Humaan Chorion Gonadotrofine (HCG) is een lichaamseigen hormoon. Als vrouwen net zwanger zijn, wordt er veel HCG aangemaakt en dat zit onder meer in hun urine. Daarom wordt deze urine verzameld om er onder meer IVF-medicijnen van te maken. Ditzelfde hormoon wordt echter ook al sinds de jaren vijftig gebruikt voor een afslankkuur. Gewichtsconsulent Rob van den Berg biedt de HCG-afslankkuur al 19 jaar aan in zijn praktijk in Nijmegen: ‘Deze kuur bestaat al ruim 65 jaar. Als je je strikt aan de dieetregels houdt, kun je veel overtollig vet verliezen.’
Het gaat om een afslankkuur waarbij je gedurende ruim 3 weken een heel strikt vetvrij dieet volgt dat bestaat uit zo’n 500 kilocalorieën. Daarbij injecteer je een kleine hoeveelheid van het HCG-hormoon, waardoor het hongergevoel zou verdwijnen en er vet verbrand zou worden. Het idee om HCG als afslankmiddel te gebruiken is bedacht door de Britse Albert Simeons: hij kwam er ruim 50 jaar geleden achter dat een kleine hoeveelheid HCG het vet sneller zou losmaken, zou helpen bij het verbranden van vet en hiernaast het hongergevoel zou onderdrukken. Begin zestiger jaren werd het dieet ook in Nederland bekend en langzaam werd het hier populair.
Tegenwerking
Hoewel toegestaan, is de afslankkuur vandaag de dag nogal controversieel. Dat komt omdat het HCG-hormoon wordt gewonnen uit de urine van zwangere vrouwen. Rond 1930 begon een organisatie met de inzameling van deze urine om er vervolgens een geneesmiddel van te maken dat HCG bevat. Deze medicijnen, zoals Pregnyl en Brevactid, stimuleren de eisprong en worden gebruikt bij IVF-behandelingen. Moeders voor Moeders (MvM) heet de club die de urine inzamelt.
Omdat nooit wetenschappelijk is aangetoond dat HCG effectief is bij mannen en vrouwen die willen afvallen, is het ministerie van Volksgezondheid (VWS) tegen het gebruik als afslankmiddel. Sinds 2011 is de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ, onderdeel van VWS) daarom harder gaan optreden tegen bedrijven die HCG voor dat doeleinde aanprijzen. In enkele gevallen werden boetes van duizenden euro’s uitgeschreven. Veel afslankbureaus trokken na een aanzegging van de inspectie hun reclame-uitingen via websites terug, maar in één geval bleef een boete van 26.000 euro gehandhaafd. Tegen die boete is beroep aangetekend en de Raad van State heeft het ministerie in het ongelijk gesteld.
Moeders voor Moeders: ‘Oneigenlijk gebruik’
Hoewel de HCG-kuur dus legaal is, ageert MvM nog steeds tegen het gebruik van wat zij noemen het ‘oneigenlijk gebruik’ van HCG. Sandra Hoes, productmanager bij MvM laat weten: ‘Wij betreuren het zeer dat geneesmiddelen die van het HCG-hormoon worden gemaakt voor andere doeleinden worden voorgeschreven dan waarvoor ze bedoeld zijn. Moeders voor Moeders zamelt de urine van zwangere vrouwen absoluut niet voor deze doeleinden in.’
Zij vervolgt: ‘Moeders voor Moeders is en blijft er fel op tegen dat artsen geneesmiddelen die het HCG-hormoon bevatten en die bedoeld zijn voor vruchtbaarheidsbehandelingen, voorschrijven om af te slanken. Wij hebben echter als producent van de grondstof helaas geen invloed op het voorschrijfgedrag van deze artsen. Het enige wat we kunnen doen is ons blijven verzetten tegen oneigenlijk gebruik.’
In Balans
Rob van den Berg biedt in zijn Nijmeegse kliniek In Balans de kuur al 19 jaar aan. ‘Als een vrouw zwanger raakt wordt de productie van HCG enorm opgevoerd: tot wel 200.000 eenheden per dag. Bij deze kuur gebruiken we 150 eenheden. Een zwangere vrouw maakt dus 1300x meer aan. Dat is maar om aan te geven dat het een hele lage dosering is die we gebruiken.’
Maar wat doet het hormoon dan? Van den Berg: ‘In combinatie met het dieet en leefregels zorgt het ervoor dat je het dieet goed kan volhouden. Je hebt geen honger. Ook niet onbelangrijk is dat je voldoende energie hebt. Op de derde plaats is het zo dat het vet dat eraf gaat, alleen van die plekken gaat waar het overtollige vet zit.’
Wat vindt hij van de controverse rondom de afslankkuur? ‘Er waren, toen ik 19 jaar geleden begon, zo’n 35 aanbieders, maar door dat hele gedoe zijn er nu nog maar drie over, waarvan ik er één ben. Mensen zijn weggejaagd. Websites zijn gesloten omdat er boetes dreigden. Dat is geen voordeel hoor, ik zou liever met meer zijn. Er hangt nog steeds een zweem omheen van illegaliteit.’
Van den Berg snapt wel dat mensen verbaasd zijn over het injecteren van het zwangerschapshormoon om af te vallen. ‘Ik doe altijd een uitgebreide intake en leg dan alles zorgvuldig uit.
Bio-HCG
Waar Van den Berg zich echt boos over maakt zijn de aanbieders van zogenaamd ‘Bio-HCG’. De dreiging dat de echte HCG-kuur op termijn mogelijk toch een keer verboden zou gaan worden is voor enkele mensen de reden geweest om, daarop vooruitlopend, dit product aan te bieden: het bevat dus niet het hormoon HCG.
Van den Berg: ‘Ze doen net of er HCG in zit, hoewel ze het niet letterlijk zo aanprijzen (dat zou niet mogen), maar de onoplettende consument kan hier makkelijk intrappen. HCG kun je niet namaken. Je kunt het alleen via injecties binnen krijgen, dus alles wat met tabletten is, of met druppels onder de tong, dat is nep.’
