Al eerder schreven wij voor ons onderzoek Onderwijs over Petra Persoon en haar zoon Timon (15) uit Hoek van Holland. Timon is hoogbegaafd, wordt gepest op school en hij heeft veel moeite met klassikaal leren. In de tweede klas van het gymnasium loopt hij helemaal vast op school en krijgt hij een burnout. Op advies van een keuringsarts geeft de leerplichtambtenaar hem een vrijstelling van de leerplicht voor één jaar. Wanneer Petra een aanvraag doet voor verlenging van de vrijstelling krijgt hij een vrijstelling voor de héle duur van de leerplicht. Wij vragen ons of hoe het kan dat een intelligente jongen als Timon nooit meer naar school hoeft. En we vragen de gemeente Rotterdam om een verklaring.
De arts die het advies geeft voor een definitieve vrijstelling doet dit op basis van zijn omvangrijke dossier. Timon zelf is nooit door de keuringsarts gezien. ‘Ik verwachtte eigenlijk een brief waarin staat dat hij opnieuw een vrijstelling kreeg voor het komende jaar en tot mijn verbazing stond er voor de duur van de leerplicht,’ vertelt Petra.
Dagbesteding
Wanneer Timon een vrijstelling krijgt, is hij er zo slecht aan toe dat hij zijn kamer nauwelijks meer af komt en is nachtenlang aan het gamen. Petra: ‘Hij hoorde nergens meer bij, hij hoorde ook niet meer bij het gezin. Hij zat in zijn eentje boven in zijn kamer, steeds depressiever aan het worden.’ Volgens Petra heeft Timon een schooltrauma opgelopen en haalt de vrijstelling de druk weg om naar school te moeten en te moeten presteren. Inmiddels gaat het een stuk beter met Timon en gaat hij drie dagen per week naar dagbesteding. Daar krijgt hij structuur aangeboden en waardoor hij weer een normaal dag- en nachtritme krijgt. Timon leert er brood bakken, hout bewerken en het sleutelen aan computers, maar echt onderwijs is er niet meer bij.
Wij blijven met veel vragen zitten. Wie monitort nu hoe het verder met hem gaat? En op welke manier kan hij nog wel onderwijs volgen als hij geen leerplicht meer heeft? En is er genoeg gezocht naar alternatieve, passende onderwijsvormen voor Timon? We benaderen de gemeente Rotterdam voor een gesprek met de leerplichtambtenaar en de keuringsarts en benaderen de gemeente Rotterdam voor een interview met de wethouder.
De gemeente mailt ons het volgende: ‘In verband met de privacy van de betrokkenen, gaan wij niet in op individuele cases.’ Wel kunnen we u informeren over passend onderwijs en over ons beleid rondom het verstrekken van een leerplichtvrijstelling op basis van artikel 5 onder a van de Leerplichtwet (bedoeld voor leerlingen met fysieke gezondheidsproblemen en gedragsproblematiek, red.).
Hieronder enkele passages uit de schriftelijke reactie van de gemeente:
‘De gemeente Rotterdam vindt het zeer zorgelijk dat 313 jeugdigen een leerplichtvrijstelling 5 onder a hebben. Dit strookt namelijk niet met het recht op onderwijs voor alle jeugdigen zoals vastgelegd in het internationale verdrag voor de rechten van het kind. De gemeente en samenwerkingsverbanden passend onderwijs gunnen het ieder kind om zich maximaal te ontwikkelen, of dat nu om 1% of 100% onderwijstijd gaat. We werken er aan om dit aantal te verminderen.
Voor hoogbegaafden geldt dat het onderwijsaanbod in ontwikkeling is. Meerdere scholen in Rotterdam bieden en ontwikkelen specifiek aanbod voor hoogbegaafden. Bij deze ontwikkelingen vanuit het onderwijs sluiten we als gemeente zo goed mogelijk aan, bijvoorbeeld door te onderzoeken hoe we passende (preventieve) ondersteuning kunnen arrangeren, naast de passende onderwijsondersteuning.
Soms blijkt het onderwijsaanbod en de aanvullende ondersteuning vanuit de school, de samenwerkingsverbanden passend onderwijs en de gemeente toch niet voldoende te zijn en besluiten ouders om een beroep te doen op een leerplichtvrijstelling artikel 5 onder a.’
Gesprek
Als we nogmaals de gemeente vragen om specifiek in te gaan op de situatie van Timon, horen we per mail dat zij contact hebben gezocht met zijn ouders. De gemeente: ‘Het afdelingshoofd van onze afdeling Leerplicht neemt op hele korte termijn contact op met de ouders om na te gaan of zij behoefte hebben aan meer informatie en/of een gesprek met de gemeente. Eventueel samen met de zorgonderwijsspecialisten en het samenwerkingsverband passend onderwijs erbij.’
En zo geschiedde. Vorige week ging een delegatie waaronder de leerplichtambtenaar op bezoek bij Petra en haar man. We bellen haar op om te vragen hoe het gesprek ging. ‘Het was een heel prettig gesprek. Het is toch fijn als je hoort: ‘Hoe gaat het en wat kunnen we voor je betekenen? En ze hebben wel gezien dat onderwijs geen optie is voor dit kind, maar ze hebben meegedacht hoe ze dit kind enige vorm van ontwikkeling kunnen geven.‘
