Dat Nederland aanzienlijke steun verleent aan Oekraïne is breed bekend. Sinds het begin van de oorlog, die inmiddels het vierde jaar is ingegaan, houdt de overheid bij welke steun aan Oekraïne wordt gegeven, waaronder 24 F-16-gevechtsvliegtuigen met een waarde van 3.7 miljoen tot 5 miljoen per stuk, plus 450 miljoen euro voor bewapening daarvan.

Verder is er meer dan 1 miljard euro aan artilleriemunitie uitgegeven, en is recentelijk een pakket goedgekeurd ter waarde van 675 miljoen euro voor onder meer 100 dronedetectieradars en investeringen in de Oekraïense drone-industrie.

Top drie

Maar staan we door deze steun samen met het Verenigd Koninkrijk en Duitsland aan kop, zoals Zelensky beweert? De precieze ranglijst is lastig te bepalen. Volgens de meest recente cijfers van de Ukraine Support Tracker van het Kiel Institute for the World Economy (periode 24 januari 2022 tot en met 30 april 2025) heeft Nederland in totaal 7,66 miljard euro aan steun aan Oekraïne geleverd. Daarvan is 6,9 miljard euro militaire steun.

Op basis van deze rangschikking staat Nederland op plek vier binnen Europa, achter Duitsland, het Verenigd Koninkrijk en Denemarken. Toch meldt het Nederlandse ministerie van Buitenlandse Zaken dat de totale gecommitteerde Nederlandse militaire steun inmiddels is opgelopen tot ruim 13,6 miljard euro. Dat verschil kan zitten in de verschillende rekenmethodes die het Kiel instituut en het ministerie hanteren.

Waarom zoveel steun vanuit Nederland?

Wat de precieze plek van Nederland op de ranglijst ook is, één ding is duidelijk: ons land bevindt zich steevast in de top van steunverlenende landen in Europa. Opvallend is dat op dezelfde ranglijst Europese militaire grootmachten als Frankrijk en Italië onder Nederland staan. Frankrijk heeft volgens het Kiel Institute bijna een miljard euro minder militaire steun geleverd aan Oekraïne dan Nederland. Italië blijft, met 1,37 miljard, zelfs 6,6 miljard euro achter. Spanje heeft tot nu toe minder dan één miljard euro aan militaire steun geleverd.

Dat roept de vraag op waarom een relatief klein land als Nederland zoveel meer bijdraagt dan grotere landen als Frankrijk, Italië en Spanje. Of omgekeerd: waarom grotere landen zoveel minder bijdragen dan Nederland? Deze landen hebben namelijk een grotere economie dan Nederland. De oorzaken verschillen, maar komen neer op een mix van geopolitieke prioriteiten, lagere defensiebudgetten en politieke overwegingen.

Naast de ranglijst van het Kiel instituut vonden we ook nog andere verslagen zoals die van het Britse Parlement. In dat verslag doen zij expres geen vergelijkingen omdat het ingewikkeld is. Zo verklaart het Britse parlement zelf: "Vergelijkingen maken wordt ook bemoeilijkt door het feit dat veel landen informatie niet consistent publiceren. Daarnaast is het ook onduidelijk waar de grens voor classificering ligt tussen bepaalde vormen van hulp, zoals mijnenruiming of hulp zonder wapens."

Op de ranglijst van de Oostenrijkse bank ‘Erste Group’ staan we een stuk lager op hun ranglijst. Niet de vierde maar de achtste plek. (Nog steeds ver boven Frankrijk, Italië en Spanje.) Dat komt omdat zij rangschikken op basis van hoeveel procent een land van zijn BBP afstaat voor steun aan Oekraïne.

Conclusie

Behoort Nederland tot de drie Europese landen die de meeste steun leveren aan Oekraïne? Het korte antwoord: het hangt ervan af aan wie je het vraagt. De precieze rangorde verschilt per meetmoment, per definitie van ‘steun’ en per bron. Wel is onmiskenbaar dat Nederland met name qua militaire steun structureel in de Europese kopgroep zit. Het ministerie van Buitenlandse Zaken reageert dan ook: ‘Gezien de variatie in rekenmethoden die worden gehanteerd en de soms beperkte openbaarheid van data, lopen cijfers over steun aan Oekraïne echter vaak uiteen. Het is daardoor niet gemakkelijk een exacte vergelijking te maken tussen landen en te bepalen op welke plaats Nederland zou (moeten) staan.’

Wel is onmiskenbaar dat Nederland met name qua militaire steun structureel in de Europese kopgroep zit. Dat is deels te verklaren doordat landen als Frankrijk, Italië en Spanje terughoudender zijn met militaire leveringen. Daardoor schuift Nederland, ondanks zijn kleinere omvang, automatisch omhoog op de ranglijsten.

Deze factcheck kwam tot stand in het kader van de Factcheck-marathon naar aanleiding van de NAVO-top met als partners Pointer (KRO-NCRV), AD en de aangesloten regionale kranten, Nieuwscheckers, de VRT, de RTBF, Knack, Factcheck Vlaanderen en deCheckers. Lees hier alle factchecks.