“Er moeten twee bibliotheken dicht, maar er gaat wél heel veel geld naar een prestigeproject van het college van burgemeester en wethouders. Veel inwoners zitten daar helemaal niet op te wachten.” Ina de Vos uit de Groningse gemeente Het Hogeland mailt ons over een bouwproject waar ze maar weinig vertrouwen in heeft. “Het wordt nu al met miljoenen overschreden en de eerste spa moet nog de grond in”, aldus De Vos. “En de burger draait ervoor op.”
Het gebouw waar De Vos op doelt heet De Tirrel en moet gebouwd worden in Winsum, recent nog uitgeroepen tot het mooiste dorpje van Nederland. Samen met talloze andere dorpen en twee Waddeneilanden vormt Winsum sinds enkele jaren de gemeente Het Hogeland. En daar zit voor een deel de pijn. In De Tirrel komen verschillende functies samen onder één dak: sport, zorg en onderwijs. Een mini-samenleving in een duurzaam pand, zo lezen we op de website van het project. Een mooi verhaal volgens De Vos, maar als je zoals zij in een dorp ruim 30 kilometer verderop woont heb je er weinig aan. “In andere dorpen verdwijnen voorzieningen, maar we betalen wel allemaal mee aan de oplopende kosten van dit miljoenenproject. En de belastingen zijn al omhoog gegaan, de OZB met 12 procent en ook voor het afval gaan we als inwoners straks meer betalen.”
Bernard van der Vinne herkent zich in het verhaal van Ina. Hij woont in Bedum, één van de ruim vijftig dorpen die onder de nieuwe gemeente Het Hogeland vallen. In zijn dorp zou ook een multifunctionele accommodatie komen, MFA, maar die lijkt nu door gebrek aan geld niet door te gaan. “Het is een prachtig plan met onder andere ruimte voor de duizend leden tellende voetbalvereniging. Je snapt dat het veel kwaad bloed zet bij inwoners van Bedum als er nu gezegd wordt dat het geld op is.” Zeker ook omdat zijn dorp – zo stelt Van der Vinne – haar zaakjes voor de fusie goed op orde had. “Hier is altijd zuinig aan gedaan, terwijl Winsum onder toezicht heeft gestaan vanwege wanbeleid.”
Negen miljoen extra
Ook Linda Visser, raadslid in Het Hogeland trekt bij ons aan de bel in het onderzoek over fusiegemeenten. “Onze gemeente gaat ten onder aan grote projecten die ze niet financieel kunnen dragen”, zo schrijft ze. De Tirrel zou oorspronkelijk ruim 23 miljoen gaan kosten, maar een paar maanden geleden werd duidelijk dat dat bedrag flink wordt overschreden. Met zo’n 9 miljoen, ontstaan door gestegen bouwkosten volgens de gemeente. Visser: “Dat is niet meer uit te leggen aan de burgers. Je kan niet aan de ene kant allerlei bezuinigingen doorvoeren en aan de andere kant even 9 miljoen extra uitgeven.”
Het raadslid van oppositiepartij Lokaal Sociaal is niet tegen de komst van het multifunctionele gebouw, zo vertelt ze, maar ze vindt het huidige kostenplaatje inmiddels wel véél te hoog. “Wat mij betreft hadden ze bij die extra kosten terug gemoeten naar de tekentafel. Onderzoek maar of je het wel voor 23 miljoen kan doen. Nu moesten die negen miljoen extra er even snel doorheen gedrukt worden tijdens een raadsvergadering vanwege een boeteclausule in de aanbesteding. Dat vind ik niet te verkopen.”
Wethouder opgestapt
Volgens Visser is er veel misgegaan bij dit project. Niet voor niets is er in september van dit jaar een wethouder gesneuveld op het dossier. Visser: “Hij moest toegeven dat hij de raad op vier cruciale momenten onjuist, te laat of niet had geïnformeerd. Zo is het definitieve plan nooit voorgelegd aan ons en werd er gezegd dat er huurovereenkomsten waren met verschillende partijen, terwijl die helemaal nog niet waren afgesloten.”
Beterschap en meer transparantie
Het huidige college van de gemeente heeft beterschap en meer transparantie beloofd, maar Visser moet het nog zien gebeuren en is benieuwd of de onderste steen rond dit project inmiddels ook echt boven is. “Momenteel loopt er nog een uitgebreid onderzoek in opdracht van de raad naar de gang van zaken rond De Tirrel. Ik ben benieuwd wat daar uitkomt.”
Over MFA, de multifunctionele accommodatie in Bedum, is het laatste woord overigens ook nog niet gezegd. Van der Vinne en zijn dorpsgenoten strijden dapper door voor een nieuwe plek voor hun geliefde voetbalvereniging. De club waar voetballer en geboren Bedumer Arjen Robben veel balletjes heeft hooggehouden. Van der Vinne: “Die vereniging is voor Bedum heel belangrijk, als je daar aankomt dan schop je tegen het hart van het dorp.” Ze hopen dat de gemeente nog op andere gedachten te brengen is.