Eerder spraken wij met een inwoner uit Renkum waar een papierfabriek veel huishoudens stankoverlast zou bezorgen. Maar wat als je in een dorp woont waar zelfs meerdere papierfabrieken staan? Na een tip komen we in contact met een inwoner van Eerbeek. We spreken hem voor ons onderzoek Lokaal Bestuur.
‘Eerbeek staat bekend als een papierdorp. Daar zijn we ook trots op, en die trots willen we eigenlijk ook wel uitdragen,’ vertelt Reinoud Keesmaat. In het Gelderse Eerbeek staan drie papierfabrieken en een arsenaal aan cartonnagefabrieken. ‘In het verleden hebben sommige inwoners heus wel eens wat overlast ervaren van de fabrieken, maar daar werd eigenlijk nooit over geklaagd.’ Maar nu er een nieuw bestemmingsplan ligt waarmee de gemeente een groot aantal maatregelen in een keer wil doorvoeren, is de maat voor een aantal inwoners vol, zo legt Keesmaat uit.
Eerbeek staat sinds oudsher bekend om de papierindustrie. Toen de vraag naar arbeid in de fabrieken toenam, werden er steeds meer woningen dichtbij de fabrieken gebouwd. Woningen en fabrieken staan dus nog steeds dicht bij elkaar. Daarnaast draaien de verschillende fabrieken allemaal op andere bestemmingsplannen die vaak jaren geleden zijn vastgesteld.
Omdat industrie en woningen in Eerbeek zo verstrengeld zijn en ook de bestemmingsplannen verouderd zijn, vindt de gemeente het tijd de bestemmingsplannen te vernieuwen. Daarbij wordt het grote aantal bestemmingsplannen teruggebracht tot een kleiner aantal. Nu ligt er dus één paraplubestemmingsplan waaronder allerlei winkels, horecazaken en fabrieken vallen. En in dit plan wordt gesproken van de uitbreiding van de industrie, maar ook van de ophoging van de productie van de bestaande papierfabrieken.
‘Vrijbrief voor industrie’
De komst van het paraplubestemmingsplan heeft in het dorp geleid tot veel discussie over de papierfabrieken. ‘We zijn niet zozeer tegen tegen uitbreiding, maar we krijgen het gevoel dat de industrie de vrije hand krijgt,’ zegt Keesmaat. Hij vervolgt: ‘En bovendien zijn er veel zorgen over toenemende overlast. Er zijn zorgen over geur, over trillingen en geluid, maar ook over toenemend vrachtverkeer en de daarbij behorende verkeersveiligheid. Wat betekent het als de fabrieken gaan uitbreiden?’
Het nieuwe bestemmingsplan lijkt de inwoners van Eerbeek te hebben wakker geschud. ‘Het is hen te gortig geworden,’ meent Keesmaat. Er zijn ook 112 zienswijzen ingediend bij de gemeente. Uit deze zienswijzen blijkt dat mensen zich zorgen maken over geur- en geluidsoverlast, maar ook over het bouwen van nieuwe woningen dichtbij fabrieken en een distributiecentrum midden in het dorp.
Het voelt gewoon alsof de industrie een vrijbrief krijgt. En wij moeten het maar accepteren terwijl de overlast straks toeneemt.
Toch lezen we in het bestemmingsplan dat de fabrieken juist maatregelen moeten nemen om te zorgen dat de overlast binnen de perken blijft. Zo staat er meerdere malen in het plan dat ‘de gezondheid van de burger beschermd moet worden tegen overlast’ en dat ‘overlast voorkomen moet worden’.
De gemeente heeft zich volgens Keesmaat netjes aan de informatieplicht gehouden. Zo zijn er verschillende bijeenkomsten georganiseerd waar het nieuwe bestemmingsplan is besproken. Ook heeft de gemeente de omgevingsdienst onderzoek laten doen naar de te verwachten overlast. Uit deze onderzoeken blijkt dat er geen sprake zal zijn van een overschrijding van de normen.
Deze onderzoeken stellen echter een groot deel van de bewoners niet gerust. Zo zegt Keesmaat: ‘Er is bijvoorbeeld een telefonisch onderzoek gedaan naar geuroverlast, maar dat onderzoek is niet herhaaldelijk gedaan. Ze hebben maar één keer gebeld. En bovendien kunnen alle aspecten los van elkaar wel voldoen aan de normen, maar wat betekenen al die losse stukken overlast samen voor de inwoners van Eerbeek?’
