, maar aan het Openbaar Ministerie. Pas als er meer overtredingen worden begaan, of er meer ongelukken gebeuren, heeft een aanvraag kans van slagen.

De wethouder is wel bereid om ‘periodiek een snelheidsdisplay te plaatsen’, maar dat aanbod wordt door de bewoners met hoongelach ontvangen. ‘Alsof de gasten die hier ‘s nachts racen zich iets aantrekken van een duimpje omhoog op een matrixbord!’ Beide kades zeggen te twijfelen aan de gegevens waar de gemeente zich op baseert. Herman Wilmer over de steekproef: ‘Er heeft een weekje een camera gehangen, maar we weten niet wat daar precies mee is gemeten. Geluidsoverlast is bij ons weten nooit gemeten. Dat blijkt ook niet uit de stukken van de gemeente.’

Geluidskaarten

De bewoners staan vooralsnog machteloos. Wordt de herrie te erg, dan meten ze met hun telefoon zelf het aantal decibellen. Maar die meetgegevens zijn niet betrouwbaar genoeg om de gemeente te overtuigen, zo geven ze ook toe. Wel zijn er de geluidskaarten die Nederlandse gemeenten verplicht iedere vijf jaar moeten laten opstellen. In het geval van Den Haag is die informatie tamelijk summier te nemen. Voor Amsterdam bestaat bijvoorbeeld een interactieve kaart, waarop per buurt te zien is hoe het met de geluidsoverlast is gesteld. Den Haag doet het af met vijf onduidelijke kaarten, diep weggestopt op de gemeentewebsite.

Die kaarten zeggen ook weinig over de overlast, zo laat een woordvoerder van de gemeente Den Haag weten. De kaarten geven alleen de gemiddelde geluidsbelasting per dag en/of nacht weer, zoals die is berekend door een akoestisch bureau. Er is dus niet daadwerkelijk gemeten. Bij die berekeningen gaat men er bovendien vanuit dat weggebruikers zich aan de maximum snelheid houden. Het piekgeluid van te hard rijdende motoren, waar bewoners last van hebben, is dus niet meegenomen in de gemiddelde geluidsbelasting.

Die overlast kan alleen worden aangepakt door strengere handhaving. Geluidsoverlast is geen reden de weg anders in te richten of flitspalen te plaatsen, zo benadrukt de gemeente. Het gaat om de centrumring, waarover ook ambulances en brandweer vrije doorgang moeten hebben. Flitspalen worden alleen uit oogpunt van veiligheid geplaatst en niet om geluidsoverlast te bestrijden. Wel is de gemeente bereid om alsnog een aanvraag te doen bij het OM. ‘Momenteel zijn we de benodigde data aan het verzamelen. Naar verwachting wordt de aanvraag aan het einde van dit jaar ingediend.’

Aan de koffietafel aan de Koningin Emmakade is het chagrijn over de trage aanpak merkbaar. Bewoner Filip Zoeteweij: ‘Het heeft gewoon geen urgentie. We moeten zelf met nog meer bewijs komen. Het liefst zouden we een bureau inhuren om hier decibellen te komen meten, maar dat is erg kostbaar. Eigenlijk zou er een manier moeten zijn om dat als bewoners zelf te doen.’