“Er zijn nauwelijks parkeerplekken, en die er zijn hebben vaak geen voorzieningen zoals douches en wc’s. Je mag veel gemeenten niet meer inrijden met je vrachtwagen. Ik voel me echt een tweederangs burger.” We spreken met vrachtwagenchauffeur Jan van Houwelingen. Hij benadert ons voor ons onderzoek naar arbeidsomstandigheden van truckers.
“Ik ben ervaringsdeskundige. Ik heb tussen 1982 en 2000 als vrachtwagenchauffeur gewerkt, zowel nationaal als internationaal. Ik heb in die achttien jaar denk ik anderhalf miljoen kilometers weggezet. Sinds anderhalf jaar ben ik weer actief als chauffeur met nu een tweeduizend kilometer per week in vier dagen en heel af en toe een overnachting.”
Jan kan dus als geen ander het verschil met vroeger uitleggen: hoe is het vak van vrachtwagenchauffeur veranderd? Dat zit hem vooral in het gebrek aan goede voorzieningen, zo vertelt hij ons.
“Vroeger ging je laden en lossen bij een bedrijf en dan bleef je daar vervolgens staan om eventueel te overnachten. Daar kon je soms ook douchen. Nu kun je niet eens meer naar het toilet vanwege corona.”
Jan kan vaak moeilijk een parkeerplek vinden voor zijn vrachtwagen. “Ik ga vaak maar op een industrieterrein staan, terwijl dat eigenlijk niet mag. In veel steden en dorpen mag je ook al niet meer rijden met je wagen, of alleen tussen 10.00 uur ‘s ochtends en 12.00 uur ‘s middags bijvoorbeeld. Terwijl er in die gemeenten bedrijven zitten die afhankelijk zijn van ons. Creëer dan als overheid ook een parkeerplek waar we kunnen staan.” De regels voor het parkeren van een vrachtauto binnen de bebouwde kom verschillen per gemeente. Er zijn al veel gemeenten die artikel 5.1.7 (parkeren van grote voertuigen) van hun Algemene Plaatselijke Verordening (APV) gebruiken om grote voertuigen te weren.
Naast het tekort aan parkeerplekken en plekken met goede voorzieningen, ergert Jan zich ook aan de infrastructuur. “Al die verkeersdrempels zijn voor vrachtwagens heel vervelend. Ik moet daar met 25 kilometer per uur overheen. En de meeste rotondes kan ik nauwelijks nemen met mijn oplegger. Het voelt alsof de overheid ons werk niet waardeert. Terwijl: zonder de transport staat alles stil.”
“Een hond wordt nog beter behandeld”
Jan is niet de enige die zich stoort aan het tekort aan parkeerplekken en goede voorzieningen. We krijgen veel reacties van vrachtwagenchauffeurs hierover.
Zo zegt een vrachtwagenchauffeur:
“Het parkeren op de vluchtstrook is vooral een Nederlands probleem. Zelf ben ik internationaal chauffeur. In bijvoorbeeld Frankrijk zie je amper vrachtwagens op de vluchtstrook geparkeerd staan. Gewoon simpelweg omdat daar voldoende parkeergelegenheid voor vrachtwagens is. In Frankrijk en Duitsland kun je op bijna iedere parking langs de snelweg naar het toilet. Of bij het pompstation gebruik maken van een douche. Waar kan dat in Nederland? Gewoon schandalig! Op bijna alle industrieterreinen geldt een parkeerverbod. Wie heeft er nou last van als daar een paar wagens geparkeerd staan om te overnachten?”
Een andere vrachtwagenchauffeur laat weten:
“Parkeerplaatsen voor vrachtwagens langs de snelweg zijn er in Nederland veel te weinig. De plaatsen die er zijn, bijvoorbeeld bij een tankstation, zijn over het algemeen beperkt. Douches aan de snelweg zijn er niet en als er al een restaurant is, is dat vrij prijzig. Chauffeurscafés bieden dit wel, maar liggen ver van de snelweg af.”
Volgens de rij- en rusttijdenwet moeten chauffeurs verplicht pauze nemen na een aantal uur gereden te hebben. Als je volgens de wet móet stoppen en je kunt geen parkeerplek vinden, heb je dus een probleem, zo zegt deze chauffeur:
“Vaak komt het voor dat door de wet op de rij- en rusttijden je niet bij zo’n chauffeurscafé uitkomt en zelfs niet bij een pomp op de snelweg. Je begint dan een parkeerplaats te zoeken op een industrieterrein om je nacht te maken, maar ook daar is overnachten vaak niet toegestaan. Het levert regelmatig veel stress op want je wil uiteindelijk jouw tachograafkaart op orde hebben (de tachograaf registreert wanneer een vrachtwagen rijdt en kan worden gebruikt om te controleren of een chauffeur zich aan de rij- en rusttijdenwet houdt, red.).”
Een andere chauffeur zegt:
“De arbeidsomstandigheden van vrachtwagenchauffeurs zijn erg slecht onderweg. Verzorgingsplaatsen met helemaal niets of te vaak veel te weinig ruimte om een plek te hebben voor de nacht. Niemand vanuit de politiek staat er bij stil: zonder transport staat alles ook daadwerkelijk stil. En hetzelfde geldt bij klanten en al helemaal in deze tijden van Corona. Een hond wordt nog beter behandeld dan een vrachtwagenchauffeur.”
Beveiligde truckparkings
De overheid zet overigens in op het aanleggen van beveiligde truckparkings, zowel in Nederland als in Europa: je betaalt om erop te rijden, maar dat geld krijg je in veel gevallen (deels) terug in tegoedbonnen voor eten en/of voorzieningen zoals douches. In Nederland zijn er al een aantal: bij Duiven, Venray, Den Haag, Waalwijk en Vuren. En er komen nog zo’n 2000 parkeerplaatsen bij op verschillende nog te bouwen truckparkings.
Het Rijk, samen met provincies, gemeenten en het bedrijfsleven zetten hier vol op in. Ook in Brussel wordt dit gezien als dè plek waar in Europa alle vrachtwagenchauffeurs in de toekomst parkeren. Ook vanuit Europa is er geld beschikbaar gesteld voor beveiligde parkeerplekken.
Beveiligde truckparkings zijn volgens Jan een goed idee, mits de werkgever de toegang tot de parking betaalt.
