Het zal je maar gebeuren: je woont in een dorp in het Groningse aardbevingsgebied. Je huis vol scheuren. Jaar in jaar uit inspectie na inspectie en nooit een rapport ontvangen óf en -zo ja- wánneer je huis versterkt zal worden. Maar aan de overkant van de straat staan precies dezelfde huizen. En daar wordt de sloophamer ingezet omdat ze te onveilig zijn. Je buren krijgen een spiksplinternieuw huis. “En tegen ons wordt gezegd: een nieuw huis dat kunnen jullie wel vergeten.”
Veel bewoners noemen het een loterij, de versterkingsoperatie in het Groningse aardbevingsgebied. 27.000 huizen moeten komende jaren worden geïnspecteerd op veiligheid en waar nodig versterkt. Maar door de constant wijzigende aanpak, beoordelingsmethoden en de enorme vertraging van de versterkingsopgave zijn er onuitlegbaar grote verschillen ontstaan wat leidt tot stress, onbegrip en onmacht bij bewoners.
Oproep aan bewoners waarvan hun huis versterkt moeten worden:
Ben jij één van de bewoners die nog wacht op de versterkingsoperatie? Hoe wordt jouw woning ‘aardbevingsproof’ gemaakt? Of loop je vast in de bureaucratie van de versterking? Laat ons weten welke impact de versterkingsoperatie heeft op jouw leven.
Zo is er de Ommelanderstraat in Ten Boer waar de ene helft van de straat sloop/nieuwbouw krijgt omdat de huizen te onveilig zijn. Dat terwijl de bewoners aan de andere helft van de straat, met precies dezelfde huizen, nog nooit een inspectierapport hebben ontvangen. Niels van der Wijk is één van de buren die al jaren wacht terwijl hij aan de overkant de bouwvakkers bezig ziet: “Mijn zoon van 7 jaar zei laatst tegen me: waarom krijgen zij een nieuw huis en wij niet? Ons is huis toch ook niet veilig, wij hebben hetzelfde huis.” En dat raakt hem.
Ik kan het gewoon niet aan mijn zoon uitleggen. Ik begrijp het zelf ook niet.
Samen met 16 bewoners in de straat valt de familie Van der Wijk buiten de versterkingsoperatie tot nu toe. Ze hebben heel veel gesprekken gehad met wethouders, de Nationaal Coördinator Groningen (de organisatie die de versterking leidt) en ze hebben zelfs aan tafel gezeten met staatssecretaris Hans Vijlbrief (Mijnbouw). “En iedereen erkent dat het niet klopt en niet uit te leggen is, maar tot nu toe is er niets gebeurd.” Sterker nog al jaren wachten Van der Wijk en zijn buren op het inspectierapport dat maar niet komt. “Er is dus zelfs al tegen ons gezegd: een nieuw huis dat kunnen jullie wel vergeten.”
Gelijk behandeld worden
Doordat de gaskraan steeds verder dichtgedraaid wordt, is de verwachting dat het aantal aardbevingen en de kracht van de bevingen zal afnemen. Ook is er steeds meer kennis welk effect de bevingen hebben op de huizen. Hierdoor hoeven, volgens de instanties, de Groningse huizen minder zwaar versterkt te worden. Maar bewoners, die nog steeds geconfronteerd worden met forse aardbevingen, vertrouwen het niet. “Wij willen gewoon gelijk behandeld worden. Net als de rest van het dorp.”
Die enorme verschillen tussen buren is een groot probleem, ook voor de samenhang in de dorpen. De ene buur krijgt een geweldig nieuw duurzaam huis, de ander krijgt een subsidie van 30.000 euro en dat is het. Het wordt ervaren als uiterst oneerlijk. Letteke de Haan woont in het dorp Spijk, aan de Tuinbouwweg. Ook bij haar in de straat is het huizenblok van haar buren gesloopt en herbouwd omdat het te onveilig was. Hetzelfde geldt voor de huurhuizen in haar straat. Zij woont ernaast, in eenzelfde huizenrijtje, maar zij zit al jaren te wachten op een versterkingsadvies. “Tegen ons is jarenlang gezegd: huizen uit de jaren ‘70 met betonnen plafonds zijn het gevaarlijkst. Ons type huis dus. Maar tot nu toe horen we niets.”
Vorig jaar hebben we in de straat van De Haan gefilmd voor de uitzending van Pointer over de versterkingsoperatie. Wat er sindsdien bij haar is gebeurd? “Daar kan ik heel kort over zijn: er is nagenoeg niks gebeurd. Na véél, héél véél aandringen heeft ook ons huizenblok eindelijk een inspectie gehad. Maar dat stelde niks voor. De inspecteur loopt door de woning en vraagt: wanneer is die deur dichtgemetseld? Wanneer hebben jullie nieuwe kozijnen gekregen? En vervolgens roept hij ‘ok dan weet ik genoeg’ en hij was weer vertrokken. De man is nog geen 10 minuten binnen geweest. Er wordt vooral geld uitgegeven aan onzinnige inspecties maar niet aan het daadwerkelijk versterken van ons huis.”
Onze gevaarlijke betonnen plafonds? De inspecteur heeft er niet eens naar gekeken.
De grootste frustratie van bewoners is dat zij telkens aan de kant worden geschoven. “Wij zouden geholpen moeten worden. Wij willen ook door met ons huis en met ons leven. Het voelt machteloos.” Het huis van Letteke de Haan zit inmiddels vol scheuren. “We hebben al vier keer dezelfde schade gerepareerd. Het is dweilen met de kraan open. Ik ben inmiddels gestopt met het melden van schade. Het heeft geen zin.” En wanneer haar inspectierapport komt? “Geen idee, ook dat vertellen ze ons niet.”
Gerechtigheid
Voor de bewoners van de Ommelanderstraat komt er nu wel eindelijk 'gerechtigheid' en een einde aan hun jarenlang strijd voor een veilig huis. Want onlangs heeft Niels te horen gekregen dat de verschillen in de wijk rechtgetrokken gaan worden. Net als bij z'n buren is nu ook aan hem toegezegd dat hij een spiksplinternieuw duurzaam huis krijgt. “Ik ben heel opgelucht en blij. Eindelijk kunnen we weer vooruit kijken!” laat Niels weten. Op welke termijn de sloop/nieuwbouw plaatsvindt is nog niet duidelijk. Maar ondertussen zijn er nog straten en wijken vol met huizen waar de verschillen onuitlegbaar blijven en bewoners vooralsnog met lege handen blijven staan.
Wil je op de hoogte blijven van dit onderzoek?
Elke week sturen we je onderzoeksverhalen, tips van de redactie, en verhalen die je nog van ons kan verwachten.
