Op 14 maart 2020, nog geen drie maanden geleden, overleed Tomy Holten nadat hij in Zwolle hardhandig door de politie was aangehouden en afgevoerd. De beelden die hiervan gemaakt zijn door omstanders vertonen gelijkenis met de beelden van de arrestatie van George Floyd in de VS. De dood van Floyd heeft over de hele wereld protesten aangewakkerd tegen politiegeweld dat gericht is op minderheden. Maar ook in ons eigen land komen mensen om het leven door politiegeweld.
Voor een nieuw onderzoek spreken we Tomy’s broer, die liever niet met zijn naam in de publiciteit wil. Hij is ervan overtuigd dat de donkere huidskleur van zijn broer een rol heeft gespeeld bij zijn hardhandige aanhouding. Onderzoek van de rijksrecherche moet uitwijzen of de betreffende agenten correct hebben gehandeld.
Institutioneel racisme
We willen graag uitzoeken of ook in ons land sprake is van institutioneel racisme. Dus heb je weleens te maken gehad met etnische profilering of politiegeweld of ben je daarvan getuige geweest? Laat het ons weten.
De dood van Tomy
Tomy Holten, een man met een Haïtiaanse achtergrond uit Zwolle, is op 14 maart in een lokale Jumbo-supermarkt en maakt een verwarde indruk. Medewerkers van de Jumbo spreken Tomy aan en begeleiden hem naar buiten. Als Tomy dan toch weer de winkel in rent bellen ze de politie. Die arriveert met meerdere wagens. Buiten loopt het dan snel uit de hand. Op beelden is te zien hoe Tomy door een groep mensen, waaronder ook Jumbo-medewerkers, tegen de grond wordt gewerkt.
Op een andere video is te zien dat Tomy langdurig door meerdere mensen in bedwang wordt gehouden, zijn gezicht hard tegen de grond gedrukt. Wat was de reden van deze hardhandige aanhouding en, waarom resulteerde dit in de dood van Tomy? Politie en justitie doen hier momenteel geen mededelingen over vanwege het lopende onderzoek van de rijksrecherche.
Onderzoek
De broer van Tomy is direct na de dood van zijn broer zelf een onderzoek gestart. Hij is naar Zwolle gereisd en heeft daar medewerkers gesproken van de betreffende Jumbo.
“Ik heb gevraagd wat er dan precies aan de hand was met Tomy in de supermarkt en de betreffende medewerker zei dat er eigenlijk níets aan de hand was. Die dag was iedereen als een gek aan het hamsteren omdat de minister-president de coronacrisis had vergeleken met oorlog. Veel mensen waren die dag door de supermarkt aan het rennen. Iedereen was toen een beetje in de war. Tomy was daar, gekleed in een t-shirt en op slippers vermoedelijk ook om nog snel wat spullen te halen voordat de schappen leeg waren. De medewerker vertelde mij dat hij Tomy heeft aangesproken en hem zelfs nog geknuffeld heeft en hem toen naar buiten heeft gebracht.”
Tomy is vervolgens weer de winkel in gerend waarop het personeel heeft besloten de politie te bellen. “Waarom hebben ze dat gedaan? De medewerker vertelde mij dat Tomy’s hart als een gek tekeerging en dat hij dacht dat Tomy ziek was. Hij had ook niets gestolen of vernield, geen mensen bedreigd. Hij heeft dus niet strafbaars gedaan! Op welke gronden is dan de politie gebeld?”
De politie rukt met meerdere wagens uit. Er ontstaat een schermutseling als ze proberen Tomy aan te houden. Uiteindelijk zit een aantal mensen op de rug van Tomy. Eentje houdt zijn nek stevig vast en een ander zet zijn schoen op het gezicht van Tomy, zo is te zien op de beelden. Een medewerker van de Jumbo lijkt ook betrokken te zijn bij het onder bedwang houden van Tomy.
“Ze hebben hem wel dertig minuten zo hardhandig op de grond gedrukt. Het was hartstikke koud die dag. Je hoort hem duidelijk schreeuwen op die beelden. Waarom hebben ze hem zo lang op de koude grond gehouden? Dit was echt onnodig politiegeweld.”
Als Tomy onwel wordt besluit de politie een ambulance te bellen. In een persbericht zegt de politie daarover:
“Tijdens de aanhouding verzette de man zich waarna hij onwel werd. De ambulance was snel ter plaatse om de man te controleren. Na onderzoek bleek dat de man overgebracht kon worden naar het cellencomplex in Zwolle waar hij werd ingesloten.”
Nog geen uur later overlijdt hij in het cellencomplex in Zwolle.
In een reactie aan De Stentor liet Jumbo eerder weten niet te kunnen vaststellen “dat tijdens de arrestatie een medewerker op Tomy Holten heeft gezeten. Zolang het rechercheonderzoek loopt, doen wij verder geen mededelingen.”
Racisme?
De broer van Tomy heeft weinig vertrouwen in het onderzoek dat nu door de rijksrecherche uitgevoerd wordt. “De slager kan nooit zijn eigen vlees keuren. Dat mag gewoon niet. Ik wil precies weten wat er gebeurt is die dag en waarom de politie zo onnodig veel geweld heeft toegepast. Ik heb zelfs al een kort geding tegen de Jumbo aangespannen om de beveiligingsbeelden op te vragen.”
De kortgedingrechter heeft hierin niet toegestemd omdat Jumbo door de rijksrecherche verboden is om de beelden verder te verspreiden en de rechter het belang van het onderzoek door de recherche zwaarder weegt dan het belang van de broer van het slachtoffer.
Tomy’s broer is ervan overtuigd dat de huidskleur van Tomy een rol heeft gespeeld bij hoe hij door de Jumbo-medewerkers en door de politiemensen is behandeld.
“Er is in Nederland sprake van structureel racisme. Kijk bijvoorbeeld wat er gebeurd is bij de Belastingdienst. Kijk wat er gebeurt bij sollicitatieprocedures. Ze hopen nu waarschijnlijk dat dit overwaait maar dat laat ik niet gebeuren. Dit kan gewoon niet meer.”
