Na onze uitzending “Wie helpt ons van de pillen af?” ontvingen we veel reacties. Vooral van mensen die zelf hulp zoeken bij het afbouwen van medicatie voor psychische klachten. Professionele hulpverlening bij het afbouwen van dit soort medicatie staat nog in de kinderschoenen, maar er is wel een aantal ontwikkelingen die mensen kunnen helpen. In dit artikel zetten we er een aantal op een rij.
Let wel: het is altijd aan te raden is om af te bouwen in overleg met een behandelaar of de huisarts.
Afbouwpoli antidepressiva
In januari 2021 is de eerste afbouwpoli van Nederland geopend door GGZ InGeest en Amsterdam UMC. Hier biedt een team van psychiaters, verpleegkundig specialisten, psychologen en apothekers advies en behandeling bij het stoppen van antidepressiva. De ervaringen die ze hierbij opdoen worden gebruikt voor wetenschappelijk onderzoek.
Patiënten uit heel Nederland kunnen met een doorverwijzing van de huisarts contact opnemen met de afbouwpoli. Na een intake wordt besloten of een patiënt mag gaan afbouwen en zo ja, hoe. Niet iedereen krijgt het advies om (nu al) te beginnen met afbouwen. “Ik denk dat voor sommige mensen het levenslang slikken van antidepressiva echt het beste is. Maar er zijn ook veel mensen die er wel mee kunnen stoppen.” stelt psychiater Christiaan Vinkers van de afbouwpoli.
Speciale afbouwpoli
Sinds kort is er een tweede afbouwpoli bij GGZ Noord-Holland Noord. Hier werkt een team van psychiaters, psychologen, verpleegkundig specialisten en apothekers samen om mensen te helpen met het afbouwen van psychofarmaca. Naast hulp bij het afbouwen van antidepressiva, helpen ze ook bij het afbouwen van antipsychotica, slaap- en kalmeringsmiddelen, stemmingsstabilisatoren en ADHD-medicatie. Deze speciale afbouwpoli in Hoorn is tot nu toe alleen toegankelijk voor cliënten van de ggz-instelling zelf.
Apotheken
Apothekers zijn de medicatie specialisten die alles weten over medicijnen in relatie tot ziekten en mogelijke bijwerkingen van medicijnen. Daarnaast kunnen ze helpen met doseringen. Er is een grote groep apothekers die mensen helpen bij het afbouwen van hun medicatie. Deze zorg wordt nog niet standaard vergoed door zorgverzekeraars. Hier is veel discussie over.
De Transvaal Apotheek in Den Haag is bezig met een pilotproject dat wel vergoed wordt door grote verzekeraars als VGZ, CZ en Zilveren Kruis. Bij deze apotheek bieden ze een afbouwtraject met begeleiding voor het afbouwen van antidepressiva op basis van afbouwtabel 3 uit het Multidisciplinair document afbouwen SSRI's en SNRI's. De Transvaal Apotheek is ook een zogeheten bereidingsapotheek waardoor ze, mocht het nodig zijn, een aangepaste dosis van antidepressiva kunnen bereiden.
Taperingstrips
De Regenboog Apotheek in Bavel heeft een afbouwmethode voor antidepressiva ontwikkeld die werkt met zogeheten ‘taperingstrips’. De apotheek verpakt afbouwmedicatie op maat in dagelijkse doseringen.
“Een taperingstrip voor 4 weken bestaat uit 28 aan elkaar zittende plastic zakjes met in ieder zakje de medicatie voor één dag. De dagelijkse dosis in iedere zakje is zo gekozen dat die iedere dag een klein beetje lager of gelijk is aan die van de vorige dag. Behandelaars kunnen zo in verleg met de patiënt afbouwschema’s voorschrijven op maat.”
Momenteel wordt deze methode alleen nog door een paar kleinere zorgverzekeraars vergoed. De Vereniging Afbouwmedicatie voert momenteel rechtszaken om vergoeding door zorgverzekeraars af te dwingen.
Op zoek naar meer informatie?
Wetenschappelijk kennis over verantwoord afbouwen van psychofarmaca is er nauwelijks. Psychiater Remke van Staveren schreef het boek “Minder slikken”. Ze heeft haar psychiatrische kennis vooral gecombineerd met kennis van ervaringsdeskundigen om te komen tot een verantwoord zelfhulpboek. Voor meer informatie over afbouwen kun je ook terecht bij lotgenotengroepen die actief zijn op social media. Zo heb je twee Facebookgroepen: Veilig en Verantwoord Afbouwen en Antidepressiva, en dan! Hier kun je ervaringen delen en vragen stellen.
