Fotograaf Dirk-Jan Prins heeft er inmiddels bijna een dagtaak aan: foto’s maken van de uitstoot van de staalfabriek Tata Steel in de IJmond. Als hij het idee heeft dat er meer stof wordt uitgestoten dan er wordt beweerd, is hij te vinden langs het industrie terrein bij Tata Steel en Harsco en legt hij grote rook- en stofkolommen boven het terrein vast. En die foto’s deelt Prins met de overheid, in de hoop dat er ooit definitief een einde komt aan de overlast van Tata Steel.
Wij komen met Prins in contact in ons onderzoek naar de overlast van de Hoogovens in IJmuiden. Hij maakt wekelijks foto’s van het fabrieksterrein en verschillende vormen van uitstoot van het staalbedrijf. Dat wordt hem niet door iedereen in dank afgenomen. Als hij op zijn plek staat om zijn foto’s te maken, wordt hij nog wel eens agressief aangesproken door voorbijgangers. Of zelfs bespuugd, vertelt hij ons. Hij maakt de foto’s omdat er volgens hem te weinig aandacht is voor de overlast die het bedrijf veroorzaakt.
‘Ik blijf foto’s maken, ik jaag de controles aan’
Net als veel inwoners van Wijk aan Zee en andere plaatsen rondom het bedrijf, is Prins aanvankelijk trots op het bedrijf: ‘Tata Steel is een goede werkgever. Het bedrijf biedt veel carrièremogelijkheden en zij hebben een goede opleiding. Kortom: een bedrijf voor het leven,’ aldus Prins. De grote staalfabrikant staat al honderd jaar voor werkgelegenheid, innovatie en zelfstandigheid in de regio.
Maar, voor Prins weegt de continue overlast van het bedrijf inmiddels zwaarder dan de trots. Sinds de zomer van 2018 dalen er steeds vaker zogenaamde ‘grafietregens’ neer op woningen en auto’s in de regio. De grafietregen bestaat uit grove stof die goed zichtbaar is. Tata Steel is daarover aangesproken door de provincie en probeert de overlast op allerlei manieren te beperken. Het bedrijf heeft sinds oktober vorig jaar 27 dwangsommen van 5000 euro per stuk gekregen voor de overlast. Elke keer als een overtreding wordt geconstateerd, wordt het bedrijf beboet. Maar volgens Prins gebeurt het nog veel te weinig: ‘Ik blijf foto’s maken en doorsturen. Ik jaag de controles aan.’
Het kan eigenlijk niet meer
Uit het tot op heden bekende onderzoek van het bedrijf zelf, de GGD en het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM), blijkt niet dat inwoners van de regio acuut gezondheidsgevaar lopen. Maar de inwoners hebben er een hard hoofd in. Stof die zichtbaar op speeltoestellen, auto’s en in huizen terecht komt, kan toch niet goed zijn, denkt men. En waarom adviseert de GGD wel om jouw groenten en handen extra te wassen en de speeltuin eerst af te boenen, voor jij jouw kinderen er laat spelen, maar wordt er tegelijk gezegd dat het niet schadelijk is voor de volksgezondheid?
De Hoogovens staan vlak naast Noord-Hollandse plaatsen zoals Wijk aan Zee, Beverwijk en IJmuiden. Door de zichtbare stofoverlast wordt de weerstand tegen Tata Steel ook groter. Voor Prins is de maat inmiddels vol: ‘Het bedrijf kwam honderd jaar geleden in een vrij lege regio. Nu is het vol: IJmuiden, Beverwijk, Heemskerk, Velsen. Het past niet meer in deze overbevolkte woonomgeving.’
