Vorig jaar vroeg Pointer via een enquête waar vrouwen in Nederland zich onveilig voelen, en inmiddels hebben bijna 10.000 vrouwen ruim 14.000 locaties door heel het land op onze kaart aangegeven.

Ruim een jaar later vroeg Pointer aan alle gemeenten in Nederland of zij een lijst hebben met plekken in hun gemeente waar vrouwen zich onveilig voelen. Ongeveer twee derde van alle gemeenten, namelijk 212 van de 342, reageerden op dit verzoek. Ruim negen op de tien gemeenten geeft aan niet over zo’n specifiek overzicht te beschikken.

Ervaring openbare ruimte

Dat zoveel gemeenten geen overzicht hebben van onveilige plekken voor vrouwen is opvallend, zegt stadsontwerper Eva James, die onderzoek doet naar ervaringen van vrouwen in de openbare ruimte. “Ik denk dat zulke data verzamelen heel belangrijk is. Daarna moet ook de toezegging worden gedaan om iets met die data te doen, en daadwerkelijk maatregelen te nemen. Het zou goed zijn als gemeenten eindelijk gaan luisteren naar vrouwen bij het inrichten bij de openbare ruimte. Dit is al jaren een blinde vlek.”

Veel gemeenten zeggen dat zij wel regelmatig “de veiligheid in de gemeente monitoren” en “meldingen over onveiligheid bespreken met de politie”. Ook gebruiken steeds meer gemeenten de kaart met onveilige plekken van Pointer om zicht te krijgen op onveilige locaties in hun gemeente. Sommige gemeenten geven aan dat er niet of nauwelijks meldingen over onveilige plekken binnenkomen.

Meldpunt onveilige plekken

Uit eerder onderzoek van Pointer bleek dat er vaak weinig gebeurt met meldingen over onveilige plekken bij politie, gemeente of andere organisaties. Volgens de ondervraagde vrouwen werd slechts 12 procent van de meldingen die ze bij hun gemeente deden opgevolgd. Over veruit de meeste onveilige plekken doen vrouwen echter geen melding, onder andere vanwege een gebrek aan vertrouwen in opvolging.

Volgens stadsontwerper James kan een speciaal meldpunt helpen. “Een meldpunt dat deel uitmaakt van een team dat zich bezighoudt met gendergelijkheid bij gemeenten, lijkt mij geweldig. Zo’n team houdt onder andere rekening met de vrouwelijke blik bij de inrichting van de openbare ruimte. We denken vaak dat de openbare ruimte neutraal is, dat we er zijn qua gelijkheid, maar dat is niet zo. Vrouwen beleven de openbare ruimte heel anders dan mannen.”

Pointer vroeg gemeenten ook of zij een speciaal meldpunt hebben waar vrouwen onveilige plekken kunnen doorgeven. Geen enkele gemeente blijkt hiervoor een apart meldpunt te hebben. Wel hebben vrijwel alle gemeenten een algemeen ‘meldpunt openbare ruimte’, waar burgers melding kunnen doen van bijvoorbeeld overlast, kapotte straatverlichting en in enkele gevallen onveilige plekken. Ook verwijzen veel gemeenten naar hun meldpunt voor straatintimidatie als mogelijkheid voor vrouwen om onveilige situaties te melden.

Geen nieuw meldpunt

Op de vraag of gemeenten van plan zijn om een speciaal meldpunt voor onveilige plekken in te richten, reageren gemeenten weinig enthousiast. Een extra meldpunt zou mogelijk alleen maar zorgen voor “verwarring onder inwoners”. Zij geven de voorkeur aan één centraal meldpunt voor alle klachten. Wel laten sommige gemeenten weten dat zij ‘onveilige plekken’ als subcategorie gaan opnemen in een al bestaand meldpunt, of dat zij deze mogelijkheid gaan onderzoeken. Een aantal gemeenten zegt bewoners actief op te gaan roepen om vaker melding te doen van onveilige plekken.

De aflevering van Pointer is donderdag 27 november om 16.00 uur te zien bij KRO-NCRV op YouTube.