We zijn op de Duitse beurs voor ons onderzoek naar e-sigaretten. Duitsers noemen het e-roken dampfen, in Nederland noemen we het dampen of vapen. In Nederland is zo’n beurs niet mogelijk, vertelt één van de organisatoren. ‘Dampers willen ook binnen dampen en dat is op Nederlandse beurzen niet toegestaan.’ Het eerste wat je inderdaad bij binnenkomst ziet, is een grote zaal met veel damp en rookpluimen.

Er is meer dat in Nederland niet mag. Een Nederlandse standhouder vertelt: ‘In Nederland hebben we de strengste wetgeving van Europa.’ Hij ziet ook andere, culturele verschillen. Veel Duitse dampers doen weinig nicotine in de e-sigaret, maar ze gebruiken hem de hele dag door. ‘Je kunt voor je gezondheid beter meer nicotine erin doen en minder roken.’

Vapen: een cultus

Van onrust over de dodelijke Amerikaanse vape-slachtoffers is hier weinig sprake. Integendeel: Met een gelukzalige grijns lopen de dampers langs de stands op zoek naar de nieuwste, goedkoopste, maar vooral beste smaken. Veel e-rokers zijn mannen met petjes, baarden en grote oorbellen en dragen zwarte shirts met opdruk. Maar ook vrouwen zijn goed vertegenwoordigd. Overal liggen varianten van de e-sigaret en testers, die veelvuldig uitgeprobeerd worden. De liquids, de vloeistoffen waarmee de elektronisch apparaatjes gevuld moeten worden, worden in grote flessen aangeboden. In Nederland mag de vloeistof alleen nog in kleine flesjes van 10 ml verkocht worden. Voor fanatieke dampers is zelf mengen van liquids, smaakstoffen en nicotine een echte cultus.

Achterin de zaal klinkt vanaf een podium snoeiharde muziek en gaan de handen omhoog. Vapen is duidelijk een subcultuur en meer dan roken alleen. We ontmoeten twee jonge vrouwen die regelmatig naar dit soort beurzen gaan. ‘Vapen is echt een hobby. Het geeft je het gevoel dat je vrij bent. Vapen is net alsof je alle zonde van de ziel wegblaast,’ vertelt een van de meiden terwijl ze de rook door haar neus blaast.

‘Gezonder dan normale sigaretten’

Bij een optreden op het podium staat een grote groep vapers met elkaar te dampen. Het is vooral een feestje, zorgen over de schadelijkheid van e-sigaretten lijken er niet te zijn. Naast het podium staat een meisje van een jaar of twintig. Uit haar mond komen gigantische rookwalmen in de vorm van een kwal. ‘Naar mijn mening is vapen helemaal zo schadelijk nog niet. De meeste berichtgeving zegt dat het positiever is dan roken.’ Een andere vaper merkt op: ‘Het is niet gezond, maar wel gezonder dan normale sigaretten.’ Voor deze gebruikers lijkt het vooral een wondermiddel te zijn.

Verderop bij een stand met de naam Vampire vape legt een verkoper uit hoe de smaken van elkaar verschillen. Vanachter de toonbank neemt de man, met een grote baard en zijn beide armen onder tattoos, een flinke hijs. Eén van de dampers, een jonge twintiger wijst naar een van de tubes en begint er vervolgens hard aan te lurken. ‘Dit is nou echt mijn lievelingssmaak, menthol, want het is zo lekker fris,’ zegt de man tegen de verkoper.

Een ding is duidelijk: het gaat bij vapen echt om de smaak. Volgens standhouders met de naam Liquid Design houden jongeren vooral van frisse vruchtensmaken. Ze verkopen de meest uiteenlopende aroma’s. ‘Van koek met citroen tot hoestbonbons. Alles zit erbij,’ vertelt de vrouw. ‘Hier hebben we ananas met aardbeien met een koele, frisse smaak, sinaasappel Tic tacs, groene Slush ice en koffie met vanilleijs. De verkopers, een jonge man en vrouw, zijn zelf ook dampers. De vrouw vertelt: ‘Ik wil geen sigaretten meer roken. Te duur, te ongezond.’ Hij vult aan: ‘Als ik de trap opliep was ik snel kapot en buiten adem. Wanneer ik damp gaat dat veel beter.’

Pinkman of Heisenberg

‘Jonge mensen beginnen met vruchtensmaken,’ bevestigt de bebaarde verkoper van Vampire Vape. ‘Daarna gaan mensen met van alles experimenteren. Er wordt op de beurs zelfs tonijn met knoflook verkocht. Mijn smaak is dat ook niet.’ Hij verkoopt vooral Pinkman en Heisenberg, smaken met de namen van illustere hoofdrolspelers uit de Amerikaanse serie Breaking Bad. ‘Heisenberg werd vorig jaar wereldwijd 30 miljoen keer verkocht. Veel mensen die op deze beurs komen, kennen die smaken, omdat veel vape stores met die smaken zijn begonnen. Pinkman is een vruchtenmix en Heisenberg is een mix van blauwe vruchten met menthol, anijs en eucalyptus. Mensen houden van Heisenberg of ze haten het,’ zegt hij met een brede grijns.