Er zijn sterke aanwijzingen dat vissersschepen van het Russische bedrijf Norebo betrokken zijn bij spionageactiviteiten. Koelschepen van Norebo leggen iedere twee weken aan in de Eemshaven vlak bij een militair terrein, blijkt uit onderzoek van Pointer (KRO-NCRV). Patrick Bolder van denktank The Hague Centre for Strategic Studies noemt het “onbegrijpelijk” dat we dit toestaan. “De veiligheidsaspecten zijn ondergeschikt gemaakt aan de economische belangen.”
De Eemshaven is strategisch van groot belang voor het westen. Zo komen 11 van de 15 internetkabels die Europa met Amerika verbinden daar aan land, liggen er 2 drijvende LNG-terminals, een krachtstroomkabel, een gaskabel, en wordt er gewerkt aan een munitiedepot van de NAVO. Koelschepen van het Russische visserijbedrijf Norebo meren er bijna iedere twee weken aan. Met vrij zicht op een defensieterrein waar jeeps, vrachtwagens, rupsvoertuigen en ander militair materieel dat klaarstaat om te worden verscheept.
Visserschepen ter beschikking Russisch leger
Volgens de Russische maritieme doctrine uit 2022, een strategisch document waarin de ontwikkelingen en doelstellingen van de Russische marine staan omschreven, moeten civiele schepen, zoals vissersschepen en transportschepen, altijd tot de beschikking staan van het Russische leger. Volgens de doctrine wordt de bemanning van tevoren getraind en de schepen aangepast voor inzet bij “speciale operaties”.
Schepen van Norebo zijn vaker verdacht van spionage en sabotage. Zoals de Taurus, een vissersschip van Norebo dat meerdere keren werd gespot in de buurt van Amerikaanse kernonderzeeërs.
En de Belgische omroep VRT meldt vanochtend dat Norebo mogelijk betrokken was bij de sabotage van een gaspijpleiding voor de Finse kust, oktober vorig jaar. Een Chinees schip beschadigde de pijpleiding waarschijnlijk met zijn anker, maar werd daarbij mogelijk geholpen door het schip de Kapitan Sokolov van Norebo. Dat zegt Thomas De Spiegelaere, woordvoerder van de Belgische maritieme beveiliging tegen de VRT: “Even daarvoor was er een Russisch schip dat daar verdachte bewegingen rond maakte.”
Spionagedoelwit
Nederland is onder andere vanwege onderzeese infrastructuur een belangrijk spionagedoelwit voor Rusland, waarschuwt de Militaire Inlichtingen en Veiligheidsdienst (MIVD) in haar onlangs verschenen jaarverslag. Rusland brengt infrastructuur in de Noordzee volgens de dienst in kaart “en onderneemt activiteiten die duiden op spionage en voorbereidingshandelingen voor verstoring en sabotage.”
Een woordvoerder van het Ministerie van Defensie wijst erop dat de aanvoer van Russische vis buiten het Europese sanctiebeleid valt en de schepen dus in Nederlandse havens mogen aanmeren. Wel geldt er een fotografieverbod in de buurt van defensielocaties, laat hij weten. “Defensiepersoneel is op de hoogte van deze type dreiging en er zijn of worden beveiligingsmaatregelen genomen. We doen echter geen uitspraken over deze maatregelen”, laat de woordvoerder weten.
Norebo ontkent dat het zich bezighoudt met stiekeme praktijken in de Nederlandse havens. “Norebo, haar groepsmaatschappijen en werknemers waren nooit, zijn niet en zullen niet betrokken zijn bij spionage of dergelijke”, reageert een woordvoerder. “Dergelijke beschuldigingen zijn fantasie en grenzen aan populistische paranoia”, schrijft hij in een e-mail. “Norebo houdt zich enkel bezig met de productie en levering van zeevruchten voor menselijke consumptie.”
Pointer, zaterdag 4 mei om 14:00 uur bij KRO-NCRV op NPO Radio 1
