Maxine Bosman liep een jaar lang rond met hartklachten zonder dat ze het wist. Ze was toen nog maar 36. Pas na een zwaar hartinfarct en een handjevol artsen werden haar klachten herkend. “Ik had geen ‘Hollywood’ hartinfarct, waarbij een oude man naar de borst grijpt en op de grond valt.”
“Ik ben meerdere keren door het oog van de naald gekropen”, vertelt Maxine (49) als we met haar videobellen. Het moment waarop de hartklachten, en daarmee de zoektocht, beginnen staat in haar geheugen gegrift. In 2007 vliegt ze na een werkbezoek samen met haar collega’s van Edinburgh terug naar Nederland als ze zich plots ontzettend beroerd voelt. Alles begint te draaien, er schiet een intense pijn in haar bovenrug en nek en het zweet breekt haar uit.
Is het vliegangst? Heb ik een paniekaanval? Het schiet allemaal door haar hoofd, maar aan haar hart denkt ze geen seconde. Wat volgt is een zoektocht van meer dan 12 maanden totdat Maxine weet wat er met haar aan de hand is.
Oproep
Is jouw diagnose ook lang over het hoofd gezien omdat klachten zich bij jou als vrouw anders uiten dan bij mannen? We zijn benieuwd naar jouw ervaring.
“Mijn lichaam is sinds dat angstige moment in het vliegtuig nooit meer hetzelfde geworden”, vertelt Maxine. In de maanden erna volgt onderzoek op onderzoek. Er wordt gedacht aan de ziekte van Lyme, MS, reuma, schildklierproblemen, vitaminetekorten. Maar dat blijkt het allemaal niet te zijn. Ondertussen worden haar klachten alsmaar erger. Door extreme vermoeidheid lukt het haar soms amper om de trap op te lopen. Haar handen trillen, en altijd maar die vermoeidheid, duizeligheid, spierkrampen en pijnlijke nek. “Inmiddels was ik de ‘lastige’ patiënt geworden met onverklaarde klachten.”
Atypisch
Er wordt nog gedacht aan een burn-out en dus krijgt Maxine het advies om een psycholoog te bezoeken. “Ik wist dondersgoed dat het niet mentaal maar lichamelijk was, maar je vertrouwt je arts en ik wilde er alles aan doen om mij beter te voelen. Dus ben ik toch maar gegaan.”
Maxine bezoekt arts na arts in haar zoektocht naar een lichamelijke verklaring voor haar ‘atypische’ klachten. Het duurt 9 maanden totdat ze zelf voor het eerst vermoedt dat haar klachten misschien wel afkomstig zijn van het hart. De signalen: al sinds haar twintigste slikt ze medicijnen voor een hoge bloeddruk, haar vader overleed toen hij 51 was aan hartklachten en ook haar oma, de moeder van haar vader, kreeg al op jonge leeftijd een TIA. Hartklachten zitten dus in de familie. Waarom heeft niemand hier ooit naar gevraagd?
Maar zelfs als ze haar vermoedens - nog steeds extreem moe, duizelig, met veel pijn en hartkloppingen - uitspreekt tegenover artsen krijgt ze nul op het rekest. “Ze vonden mij ‘te jong’ voor een hartinfarct, want ik was nog maar 36, dus dat kon het niet zijn.” Maxine wil een second opinion en meldt zich voor een afspraak bij cardioloog Angela Maas, die gespecialiseerd is in hartklachten bij vrouwen. Wachttijd: 3 maanden.
Hartinfarct
Een paar weken later gaat het goed mis. De pijn wordt heviger, regelmatiger en concentreert zich nu ook rond haar kaken en rechterarm. Bijna dagelijks krijgt Maxine meerdere ‘aanvallen’, zoals ze het zelf noemt, maar na een paar minuten trekt het meestal weg. Tot die ene keer om 6 uur in de ochtend, als de pijn blijft en Maxine brakend, met krampen in haar hals, nek, kaken, schouders en arm, boven de wc hangt. Maxine heeft een hartinfarct.
Ze twijfelt nog even: 112 bellen of naar de huisartsenpost. Het wordt het laatste. “Later kon ik mezelf wel voor mijn kop slaan. Waarom zijn niet alle alarmbellen afgegaan?” Bij de huisartsenpost staat ze na 10 minuten weer buiten, medicijnen voor ‘slokdarmkrampen’ op zak. ”Ook daar dacht niemand aan hartklachten. Er is nooit een hartfilmpje gemaakt omdat mijn pijn niet op de borst zat, maar net iets daarboven.”
Cijfers
Vrouwen hebben vaker dan mannen minder duidelijke signalen bij een hartinfarct, zoals extreme vermoeidheid, kortademigheid en duizeligheid. Uit recent onderzoek blijkt dat 30 procent van de hartinfarcten bij vrouwen niet wordt herkend, in tegenstelling tot 16 procent van de hartinfarcten bij mannen. Vooral bij jonge vrouwen onder de 60 wordt de diagnose vaak gemist.
Intussen voelt Maxine zich slechter en slechter. Als ze bijna een jaar na de eerste klachten terechtkan bij cardioloog Angela Maas, die gespecialiseerd is in het vrouwenhart, valt alles op zijn plek. “Mijn linker kransslagader zat volledig dicht, er waren al hartcellen afgestorven en ook in mijn rechter kransslagader waren bloedstolsels te zien. Volgens haar was ik een wandelende tijdbom en was opereren op korte termijn noodzakelijk.”
Hollywood-hartinfarct
Onterecht stond Maxine al maanden te boek als de vrouw met de ‘atypische’ klachten. Maar haar klachten waren helemaal niet atypisch. Sterker nog: Maxine had een hartinfarct volgens het boekje – het vrouwenboekje. En dat is volgens haar precies de reden waarom het niet eerder is herkend. “Ik had geen ‘Hollywood’ hartinfarct, waarbij een oudere man naar de borst grijpt en op de grond valt.”
Inmiddels leeft Maxine al 13 jaar met erkende hartklachten. Ze is 100 procent arbeidsongeschikt verklaard en zet zich via haar website hartinshape in voor meer bekendheid rondom vrouwen met hart- en vaatziekten. “Ondanks dat er nu gelukkig steeds meer bekend is, worden vrouwen met soortgelijke symptomen nog steeds onterecht weggestuurd met de diagnose stress of overgangsklachten. Dat moet anders.”
Rectificatie: In een eerdere versie van dit artikel stond dat 54 procent van de hart- en vaatziekten bij vrouwen te laat wordt ontdekt, ten opzichte van 33 procent bij mannen. Deze cijfers komen uit een inmiddels verouderd onderzoek uit 2006 van de Erasmus Universiteit in Rotterdam, en zijn daarom aangepast.
Bekijk onze uitzending over 'vrouwenongeneeskunde':
