Je hoeft er niet lang naar te zoeken: groepen op chat-apps zoals Telegram waarin naaktbeelden worden gedeeld van mensen die daar geen toestemming voor hebben gegeven. Tienduizenden personen krijgen dit materiaal dagelijks op hun telefoon. En er lijkt voorlopig geen einde aan te komen, terwijl de slachtoffers met de gevolgen worden opgescheept. Voor ons onderzoek naar dit fenomeen, genaamd shaming of exposing, zijn we op zoek naar verhalen van personen die hier mee te maken hebben gehad.
Elke maand worden honderden personen ongevraagd het middelpunt van discussie in zogeheten expose-chats. In deze chatgroepen worden naaktbeelden (maar soms ook simpelweg profielfoto’s) van voornamelijk jonge meiden en vrouwen gedeeld. En het doel is even duidelijk als weerzinwekkend: "Weet iemand wie deze hoer is?"
Binnen de kortste keren worden (profiel)namen en telefoonnummers uitgewisseld. Slachtoffers worden daarna door talloze mensen lastiggevallen met verzoeken voor seks. De schaamte onder slachtoffers is groot. Ze worden in een hele kwetsbare positie gebracht vanwege hun seksualiteit.
'Ik schaamde me heel erg'
Enkele mensen hebben hun ervaring al met ons gedeeld. Zuellen deelde haar verhaal bij Pointer Radio. Haar ex-vriend deelde naaktfoto’s van haar. Ze raakte daardoor haar stageplek kwijt, en werd door vrienden en onbekenden op de beelden aangesproken. "Ik schaamde me heel erg, en ik ging me meer verstoppen", zegt Zuellen. "Ik kreeg zoveel stemmetjes in mijn hoofd. Je klapt zo dicht dat je denkt: 'Ik wil er niet meer zijn'."
Bij Açelya werden profielfoto’s van haar Instagram gedeeld in zo’n expose-chat. "Heel normale foto’s maar dan met heel beledigende teksten erbij", vertelt ze. "Ik val op donkere mannen, dat is een taboe in de Turkse cultuur." Tot op de dag van vandaag krijgt Açelya berichten van jongens uit zulke groepen.
Dankzij deze verhalen durven anderen ook hun ervaringen met ons te delen. We ontvangen tips over mensen die online in allerlei vormen worden geshamed. Een tipgever wordt al jarenlang lastiggevallen door een anoniem persoon die pornografische verhalen over haar schrijft en publiceert. Het gaat om heftige thema’s, zoals incest en verkrachting. Het geeft onze tipgever een enorm onveilig gevoel. "Je hebt geen leven meer. Je wordt echt heel bang."
Heb je ook ervaringen met zulk online seksueel grensoverschrijdend gedrag? Of heb je daar wel eens (indirect) mee te maken gehad? We komen graag met je in contact.