De Friese gemeente Smallingerland, met als hoofdplaats Drachten, is een waar wethouderskerkhof geworden. Geruzie over de locatie van het nieuwe zwembad en politieke intriges zorgden ervoor dat de gemeentepolitiek in Smallingerland de afgelopen jaren veel weg had van een soapserie. 

De kwestie in Smallingerland is de aftrap van de zomerserie van ReportersNL, de rubriek voor regionale onderzoeksjournalistiek in Reporter Radio. In het programma wordt de komende zeven weken elke zondagavond een gemeentelijke soap in de regio uitgelicht. Reporter Radio werkt hiervoor samen met verslaggevers van de Leeuwarder Courant, Dagblad van het Noorden, De Limburger, Noord-Hollands/Leidsch Dagblad, Tubantia, Vers Beton en Omroep Gelderland.

Door de decentralisatie van het Rijk hebben gemeenten er meer taken en verantwoordelijkheden bijgekregen, alleen de lokale onderzoekredacties zijn gekrompen. Des te meer reden om extra aandacht te besteden aan politieke verhalen uit de regio.

Nieuwe politiek

In de eerste aflevering van deze serie met de naam Gemeentelijke geschillen staat het wethouderskerkhof in Smallingerland centraal. De kiem voor wat later een politieke vulkaanuitbarsting werd, ligt bij de politieke verhoudingen na de verkiezingen van 2018. De Eerste Lokale Partij (ELP) wint die verkiezingen en belooft het heel anders te gaan doen. Zij gaan voor nieuwe, daadkrachtige politiek zonder achterkamertjes, zo vertelt journalist Ton van der Laan (Leeuwarder Courant) in de reportage.

Maar intriges nemen het al snel over van de mooie beloftes. Twee kopstukken van de coalitie Roel Haverkort (PvdA) en Yntze de Vries (ELP) krijgen snel al onenigheid wanneer Haverkort op een ledenbijeenkomst na het sluiten van het coalitieakkoord De Vries de ‘Donald Trump van Smallingerland’ noemt.

Coalitieruzies

Van der Laan: “De Vries ontploft natuurlijk als ie dat hoort.” Het zal zeker niet de eerste ruzie in de coalitie zijn. De jaren daarna botsen de coalitiepartners regelmatig. Voortdurend verkondigen de PvdA en de ELP in de achterkamertjes hoe onbetrouwbaar de ander is.

Eén van de pijnpunten is de locatie van het nieuwe zwembad. Zowel de PvdA als de ELP wil deze allebei beslist op een verschillende locatie in Drachten. Uiteindelijk leidden alle coalitieruzies tot een politieke vulkaanuitbarsting en een wethouderskerkhof in de gemeente.

Hoe de soap in Smallingerland afloopt?

ReportersNL: Wethouderskerkhof in Smallingerland