Wat betekent de tweede lockdown voor zzp’ers, vragen wij ons af in ons onderzoek naar zzp’ers met schulden.Taxichauffeur Marko van Kesteren is duidelijk: “Geen werk betekent geen inkomen. Ik heb een Tozo-uitkering (Tijdelijke overbruggingsregeling zelfstandig ondernemers) aangevraagd en gekregen. Dus ik krijg wel elke maand een uitkering. Maar ja, die is ook binnen twee dagen op met alle vaste lasten die er zijn. En dan houd je nog een leuke maand over die je maar moet doorkomen”.
Hoeveel ondernemers en zzp’ers de financiële gevolgen van de coronacrisis niet gaan overleven, is nog onduidelijk. De vele steunmaatregelen van de overheid houden veel mensen voorlopig op de been. Maar het water staat aan de lippen bij veel ondernemers, merken we als we op bezoek zijn bij taxichauffeur Marko in Amstelveen. “De taxi staat stil”, vertelt hij.
Niet de hele dag aan je problemen denken
“Soms is er nog wel een ritje, maar er zijn genoeg avonden dat er niks is. Dan zit ik de hele avond op de bank”, verzucht Marko. Om niet de hele dag bij de pakken neer te gaan zitten, is hij samen met andere zzp’ers een initiatief begonnen om eten te koken en uit te delen aan ondernemers in de problemen. “Als je met elkaar bezig bent, dan hoef je niet de hele dag aan je eigen problemen te denken. En je kan wat voor anderen betekenen. Want het is zwaar. Je probeert het niet te laten zien aan de mensen, probeert toch positief te blijven, maar diep in je lichaam voel je dat dit zo niet langer door kan gaan.”
We gaan met Marko langs verschillende restaurants en horecagelegenheden die eten ter beschikking stellen aan de ondernemers. Bij de slager krijgt hij rookworsten, bij een Italiaans restaurant broccoli en sla en bij de traiteur tiramisu en cheesecake. Van de verschillende ingrediënten brouwt hij een stamppot. De kant en klare maaltijden en toetjes gaan mee in het voedselpakket voor zzp’ers en ondernemers die hun hoofd amper nog boven water kunnen houden.
Natalia komt langs bij Marko’s keuken om een pakket op te halen. Als zzp’er helpt Natalia expats bij het vinden van huisvesting. Maar expats zijn er bijna niet meer vertelt ze. En dus verdient ze niets meer met haar bedrijf en worstelt ze om haar gezin door de crisis heen te helpen. “Alle beetjes helpen, ik slik mijn trots in. Mijn prioriteit is mijn gezin. Als ik op deze manier aan een lekkere maaltijd kan komen, dan is dat heel fijn.”
Schulden zijn onontkoombaar
Al roerend in de pan praat Marko opgewekt over zijn kookinitiatief. Het helpen van Natalia en andere Amstelveense ondernemers geeft hem voldoening. Maar ondertussen lopen de financiële problemen ook bij hem op: “Je maandelijkse kosten, het onderhoud van je auto, de leasekosten en de huur gaan gewoon door. Met die uitkering red ik dat niet. Ik moet ergens het geld vandaan halen. Dus ik steek me toch in de schulden om te kunnen overleven.”
En Marko is niet de enige. Vorige maand waarschuwden de banken nog dat veel ondernemers meer schulden hebben dan gedacht. Overal wordt geld geleend om niet failliet te gaan, zonder dat er altijd goed zicht is op die schulden. En die leningen en bedrijfskredieten die ondernemers nu krijgen, moeten ooit terugbetaald.
Schuldhulpverlening
Schuldhulpverleners verwachten vanwege de oplopende schulden halverwege volgend jaar een grote groep ondernemers die in de financiële problemen komen. Ook Marko denkt na over zijn toekomst: “Maar op het moment dat ik de schuldhulpverlening ga inschakelen, dan kan ik mijn bedrijf waarschijnlijk aan de kant schuiven en dat zie ik niet zitten. Ik probeer ook mijn eigen geld weer te verdienen. Ik wil niet afhankelijk zijn van anderen.”
Marko leende een fors bedrag om de crisis door te komen en zijn taxi niet kwijt te raken. En dus hoopt hij dat de samenleving snel weer op gang komt zodat hij weer kan rijden. “Ik moet straks het driedubbele terug gaan verdienen. Dat proberen we maar en ja, we zien wel weer.”