Zo’n tien jaar geleden kregen de Almeerders te horen dat zij de Floriade 2022 in hun stad mochten verwelkomen. De ambities voor het evenement en de daarna te bouwen wijk waren hoog. ‘Growing Green Cities’ kreeg het project mee als titel, Almere als voorbeeld voor duurzaam wonen en leven. Maquettes en artist impressions werden getoond en ambities uitgesproken, maar lang niet iedereen is – nu tien jaar later – nog enthousiast. Een deel van de inwoners van Almere maakt zich in toenemende mate zorgen over de oplopende kosten, zo horen we in ons onderzoek naar Prestigieuze Miljoenenprojecten. Zou het Floriade-project de gemeente in eerste instantie ‘slechts’ tien miljoen kosten, nu staat de teller al op ruim veertig miljoen.

30.000 bomen

Maar het zijn niet alleen de kosten die zorgen baren, verschillende inwoners vragen zich af of het allemaal wel zo groen en duurzaam wordt. Een bewoner van de naastgelegen Almeerse Filmwijk vertelt dat wilde dieren, die je tot een aantal jaar geleden op de eilandjes kon tegenkomen, inmiddels vervangen zijn door bouwmachines van de projectontwikkelaar. En de aanblik van de hoge (betonnen) torens in wording maakt haar al helemaal niet vrolijk. Tot ergernis van een andere inwoner zijn er bovendien veel bomen gekapt om dit alles mogelijk te maken.

Volgens Kleinenberg – die regelmatig inwoners en andere geïnteresseerden rondleidt over het terrein - is er na protest van inwoners van Filmwijk een groot gedeelte van de bomen gespaard gebleven. Ze legt uit dat de bomen die inmiddels wel zijn gekapt veertig jaar geleden zijn neergezet om Almere Haven uit de wind te houden. “Dat was een soort wand met snelgroeiers, zoals wilgen en populieren. Die hebben een beperkte levensduur.” Bovendien wordt er ook heel veel bij geplant, voegt ze toe.

Geen verarming, maar een verrijking

Kleinenberg doelt op het zogenoemde Arboretum, daar moeten straks 2300 verschillende soorten bomen in komen te staan. Het Arboretum is bedacht door architect Winy Maas en moet één van de highlights van het evenement en de wijk worden. Op alfabetische volgorde worden vakken gemaakt met bomen en planten. Kleinenberg: “Voorheen stonden er zo’n vijftig soorten. Dus het is geen verarming, maar het is een grote verrijking als je het mij vraagt.” Ze wijst naar de overkant. “Daar op het eiland Utopia komen dan de bomen met een A en dat loopt dan helemaal rond tot hier, tot de Z. Daar komt dan de Ziziphus (Chinese dadelboom, red.).”

Voedselbos

In het Floriade-treintje neemt ze ons verder mee het terrein op. Onderweg legt ze uit wat de wijk innovatief, groen en duurzaam moet gaan maken. Zo worden er bijvoorbeeld oude delen van bruggen hergebruikt, wordt bij sommige gebouwen gebruik gemaakt van gevelbekleding van planten of cementloos beton én is de toekomstige wijk autoluw. Een ‘Smart Thermal Grid’ moet een deel van de gebouwen bovendien voorzien van een duurzaam warmte- en koude opslagsysteem.

“En dan is er natuurlijk ook nog het voedselbos”, vult Kleinenberg aan. “Landbouwgrond verdwijnt en mensen trekken naar de stad. Waarom zou je dan niet ook je voedsel dichtbij gaan produceren en halen. Het scheelt vervoer én het is gezond. Het wordt ook wel Agroforestry genoemd. Tussen de bomen vind je dan de landbouwgrond, met bijvoorbeeld aardappels en kruisbessen. Die schijnen dan ook weer heel goed voor de grond te zijn.

Twee miljoen bezoekers

Of het voedselbos en het cementloze beton voor de kritische Almeerders opweegt tegen de oplopende kosten is de vraag. Tegenstanders wijzen erop dat houtbouw een veel duurzamere optie is dan cementloos beton en betwijfelen of het randje voedselbos er ligt voor de show of echt monden gaat voeden. Het tuinbouwevenement moet zo’n twee miljoen bezoekers trekken in een half jaar tijd, zo raamde de gemeente een aantal jaar geleden. Maar door corona zijn ze er niet meer zo zeker of dat ook echt gaat lukken. De gemeente hoopt uiteraard op zoveel mogelijk bezoekers, dat zou de kosten aanzienlijk drukken. Aan het enthousiasme van Marga Kleinenberg zal het in ieder geval niet liggen.