Hoe gaan onze huisartsen om met de coronacrisis? De afgelopen jaren hebben we voor onze onderzoeken gesproken met verschillende huisartsen. Een van hen is Ton Dapper uit Tienhoven, een klein dorpje in de gemeente Stichtse Vecht, onder de rook van Utrecht. We waren drie jaar geleden bij hem op bezoek voor onze uitzending over obesitas. Hoe gaat het nu met hem, zijn team en zijn patiënten?
We vragen hem om een dagboek bij te houden. Ervaringen en bespiegelingen van een huisarts tijdens de coronacrisis.
zondag 26 april
Deze coronacrisis is ook een morele crisis, dat heb ik al eerder geschreven. Zijn we uiteindelijk niet doorgeslagen in onze luxe, consumptie en globalisering? Belangrijke vragen die we onszelf kunnen stellen.
Yuval Noah Harari , Israëlisch denker en historicus zet ‘m in deze mooi aan. Volgens hem komen we onder andere voor een cruciale keuze te staan: Wint het nationalistisch sentiment of zegeviert wereldwijde solidariteit? De waarheid zal ergens in het midden liggen, denk ik.
We hebben verkiezingen volgend jaar maart. We hebben nog even om met elkaar te debatteren.
maandag 27 april
Koningsdag.
Vorig jaar kondigde Trump aan dat hij ging scheiden. Althans dat dacht ik.
Alles wat van buiten de Verenigde Staten kwam en hier had gestudeerd kon terug naar eigen land. “Ga terug naar je eigen land en herstel het volledig gebroken en door misdaad geïnfecteerde thuisland”, was de strekking van zijn twitterverhaal. Trump is van het ‘sociaal darwinisme in een economische verpakking’: men kan het beste, om zijn superioriteit te behouden, op tijd de zwakke elementen uit de samenleving verwijderen. Melania, zijn vrouw, komt uit Slovenië. Daar gaat ze, dacht ik. Ze mocht zich nuttig gaan maken in haar thuisland. Maar gelukkig richtte Trump zijn twitteroorlog op ‘slechts’ drie (gekleurde) vrouwelijke congresleden van de Democratische Partij.
Vorige week kondigde Trump aan de oplossing te hebben voor de coronacrisis. Althans dat dacht ik. We konden desinfectiemiddelen innemen of gaan inspuiten. Ik was zo stomverbaasd dat ik niet eens meer boos kan worden op deze man. In gedachten kon ik hem alleen maar een troostende aai over zijn bol geven. Ondertussen gun ik Melania op de een of andere manier toch zo haar scheiding.
dinsdag 28 april
De spreekuren beginnen echt voller te worden, zowel fysiek als telefonisch. Ik ‘hang’ de hele dag aan de telefoon. ’s Avonds ben ik toch altijd even ‘op’, merk ik. Het is een nieuwe auditieve manier van werken die mentaal veel kracht kost. Opvallend is ook weer vandaag dat ik, na weken van een ‘viruscrisis’, fysiek op de spreekuren nog nooit zo weinig snotneuzen en ‘hoesters’ gezien heb.
woensdag 29 april
Democratie is voor mij niets anders dan de kunst van het samenleven. Goed crisismanagement bestaat voor mij uit: eenvoud, korte lijnen en heldere gezagsstructuren. Tussen die twee zit spanning, merk ik nu.
Vele wetenschappers en politici willen meer inzichten krijgen in de achtergronden van de genomen beslissingen en dat er volop gedebatteerd gaat worden over het toekomstige crisisbeleid. Dit geeft mij een ‘big-brother-is-watching-you-gevoel’. Het gevaar is dat niet de crisisbeslissingen maar de experts nu voortdurend geëvalueerd gaan worden. Past helemaal in een neo- liberale disciplinering van de samenleving waarin wantrouwen naar elkaar overheerst en allerlei, vaak anonieme controlesystemen ‘die ander’ dus zullen moeten controleren. Begrijp me goed, ik ben voor debat, transparantie en democratie maar ik vind dit, op dit moment net een stap te ver. We zullen juist nu vertrouwen moeten hebben in elkaar, met name in de bestaande gezagsstructuren. Daarbij moeten we de lijnen kort houden. Het draait nog steeds om urgente, gecoördineerde acties die ons uit deze crisis moeten halen. Op het foute momentum gaan debatteren kan leiden tot vertraging, haantjesgedrag en een vacuüm. Dat moeten we dus niet doen. Dat wil niet zeggen dat we niet meer in een gedemocratiseerde samenleving zouden leven. Het wil zeggen dat we de realiteit onder ogen zien.
donderdag 30 april
’s Avonds weer dienst in het ziekenhuis. Ondertussen drie portocabins (‘vieze ruimtes’) voor de voordeur van het ziekenhuis. Deze dienst wordt er slechts één patiënt in ‘pak’ op het luchtwegspreekuur in een van de portocabins gezien. Er zijn geen ‘corona-visites’ deze avond.
vrijdag 1 mei
Dag van de arbeid.
Nu beginnen (de cardiologen, plastisch chirurgen en dermatologen deden het al) ook de psychiaters te klagen over teruglopende inkomsten… Sorry, ik bedoel natuurlijk teruglopende patiëntenstromen. Ook zij vrezen voor leed en lijden dat verborgen blijft en nu onbehandeld rondloopt.
Een belangrijk onderdeel van ‘marktwerking’ is het werven van klanten. Reclame maken voor de medische praktijk is echter ‘not done’ in ons vak. Dat kan dus anders. Overtuig mensen dat ze potentieel ziek zijn of ziek kunnen worden en dat ze zich daar vooral tegen moeten wapenen. ‘Meet uw cholesterol, haal uw inentingen, slik uw pillen, doe een uitstrijkje, praat erover met uw huisarts’. We overspoelen patiënten met gezondheidsadviezen. Een belangrijk gegeven in de gezondheidszorg is dat elk aanbod uiteindelijk zijn eigen vraag (‘markt’) creëert. Je gaat met een ‘illness’ (subjectief ervaren klachten) naar het spreekuur en je komt er met een ‘disease’ (ziekte) uit.
Deze pandemie legt de ‘vermarkting’ van de zorg voor mij pijnlijk bloot.
