“Ik was om mijn broer aan het rouwen, en ondertussen werd er aan alle kanten aan me getrokken. Of ik al een beslissing had genomen over het aanvaarden van zijn erfenis. Maar zo simpel was dat helaas niet.” Yvonne van Pareren reageert op onze oproep over het erven van een schuld. Het bleek voor Yvonne onmogelijk om erachter te komen of haar overleden broer schulden had of niet.
“Over zijn geldzaken wilde mijn broer, toen hij nog leefde, niet praten. Hij was weliswaar al ernstig ziek. Maar praten over wat er gebeurde als hij er niet meer zou zijn, dat was gewoon te pijnlijk voor hem. Toen hij overleed en ik zijn erfgenaam bleek, begon voor mij dus de zoektocht naar zijn financiële administratie. Er bleek niets te zijn. Hij had zijn bankadministratie niet uitgeprint en zijn wachtwoord van online bankieren niet voor mij achtergelaten.”
Wel of niet aanvaarden?
Yvonne vervolgt: “Daarom had ik als erfgenaam geen idee of de erfenis financieel positief of negatief zou uitvallen. Mijn broer was geen vermogend man. Ik wist al wel dat er bij de woningbouwvereniging een schuld was. Want het huurhuis waarin hij had gewoond, moest ‘klaar voor bewoning’ worden achtergelaten door de erfgenaam. Mijn broer had er jaren gewoond en er moest van alles hersteld worden aan het huis. Het zou best wel eens kunnen zijn dat er meer schulden waren. Maar ik had eerlijk gezegd geen idee en moest zelf op onderzoek uit om daarachter te komen. En waar begin je dan? De bank van mijn broer leek mij een logisch startpunt. Ik heb daarheen gebeld om te vragen of ik als erfgenaam zijn rekeninggegevens in mocht zien.”
Paarse krokodil
Maar daar loopt Yvonne meteen tegen een muur op. De bank wil pas inzage in de rekening geven als Yvonne heeft aangegeven of zij de erfenis verwerpt of aanvaardt. Maar daar zit nu juist net de crux. Want Yvonne kan zich voor het maken van die keuze helemaal niet beroepen op informatie over eventuele schulden van haar broer. En die informatie wil de bank haar dus ook niet geven, voordat ze een beslissing over de erfenis neemt.
Als ze de bank belt om uit te leggen dat ze graag inzage wil omdat ze als erfgenaam een goed onderbouwde beslissing wil nemen over de erfenis, en niet met schulden wil komen te zitten, geeft de bank niet thuis. “Mevrouw, dat is niet ons probleem”, kreeg ik van de bank te horen. Dat frustreert op zo’n moment zo erg. Je zit in een hele verdrietige periode van je leven. Ondertussen probeer je het zakelijke gedeelte goed af te handelen. En dan kom je ineens een grote paarse krokodil tegen.”
Nog geen fotootje
Omdat Yvonne in het duister tast over de inhoud van de erfenis van haar broer, besluit ze uiteindelijk om de erfenis te verwerpen. “Ik heb daarvoor gekozen om zelf schulden te voorkomen. En dat vind ik heel naar, want dat betekende dus ook dat ik geen persoonlijke bezittingen van mijn broer - die voor een ander geen waarde hebben maar voor mij des te meer - mee mocht nemen. Zelfs nog geen fotootje.”
Oproep
Vind je het verhaal van erfgenaam Yvonne herkenbaar en ben jij ook in een doolhof terechtgekomen toen jij erfde van een overleden dierbare? Of heb jij ervaren dat je niet zomaar onder het zuiver aanvaarden van een erfenis uit kunt komen als er toch ineens schulden blijken te zijn? Vertel ons dan je verhaal!
Yvonne had naast het verwerpen van de erfenis ook kunnen kiezen voor beneficiaire aanvaarding, als ze een schuld had willen voorkomen. Als je een erfenis beneficiair aanvaardt, betekent het dat je de erfenis alleen accepteert als er onder de streep, na aftrek van de schulden die er zijn, een positief saldo overblijft. Dat werkt dus anders dan ‘zuiver’ aanvaarden, waarbij je de hele nalatenschap accepteert en dus ook verantwoordelijk bent voor eventuele schulden. “Beneficiair aanvaarden leek in eerste instantie een goede optie. Totdat ik me ging verdiepen in hoe dat werkt. Het bleek een ingewikkeld stappenplan waarbij verwacht werd dat ik een uitgebreide beschrijving van de bezittingen en schulden van mijn broer zou maken. Bovendien heb ik toen begrepen dat als ik hiervoor zou kiezen, eventuele schuldeisers nog jaren later bij mij aan zouden kunnen kloppen. Dat vond ik geen fijne gedachte en daar wilde ik mezelf tegen beschermen.”
Na erven achterblijven met een schuld
Yvonne verwierp de erfenis van haar broer dus noodgedwongen, omdat ze er niet achter kon komen of er sprake was van een schuld. Van erfrechtspecialist Katelijne van Barneveld hoorden we al dat erfgenamen steeds vaker met schulden worden geconfronteerd. Door een wetswijziging uit 2016 zou je beter beschermd moeten zijn als er ineens een onverwachte schuld opduikt in een erfenis. Want sinds het ingaan van die wet, kun je er als erfgenaam in zo’n situatie voor kiezen om een erfenis bij nader inzien toch niet zuiver te aanvaarden. Maar Katelijne van Barneveld ziet in de praktijk regelmatig dat zulke verzoeken sneuvelen bij de rechter. En dan blijf je als erfgenaam dus achter met een schuld.
