De gemeente Utrecht komt met een plan om de overlast van ratten aan te pakken. En dat is hard nodig, want de afgelopen jaren hadden verschillende wijken in de stad veel overlast van de ongewenste knaagdieren. Minder gif, met elkaar en meer preventie zijn de sleutelwoorden in het Utrechtse plan.

Het aantal meldingen van ratten is in de afgelopen jaren gestegen in Utrecht. In 2016 werd er nog slechts 216 keer aan de bel getrokken, maar in 2018 is dit gestegen naar 362 keer. Utrecht voerde de afgelopen jaren, zo lezen we in een recente brief aan de raad, een zogenoemd reactief beleid. En trad dus pas op als er al volop rattenoverlast was en burgers gingen melden.

Achteroverleunen bij rattenbestrijding

Herkenbaar voor verschillende tipgevers in ons onderzoek naar Plaagdieren. Zo stelde Nico Vonk van het Kennisinstituut Bestrijding Ongedierte (KiBO) eerder in dit onderzoek al vast dat gemeenten nog te veel achteroverleunen en pas ingrijpen als de plaag al voor veel overlast zorgt.

Uitgelicht

'Gemeenten leunen te veel achterover bij aanpak ratten' / Gettyimages

‘Vroeger hadden gemeenten de rattenvanger, maar die is wegbezuinigd’

Voorkomen en beheersbaar maken

De gemeente Utrecht vindt dat afwachtende beleid nu dus niet meer afdoende. Zeker omdat er door de klimaatverandering in de toekomst meer overlast van de rat wordt verwacht en de ratten een risico vormen voor de volksgezondheid. Ze zet daarom nu in op een aanpak die de plagen juist moet voorkomen. Maar daarvoor is wel samenwerking nodig met woningbouwcorporaties, bewoners en ondernemers. De rattenpopulatie is volgens de gemeente alleen te beheersen als iedereen daarin ook zijn verantwoordelijkheid pakt.

Ratten en gezondheid

Ratten worden bestreden omdat ze dragers en verspreiders van ziekten zijn. De bekendste ziekte die de rat kan meedragen is de ziekte van Weil. Je kan het oplopen door bijvoorbeeld in open water te zwemmen waarin de bacterie voorkomt. De bacterie veroorzaakt griepachtige klachten, maar in ernstige gevallen ontstaan er stoornissen aan de lever of de nieren. De ziekte van Weil kan zelfs dodelijk zijn.

Minder gif

Minder aanbod van voedsel, beter onderhoud aan gebouwen en herinrichting van groenonderhoud zal er volgens het Utrechtse plan voor moeten zorgen dat de rattenoverlast in de toekomst niet de spuigaten uitloopt. Ook wil de gemeente de meldingen centraal gaan bijhouden, zodat problemen eerder worden geconstateerd. Gif moet slechts gebruikt worden als allerlaatste redmiddel in de strijd tegen de plaagdieren.

Voedselstrooiers

Door een tipgever uit Utrecht wordt voedselaanbod als grote oorzaak van de rattenoverlast beschreven. Zo constateert zij: ‘Voedingsbronnen wegnemen voor ratten en muizen is het belangrijkste, maar als je dat als particulier doet en je buren doen het niet of het blijft op straat liggen, dan is het dweilen met de kraan open.’

Handhaving

Voor de gemeente Utrecht zal het beheersen van dat voedselaanbod dan ook één van de uitdagingen worden, zo lezen we in het plan: ‘Handhaving op zwerfafval en voedseldumping (voederverbod) is lastig.’ Onder andere omdat het op heterdaad moet worden ontdekt. En ook andere strafmaatregelen zijn trajecten van de lange adem en tijdrovend, aldus de gemeente.

Makers