Een zorgboerderij met kippen, koeien en een riante tuin: de ideale plek voor mijn dementerende moeder, dacht Mirjam*. Totdat ze zicht kreeg achter de schermen. Moeder kreeg ondermaatse zorg, volgens haar. En dat terwijl de zorghoeve meer dan 50.000 euro aan pgb-zorggeld per jaar ontving.
‘Mijn moeder was een echt buitenmens, dus leek een zorgboerderij ons wel wat,’ vertelt Mirjam over haar dementerende moeder die niet langer op zichzelf kon wonen. Tussen de koeien en kippen zou haar moeder de oude dag gaan doorbrengen. Op een zorgboerderij met een grote tuin, een appelgaard en een moestuin, waar de cliënten konden tuinieren of een wandelingetje maken.
Verwaarloosd gebit
‘Mijn moeder had het er in het begin erg naar de zin,’ aldus Mirjam. ‘Maar langzamerhand kreeg ik steeds beter zicht op wat er zich achter de schermen afspeelde.’
Zo bracht ze op een gegeven moment met haar moeder een bezoek aan de tandarts.
‘De tandarts schrok enorm van de slechte status van mijn moeders gebit. Ze had vier gaatjes en overal tandplak’, vertelt ze. ‘Ik sprak een medewerker van de zorgboerderij erop aan. Ze gaf als verklaring dat er een enorme werkdruk was, waardoor er niet goed gepoetst werd. Toen gingen bij mij alle alarmbellen af.’
Ook kwam de Mirjam erachter dat de buitendeuren overdag op slot gingen. ‘Dat was gemakkelijk, want dan kon er niemand weglopen. Maar dat mocht helemaal niet.’ Pas na diverse klachten en melding - onder meer bij de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) – van Mirjam gebeurde dit niet meer.
Angstcultuur
Een andere bron, die een tijdje gewerkt heeft op de betreffende zorghoeve, vertelt aan De Monitor: ‘Er was een enorme angstcultuur op de werkvloer en een hoge werkdruk. Er liep weinig personeel rond en dat ging ten koste van de zorg. Als er één iemand een nachtdienst heeft op 11 personen, dan kun je die ’s ochtends niet met volledige zorg en aandacht wassen, aankleden of tandenpoetsen. Dat schiet er dan bij in.’
Forse groei zorgboerderijen
Sinds de jaren negentig is er een forse groei aan zorgboerderijen in Nederland. Zorgboerderijen bieden dagbesteding en woonopvang aan mensen met een zorg- of hulpvraag, zoals ouderen, verstandelijk gehandicapten of jongeren met psychische problemen. De branchevereniging Federatie Landbouw en Zorg schat het aantal zorgboerderijen tussen de 1100 en 1200.
Ook waren de maaltijden uiterst karig, verklaart de voormalig medewerker. ‘Het eten was niet veel. In het weekend aten we kliekjes uit de vriezer. En als we een knakworstje hadden op zaterdag, dan was het echt feest.’ Ze vervolgt: ‘Er werden bijna nooit uitstapjes georganiseerd, de mensen zaten er 24/7 op de boerderij. Dat is op den duur geestdodend.’
Geen zicht op financiën
De moeder van Mirjam, die na 5 jaar verhuisde en inmiddels is overleden, had een persoonsgebonden budget (pgb). Hiermee kon de zorgboerderij zorg inkopen voor 52.000 euro per jaar. Daarnaast betaalde ze jaarlijks een eigen bijdrage van ruim 20.000 euro voor woon- en servicekosten. ‘Dat is een hoop geld. We hebben de eigenaren van de zorgboerderij gevraagd waar het geld precies naartoe gaat, maar daar hebben we nooit antwoord op gekregen.’
* De naam Mirjam is om privacyredenen gefingeerd.
