Een paar dagen terug publiceerden we het eerste deel van het verhaal van Lisa, waarin te lezen is hoe ze opgroeit in een gezin waarin angst voor de duivel een grote rol speelt. Lisa krijgt steeds meer psychische problemen, die volgens haar jeugdpsycholoog veroorzaakt worden door haar gezinssituatie. Maar thuis en ook door de kerk, wordt de oorzaak gezocht in de duivel die grip op haar heeft. Daardoor is ze als kind meermaals onderdeel van demonenuitdrijvingen, en verdwijnt ze uit het zicht van professionele hulp.

Pleeggezin via de kerk

De uitdrijvingen helpen Lisa niet en de situatie thuis verslechtert. Een gezin dat ze kent via de evangelische kerk biedt aan om tijdelijk bij hen te komen wonen. “De vader van het gezin geloofde dat hij een profetie had ontvangen. Hij had van God gehoord: ‘Lisa moet bij ons komen wonen en wij moeten voor haar gaan zorgen.’ Mijn ouders hebben daarmee ingestemd, want zij zagen ook wel dat het niet goed met mij ging.”

De nieuwe pleegvader van Lisa is een bijzondere man. Hij stelt een profeet van God te zijn. “Hij kon rechtstreeks woorden van God ontvangen en hij wist ook heel goed waar de duivel zat. Ik dacht dat hij echt iemand was die mij kon helpen, dat hij me kon bevrijden en kon zorgen dat alle problemen weg zouden gaan.”

Misbruik

Lisa neemt de bovennatuurlijke krachten van haar pleegvader erg serieus. Ook in de kerk die ze bezoeken krijgt hij steeds meer aanzien. Maar zo krijgt hij ook steeds meer macht over de gedachten van Lisa, en uiteindelijk zelfs over haar lichaam. Vanaf haar vijftiende wordt ze regelmatig seksueel misbruikt door haar pleegvader.

Het misbruik gaat jarenlang door. In een getuigenverklaring die Lisa later in de rechtbank zal voorlezen schrijft ze: “Ik heb mijn leven zes jaar lang volledig laten beheersen door mijn pleegvader. Ik dacht dat hij een profeet was, een hele unieke. Ik heb altijd al zijn opdrachten opgevolgd omdat ik dacht dat hij handelde vanuit God. Ik was bang dat als ik niet luisterde naar de opdrachten van God, dat ik dan Gods zegen zou mislopen en dat er weer nieuwe demonen in mijn leven zouden komen. Dat is wat mijn pleegvader altijd zei.”

“Geen keuze tussen goed en kwaad”

Het is niet de eerste keer dat Lisa haar verhaal doet. In 2018 verschijnt een artikel bij De Correspondent over wat de kerk doet als Lisa eindelijk vertelt wat haar pleegvader met haar doet.

Lisa bezoekt in die periode samen met haar pleeggezin de grote en internationaal actieve pinksterkerk House of Heroes. “We waren heel betrokken bij de kerk. We deden kinderwerk en waren er ook doordeweeks veel te vinden.” Als Lisa vertelt wat er is gebeurd aan de voorganger, Mattheus van der Steen, reageert hij in eerste instantie geschokt. Maar al snel besluit hij dat de kerk “geen keuze wil maken tussen goed en kwaad”.

Aangifte

De kerk ontmoedigt haar om aangifte te doen tegen haar pleegvader en wil de zaak binnenskamers afhandelen. Lisa besluit toch aangifte te doen, maar dat valt niet goed bij de kerk. Dat wordt haar duidelijk gemaakt in een gesprek met Van der Steen en een ander vooraanstaand kerklid. In een opname van de conversatie spreekt Van der Steen Lisa toe: “Als voorganger wilde ik afstand houden. Toen je dingen had aangegeven bij de politie, toen ging het even op zwart. Ik ben zelfs gebeld door de politie, dat heb ik erg vervelend gevonden.”

We hebben Mattheus van der Steen gevraagd om een reactie, maar hij heeft niet gereageerd. De pleegvader van Lisa werd veroordeeld tot 14 maanden celstraf. Hij is in cassatie gegaan tegen de uitspraak van het gerechtshof. Via zijn advocaat hebben we hem om een reactie gevraagd voor dit artikel. Hij heeft besloten gezien de lopende procedure niet te reageren.

“Instanties buiten de deur gehouden”

Het handelen van de kerk is erg pijnlijk voor Lisa. “Als ik erover nadenk word ik er opnieuw heel verdrietig van. Ik was opgenomen in een soort leefgemeenschap, dat was de kerk, waarin het leek alsof iedereen om me gaf. Van het ene op het andere moment werd ik volledig buiten de deur gezet. Als ik daarover nadenk is het nog steeds niet te bevatten.”

Lisa wil haar verhaal delen omdat ze vindt dat er meer bekend moet worden over het gedachtengoed waarin ze opgroeide, en waar nog steeds kinderen in opgroeien. “Het is een theologie die kinderen enorm in gevaar kan brengen. Ik wil dat Nederland weet dat er op dagelijkse basis duivels worden uitgedreven op kinderen. Het is kindermishandeling en er moet wat aan gedaan worden.”

“Als je in zo’n gemeenschap zit dan kan je nergens heen. De juiste hulp wordt niet ingeschakeld want er wordt gezegd: ‘We gaan het binnen onze eigen muren oplossen’. Er wordt een beschermende hand gehouden boven mensen die dingen doen die bij wet verboden zijn. Instanties moeten buiten de deur gehouden worden. Dat geldt in dit geval voor justitie, maar ook voor de GGZ en jeugdzorg. Ze denken dat ze boven de wet staan.”