Toon de samenvatting
‘Duurzame keuze’, of: ‘gemaakt van duurzame stoffen’. Kleding is steeds vaker voorzien van zo’n groen stempel, maar het is vrijwel onmogelijk om te controleren of zo’n claim ook klopt. Dat ervoer ook Oliver Toxopeus, die lang alleen kleding wilde hebben met een duurzaam stempel. Totdat bleek dat de betreffende winkels helemaal niet zo duurzaam waren. “Ik gaf bewust meer geld uit aan een marketingstrategie.”
Consumenten die een bewuste duurzame keuze willen maken, worden vaak misleid. Winkels en producenten presenteren producten duurzamer dan ze daadwerkelijk zijn, ook wel ‘greenwashing’ genoemd. Termen als groen, duurzaam en goed voor de planeet zeggen veelal weinig, maar toch trappen we er vaak in.
De Autoriteit Consument en Markt (ACM) stuurde vorig jaar ruim 70 brieven over dergelijke claims aan grote kledingbedrijven die actief zijn op de Nederlandse markt. “De ACM ziet dat consumenten duurzaamheid steeds vaker meewegen in hun aankoopbeslissing”, zei Saskia Bierling, woordvoerder bij de ACM. “Consumenten moeten erop kunnen vertrouwen dat zo’n claim klopt.” Inmiddels schrijft de ACM vervolgonderzoek te doen "naar zes bedrijven waar de ACM de meeste misleidende duurzaamheidsclaims zag."
Toxopeus: “Ik koos er bewust voor om alleen nog maar van de groene of duurzame lijnen te kopen in kledingwinkels. Totdat ik een advertentie op Instagram kreeg die winkels rangschikte op hoe duurzaam ze daadwerkelijk zijn. Ik schrok enorm dat juist de winkels waarvan ik dacht dat ze duurzaam waren onderaan deze lijst stonden. Ik voelde me misleid, de duurzame opties zijn vaak duurder. Ik gaf dus bewust meer geld uit aan een marketingstrategie.”
Komt dit verhaal jou bekend voor?
Ben jij ook wel eens gevallen voor de greenwashing van een bedrijf? Kijk jij bij het kopen van nieuwe kleding of producten naar de duurzaamheid of let je er juist niet op?
In 2020 deed de Europese Unie onderzoek naar greenwashing op websites. Uit dit onderzoek bleek dat in 42 procent van de gevallen de claims, zoals duurzaam of goed voor de planeet, niet juist of niet te checken waren en mogelijk in strijd met het Europees consumentenrecht. Dit onderzoek richtte zich niet alleen op de modesector, het probleem speelt in alle sectoren.
Kledingpaspoort
De Europese Commissie wil strengere richtlijnen en wetten voor duurzaamheidsclaims. Zij willen dit soort claims alleen nog toestaan wanneer ze onderbouwd zijn door een door de Europese Unie erkend certificaat. Hiermee willen ze de consument helpen een goede keuze te maken en de producenten dwingen duurzamer te zijn. Naast een certificaat voor de duurzaamheidsclaims wil de Commissie een digitaal kledingpaspoort invoeren om de consument een duidelijk beeld te geven van de duurzaamheid en verwachte levensduur van een product.
Nu is dat beeld behoorlijk troebel, vindt Toxopeus: “Als mensen denken dat ze goed bezig zijn, waarom zouden ze het dan zelf nog verder gaan uitzoeken? Op deze onwetendheid wordt nu ingespeeld. Ik heb zelf geprobeerd een claim te onderzoeken, het merk zei alleen gerecycled materiaal te gebruiken. Na een halve dag gaf ik het op, het bleek niet te controleren.”
Vermoedens van valse of misleidende duurzaamheidsclaims kunnen consumenten hier melden bij de ACM.
Dit artikel is geschreven door Berit Kramer, student journalistiek aan de Hogeschool Windesheim in Zwolle.
