Nu we met z’n allen hele dagen thuis zitten, vallen sommige diersoorten ons ineens meer op. Stadsvogels die normaal gesproken boven het drukke stadsgeluid moeten uitzingen, zijn in een uitgestorven stad nu extra goed te horen. En online filmpjes uit het buitenland tonen wilde dieren die uit de bossen de lege straten intrekken. Voor ons onderzoek Van wie is de natuur? onderzoeken we hoe de coronacrisis invloed heeft op natuur en milieu. Wat merken plaagdieren zoals de rat, het mediterraan draaigatje (een miersoort) en de eikenprocessierups hier eigenlijk van?
In ons onderzoek Plaagdieren onderzochten we eerder al de bestrijding van de rat in Nederland. Als gemeenten niet op tijd ingrijpen, staat ons over een aantal jaar een enorme rattenplaag te wachten, zo waarschuwde Bastiaan Meerburg van het Kennis-en Adviescentrum Dierplagen (KAD) destijds.
Rattenmeldingen gestegen
Om echte veranderingen te signaleren in het gedrag van de rat duurt de ‘intelligente lockdown’ vanwege het coronavirus eigenlijk nog te kort, zo stelt Meerburg als we hem bellen voor ons nieuwe onderzoek. Hij ziet wél het aantal rattenmeldingen in de afgelopen weken stijgen. “Dat kan met twee dingen te maken hebben. Allereerst het feit dat we vaker thuis zijn, met als gevolg dat we vaker een rat zien lopen. Maar het kan ook komen omdat ratten zich op dit moment aan het verplaatsen zijn omdat zij op de gebruikelijke plekken, zoals fastfoodrestaurants of winkelstraten, onvoldoende eten kunnen vinden.”
Oproep: Welke dieren vallen jou op tijdens deze coronacrisis?
We zijn benieuwd naar jouw ervaringen. Zie jij in je tuin, de stad of je favoriete natuurgebied ook dieren die je anders niet ziet? Blijven ze juist weg uit je favoriete natuurgebied omdat het er drukker is? Of werk je als stadsecoloog en wil je ons meer vertellen over jouw observaties? We horen graag je verhaal!
Positief effect corona?
De rat staat erom bekend dat hij zich razendsnel voortplant, maar als de coronamaatregelen lang aanhouden zou een positief effect daarvan wél kunnen zijn dat hun voorplantingsdrift omlaag gaat, legt Meerburg uit. Want hoe minder eten, hoe minder kleine ratjes er geboren worden. “Maar dan moet de crisis wel een langere tijd duren, moet er minder eten op straat terechtkomen en moeten restaurants nog weken gesloten blijven. Wat het effect op de rattenpopulatie is, is op dit moment dus nog heel lastig te voorspellen.”
Eikenprocessierups: nu bestrijden
Twee andere overlastgevers kunnen zich door de coronamaatregelen mogelijk juist makkelijker verspreiden. Zo is de eikenprocessierups sinds een week of twee uit het ei. Vorig jaar zorgde de haartjes van het beestje voor veel jeuk en doktersbezoeken. “Eind mei worden de brandhaarden verwacht en dan gaan ze ook echt voor overlast zorgen”, vertelt Meerburg. “Het is zaak dat gemeenten daarom ook nu preventief aan de slag gaan om dit te voorkomen. Ik zie veel gemeenten die het goed oppakken, maar heb geen zicht op alle 355 gemeenten. Ik kan mij voorstellen dat door het coronavirus andere zaken belangrijker zijn en dat dit blijft liggen. Als dat het geval is, dan zitten we eind mei met een ander gezondheidsprobleem.”
Bijtende miersoort
De bestrijding van het mediterraan draaigatje staat inmiddels door de maatregelen rond het coronavirus al op een lager pitje. Deze bijtende miersoort zorgt al enkele jaren voor overlast, bijvoorbeeld in de Rotterdamse wijk Hilligersberg. De beestjes vormen een zogenoemde superkolonie en zorgen daardoor voor verzakte straten en tuinen. Het KAD, waar Meerburg directeur van is, onderzoekt in opdracht van de gemeente Rotterdam hoe je deze plaagdieren het beste kan bestrijden. “Maar daar moeten we wel voor van huis naar huis en dat ligt nu even lastig. En dat is heel vervelend voor die bewoners, want het draaigatje geeft veel ellende.”
Filmpjes: nep of echt?
De collega's van dataplatform Pointer zochten uit hoe het nu precies zit met de filmpjes van wilde dieren in de stad. Echt of nep? Lees het hier.
