Mocht je de uitzending gemist hebben, dan kun je hem hieronder nog even terugkijken.

Minister Hugo de Jonge (Volksgezondheid, Welzijn en Sport) zegt toe dat hij de 'rotte appels uit de mand wil houden' in de zorgsector. Vlak na de uitzending spoorde Tweede Kamerlid John Kerstens (PvdA) de minister aan om vaart te zetten achter die belofte.

Lilian Marijnissen (fractievoorzitter SP) verspreidde een blog van haar collega-Kamerlid Maarten Hijink, waarin hij zijn conclusies over ons onderzoek samenvat. 'Zorgcowboys die over de ruggen van mensen frauderen en geld verdienen moeten keihard worden aangepakt,' stelt Hijink. 'Als we het zorgsysteem niet veranderen dat blijft het zo dat de zorg gebruikt wordt om geld mee te verdienen en om te concurreren. De zorg moet weer voorop staan.'

Andere media en reacties

Naast politiek Den Haag wisten ook andere media de uitzending en ons nieuws te vinden. Onder meer NU.nl, NOS.nl en 15 andere sites namen ons nieuws over. Omroep Gelderland had een uitgebreid overzicht van Gelderse zorgbedrijven met hoge winst. Bij het radioprogramma Spraakmakers mochten we het nieuws kort toelichten. We raden in het bijzonder de artikelen van onze onderzoekscollega’s van Follow The Money aan. Zij doken namelijk diep in het zorgbedrijf Albero, en schreven het volledige interview met minister Hugo de Jonge uit.

De reacties op deze nieuwsberichten leiden vaak tot een discussie over marktwerking: moeten we dat wel willen in de zorg? Op Reddit ontstond een levendige en goed geïnformeerde discussie in r/thenetherlands. Redditer Kawaii-Bismarck nuanceert het beeld dat marktwerking de zorgsector heeft verpest. 'Winst is goed. (Belasting)geld dat naar zorgverlening had moeten gaan, maar in plaats daarvan naar de dikke winsten van bedrijven gaat is niet ok.'

Dezelfde discussie werd ook op NUjij gevoerd. 'Als we winst in de zorg een probleem vinden, dan moeten we het niet overlaten aan de markt,' zegt Ruudzz. 'Ik snap niet waarom mensen zo reageren. Je creëert een situatie die overduidelijk tot dit soort zaken gaat leiden en dan ben je verbaasd dat het gebeurt en dat je zorgverzekering ook ineens duurder wordt.'

Hoe moet ik de lijst van 85 zorgbedrijven lezen?

Het lijkt ons goed om nogmaals te wijzen op de openbare lijst van 85 zorgbedrijven. Voordat je deze lijst doorneemt en daar conclusies aan verbindt, willen wij de methodiek als verplicht leesvoer meegeven. De genoemde 85 zorginstellingen zijn namelijk niet per definitie verkeerd bezig: wij zeggen dat ze aan bepaalde criteria voldoen, en de afgelopen twee jaar minstens tien procent winst hebben behaald.

Wij maken deze gegevens openbaar, omdat na de voorgaande uitzending veel gemeenten met onze lijst in de hand zorgbedrijven ter verantwoording hebben geroepen. Blijkt na onderzoek door de gemeente niets aan de hand te zijn? Dan blijft het daarbij. Maar wordt die winst wel via dubieuze constructies verdiend? Dan zie je dat het kan leiden tot actie. We hebben in de afgelopen maanden voldoende berichten voorbij zien komen dat gemeenten (bijvoorbeeld Maastricht en Apeldoorn) ingrijpen. Meer transparantie leidt tot betere controle.

Daarnaast willen we nogmaals benadrukken dat de cijfers in onze analyse door de bedrijven zelf zijn aangeleverd aan het ministerie van VWS. Het zijn openbare gegevens. Dat maakt de discussie over de integriteit van de data eenvoudig. Vindt een zorgbedrijf dat de cijfers niet kloppen? Rectificeer dat eerst bij het Ministerie van VWS, en kom daarna terug bij ons om een opmerking in het databestand te krijgen. Daar staan we voor open, want hoe meer duidelijkheid over deze cijfers, hoe beter.

Tips en opmerkingen

Vlak na de publicatie van de lijst van 85 zorgbedrijven kregen we direct een aantal reacties van de betrokkenen. Daar zitten wonderlijke rekensommen en dreigementen van advocaten tussen. Maar bij zorginstelling Rosorum uit Arnhem lijkt er wel degelijk iets anders aan de hand te zijn.

Volgens het bedrijf geven de winstcijfers een vertekend beeld, omdat het gaat om cijfers van de volledige Rosorum Groep. Daar zit ook een vastgoed- en servicetak aan vast, waardoor je op zo’n 15 procent winst voor belastingen komt. Maar de inkomsten van de delen die geen zorg leveren, komen volledig uit private middelen. Als je enkel naar de zorgtak van Rosorum kijkt, dan wordt slechts vijf procent winst gehaald. De zorgorganisatie heeft eigenlijk te veel cijfers bij het ministerie ingediend ingediend, en overweegt voortaan alleen de jaarrekening van de zorgtak te deponeren. In het databestand hebben wij een aantekening bij deze zorginstelling geplaatst.

Datzelfde geldt voor bijvoorbeeld de Woonvoorziening de Meerenburgh in Leur (Gelderland). De Meerenburgh is een zogeheten Commanditaire Vennootschap: een bijzondere vorm van een vennootschap. Dit staat niet in het databestand aangegeven. Ook komen uitzonderingen voor waarbij eigenaren de cijfers van een volledige holding indienen. Soms zitten daar ook bedrijfstakken bij waarin enkel privaat geld wordt geïnvesteerd. Dat is het geval bij onder meer Rosorum Zorgexploitatie B.V. in Arnhem.

De belangrijkste opbrengst voor ons zijn de 35 tips die we hebben gekregen na onze verhalen. Daar zitten aanwijzingen tussen voor specifieke zorgbedrijven die mogelijk fraude plegen of zeer slechte zorg leveren. Het gaat om (oud-)medewerkers of cliënten die bij zulke organisaties betrokken zijn. Uiteraard gaan we de komende tijd door met dit onderzoek.