De Tweede Wereldoorlog ligt ruim 75 jaar achter ons, maar er valt nog genoeg recht te zetten. Tijdens ons onderzoek naar de Vastgoedboeken van de Duitse bezetter komen we veel transacties tegen in gemeenten die nog geen onafhankelijk onderzoek laten uitvoeren. Jouw verhaal of vragen kan ze wellicht overtuigen om dat alsnog te doen.
Sinds mei 2020 publiceren we verhalen over onteigend en doorverkocht Joods vastgoed in de Tweede Wereldoorlog. Deze woningen of stukken grond zijn tijdens de oorlog in verkeerde handen gevallen, en na de oorlog is de afhandeling van rechtsherstel niet altijd goed verlopen. Je kunt al deze verhalen hier nog eens rustig teruglezen.
Op moment van schrijven doen ruim vijftig gemeenten onderzoek naar hun rol in deze verkopen. Dat is ontzettend goed nieuws voor de nabestaanden in deze gemeenten. In het verleden hebben zulke onderzoeken geleid tot compensatieregelingen of excuses. Maar nog veel belangrijker: nabestaanden hebben ineens een veel beter beeld gekregen van hun persoonlijke familiegeschiedenis.
Sta ik in de Vastgoedboeken?
Om erachter te komen of je in de Vastgoedboeken staat, zijn er twee manieren om te zoeken. Allereerst kun je op onze interactieve kaart kijken of jouw adres in de registratie staat. Let op: lang niet alle adressen in de Vastgoedboeken staan op deze kaart. Van sommige woningen is het niet meer mogelijk om daar een exacte locatie aan te koppelen.
Daarnaast kun je in deze online spreadsheet uitgebreid zoeken naar adressen en namen. We krijgen nog regelmatig tips van mensen die ineens de naam van een familielid of buurtgenoot in deze gegevens tegenkomen. Kom je iets herkenbaars tegen, en heb je daar een verhaal bij? Laat het ons dan weten.
Oproep
Weet jij het verhaal achter een adres in de Vastgoedboeken? Of was jouw familie of een bekende betrokken bij een transactie? Dan horen we graag jouw verhaal.
Tips leiden tot onderzoek
"Ik wil dat het uitgezocht wordt. Ik wil duidelijkheid. Ik wil weten wat daar nou gebeurd is." Het zijn de woorden van Frank Andriese, een van onze tipgevers uit Eindhoven. Zijn vader vertelde hem ooit over een woning die verkocht moest worden. Dankzij zijn tip en ons onderzoek loopt in deze gemeente een onderzoek naar al het geroofde vastgoed.
De rol van nabestaanden is cruciaal om gemeenten het laatste zetje te geven voor zo’n onderzoek, ziet ook Ronny Naftaniël, voorzitter van het Centraal Joods Overleg. "Die zijn ontzettend belangrijk. Gemeenten reageren vaak alleen maar op nabestaanden die om informatie vragen. Dan worden ze wakker."
Tijdens de oorlog zijn echter volledige families vermoord. In die gevallen zijn er geen nabestaanden meer over. Dan komt het neer op de huidige bewoners van zo’n woning, betrokken burgers, of Joodse organisaties. Naftaniël doet ook een beroep op deze mensen om hun verantwoordelijkheid te nemen. "Laat het niet lopen. Dat is beter voor je eigen gemoedsrust", adviseert hij. "Het is belangrijk om te leren van de fouten die in het verleden zijn gemaakt."
Heb je het idee dat jouw gemeente nog geen onderzoek naar de Vastgoedboeken doet, en wil je daar verandering in brengen? Dan helpen we je graag een eind op weg met onze brievengenerator. Daarmee kun je jouw gemeente aansporen om alsnog onderzoek naar hun eigen verleden te doen.
