Met de trein of bus van Veenendaal naar Amersfoort duurt volgens de SP in de provincie Utrecht een uur langer dan met de auto. Lijsttrekker Jan Breur pleitte daarom onlangs voor een snelle busverbinding tussen beide plaatsen. Maar is het verschil in tijd tussen beide manieren van reizen echt zo groot? En is een snelbus in het algemeen een oplossing voor gebieden waar het openbaar vervoer schaars is?

Dit blijkt uit onderzoek van het AD, Nieuwscheckers en Pointer.

Bron van de bewering

De Utrechtse SP-lijsttrekker Jan Breur greep onlangs een verkiezingsdebat van de provinciale afdeling van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten aan om te pleiten voor een snellere busverbinding tussen Veenendaal en Amersfoort. Het kost volgens hem nu een uur extra als je de auto in plaats van het openbaar vervoer neemt.

De feiten

Het openbaar vervoer per bus is de afgelopen jaren flink uitgekleed. In vijf jaar tijd verdwenen er vijfhonderd bushaltes in Nederland, bleek onlangs uit onderzoek van Pointer. In veel provincies is openbaar vervoer per bus dan ook een belangrijk thema in de verkiezingscampagne.

We nemen de proef op de som door vanaf twee verschillende stations in Veenendaal een reis te plannen naar station Amersfoort Centraal.

Wie op station Veenendaal-West op de trein stapt, is volgens de reisplanner van de NS met een overstap op Utrecht CS, 51 minuten onderweg naar Amersfoort Centraal. Een automobilist die aan de westkant van Veenendaal in de auto stapt met als eindbestemming het Amersfoortse stationsgebied, kan volgens GoogleMaps uit drie routes kiezen, die in meer of mindere mate over de snelweg voeren. Afhankelijk van de gekozen route duurt de reis tussen de 31 en 35 minuten, een verschil van minimaal twintig minuten met de auto.

Een treinreis vanaf station De Klomp aan de oostkant van Veenendaal naar Amersfoort Centraal, met een overstap in Utrecht, duurt 49 minuten. Wie de moeite neemt eerst de bus naar station Lunteren te nemen en daar op de Valleilijn over te stappen is 46 minuten onderweg. Keolis bus 80 rijdt volgens ns.nl in 51 minuten van De Klomp naar Amersfoort Centraal. Een autorit vanuit Veenendaal-Oost naar Amersfoort vergt niet meer dan 30 minuten. Wederom wint de auto het met ongeveer twintig minuten van het openbaar vervoer.

Beduidend langer, maar geen uur

De reisduur met het openbaar vervoer verandert uiteraard als je in Veenendaal niet dicht bij een van de stations woont en ook in Amersfoort niet in de buurt van het trein- en busstation moet zijn. Maar het ligt voor de hand dat de snelbus die de SP tussen beide steden bepleit, ook tussen stations gaat rijden en niet zijn weg gaat zoeken door wijken en buurten.

Een snelle busverbinding kan volgens Wijnand Veeneman, mobiliteitsexpert bij de TU Delft, in het algemeen enorm helpen om snel op je bestemming te komen, maar het succes ervan is afhankelijk van een paar dingen. Snelbussen rijden vaak over provinciale wegen en doen de dorpskernen niet meer aan, zoals oude lijnbussen deden. Er moet dus goede aansluiting georganiseerd worden. Bijvoorbeeld door buurtbussen in te zetten die je naar een stop langs een provinciale weg kunnen brengen, of door goede fietspaden aan te leggen zodat je met je e-bike naar de halte kunt.

Het is ook van belang dat de dienstregeling langdurig hetzelfde is, zegt Veeneman. Het liefst wel twintig of dertig jaar, want alleen dan kunnen mensen erop rekenen dat ze jaar in, jaar uit met de bus kunnen en zullen ze de auto laten staan.

Oordeel

Een automobilist is vanuit Veenendaal beduidend sneller in Amersfoort dan een reiziger met de bus of trein. Maar een ritje met het openbaar vervoer tussen twee stations duurt niet een uur langer. Zo bezien is de bewering van SP-lijsttrekker Jan Breur niet waar.

Factcheck-marathon

Deze factcheck is uitgevoerd in het kader van de gezamenlijke factcheckmarathon van het AD, Nieuwscheckers en Pointer (KRO-NCRV) in de aanloop naar de Provinciale Statenverkiezingen op 15 maart 2023.

Makers

Journalist AD