In Groningen is het moeilijk voor studenten om een kamer te vinden en studenten die dat wel hebben zijn vaak ontevreden. Volgens een vastgoedbeheerder komt het door de krapte op de woningmarkt. Wat gebeurt er als er nog meer studenten naar Groningen komen? “We hebben plek voor een maximaal aantal studenten en dat is het.”
Het is 12 december als een aantal studenten zich verzamelen voor het kantoor van vastgoedbeheerder Groningse Panden. Het zijn oud-bewoners van de containerwoningen Sugar Homes, net buiten de stad Groningen. “Give it back! Give it back!”, roepen ze. Hun borg is ingehouden vanwege de toegenomen energieprijzen en ze willen het terug. Ook vertellen ze ons dat de containers de nodige gebreken hadden, zoals schimmel en vochtoverlast.
Beheren en profiteren
Een paar weken later ontmoeten we beheerder Marcel van der Lyke van de Groningse Panden. De ingehouden borg waar de studenten boos om zijn staat niet op zijn rekening, maar op die van de eigenaar van de containers. Hij laat weten dat er wel problemen zoals schimmel waren, maar dat het aantal meldingen niet verschilt met de andere woningen die hij in beheer heeft. Toch voelt hij zich verantwoordelijk en stond hij tijdens het protest de bewoners te woord.
Tussen de 250 rode containerwoningen vertelt Van der Lyke dat je hier voor 615 euro per maand, met de mogelijkheid op huurtoeslag, een jaar lang je eigen studio hebt. Hoewel de protesterende studenten ontevreden zijn denkt hij dat het een prima plek is voor een korte periode. “Natuurlijk zijn er altijd betere woonvormen, maar voor het geld dat je hier betaalt, denk ik dat het precies doet wat het moet doen.” Daarnaast zijn de keuzes van de studenten ook beperkt. “Als er geen container zou zijn, zouden de studenten in een tent of op straat wonen. En dat is de grootte van het probleem in de stad Groningen.”
Ondanks dat zijn bedrijf profiteert van het toenemende aantal internationale studenten, is hij kritisch op de manier waarop de tekorten worden aangepakt. Want hij ziet dat er veel problemen zijn in Groningen met studentenhuisvesting. “Wij hebben als beheerders een zorgplicht. Wij moeten ervoor zorgen dat mensen hun woonruimte op een goede manier kunnen gebruiken. Waar is die zorgplicht voor de universiteit als het gaat om het huisvesten van studenten?” De Rijksuniversiteit Groningen, is net zoals alle andere universiteiten in Nederland, flink gegroeid. Marcel vindt dat ze meer verantwoordelijkheid moeten nemen. “Als je een succesvolle universiteit hebt weet je dat er veel mensen op af komen. Je kan dan niet zeggen: dat is niet mijn probleem.”
Meer studenten, minder kamers
De afgelopen 16 jaar is het aantal internationale studenten in Nederland sterker gestegen dan het aantal Nederlandse studenten, blijkt uit cijfers van het CBS. Een kwart van de eerstejaarsstudenten komt uit het buitenland, dit is 3,5 keer zoveel als 16 jaar geleden. Tegelijkertijd neemt het tekort op studentenkamers toe. Volgens het kenniscentrum voor studentenhuisvesting, Kences, is dit voor 95% te verklaren door het toenemende aantal internationale studenten.
Ook bij de Rijksuniversiteit Groningen is het aandeel internationale studenten groot. Van ongeveer 36 duizend studenten komt 26 procent uit het buitenland. Hans Biemans is vicevoorzitter van het College van Bestuur: “We hebben een goede reputatie en heel hard gewerkt om het onderwijs internationaal te maken. Daar zijn wij in Nederland gewoon ongelofelijk goed in geslaagd, ook hier in Groningen.”
Verantwoordelijkheid
Ondanks de groei vindt de Rijksuniversiteit het niet haar taak het huisvestingsprobleem van studenten op te lossen. “We worden gefinancierd voor onderzoek en onderwijs, niet om huisvesting te realiseren.” Ze zien de studenten als volwassenen. “En die nemen we in die zin ook heel serieus. Dus als zij ervoor kiezen om te komen, dan is dat (het vinden van huisvesting, red.) hun eigen verantwoordelijkheid. Daar spreken wij ze ook op aan.” Wel voelen ze zich verantwoordelijk voor de voorlichting. “We hebben internationale studenten opgeroepen niet te komen zolang ze geen huisvesting hebben.” Ook overlegt de universiteit met de gemeente, woningcorporaties en studentenvertegenwoordigers over de aanpak van de tekorten.
Weg met het kamertekort
Als het aan vastgoedbeheerder Marcel van Lyke ligt is dit niet genoeg en moet er een quotum komen dat rekening houdt met het aantal beschikbare kamers. “We hebben plek voor een maximaal aantal studenten en dat is het. Niet meer.” Het lijkt hem dan ook verstandig om voorlopig te stoppen met groeien. “Dan kunnen we met zijn allen overleggen en ‘resetten’: hoe gaan we dit nu eens goed met elkaar doen?”
Rekening houden met het aantal beschikbare kamers is volgens de universiteit op zich een goed idee, alleen hebben ze daar de mogelijkheid niet voor, zegt Biemans.“Wij vragen al heel lang instrumenten aan de minister om de groei van de universiteit beter te kunnen reguleren.” Op dit moment kunnen universiteiten geen onderscheid maken tussen nationale en internationale studenten. Wel kunnen ze kiezen voor meer studies met een Nederlandse voertaal of een numerus fixus.Het ministerie van Onderwijs heeft aangekondigd in februari met plannen te komen.
Één ding zal zeker werken om minder internationale studenten aan te trekken, erkent ook Biemans: het aantal Engelstalige opleidingen verminderen en dus meer in het Nederlands onderwijzen. De universiteit geeft aan dit niet te willen omdat het volgens hen de kwaliteit van het onderwijs niet ten goede zou komen.
Reactie eigenaar Sugar Homes
Niels van Dalen laat ons namens Sugar Homes weten dat de ingehouden borgen veilig op hun rekening staan. “Ze zijn niet weg of verdwenen en staan gereserveerd om te retourneren.” Op dit moment zijn ze een berekening aan het maken van de energiekosten. In sommige gevallen zal dit bedrag zelfs nog hoger zijn dan de borg, vertelt hij. “Het is de meest gemakkelijke oplossing en daarnaast zijn veel studenten naar huis vertrokken. Het kan daardoor lastig zijn het geld te verrekenen. Er zit een groot incassorisico in.” De studenten kunnen volgens hem binnenkort een afrekening verwachten.
Wil je op de hoogte blijven van dit onderzoek?
Elke week sturen we je onderzoeksverhalen, tips van de redactie, en verhalen die je nog van ons kan verwachten.
