Omdat het nog langer duurt tot er een loket voor mijnschade is, komt er eerst opnieuw een tijdelijke regeling, waar Limburgers vanaf begin 2026 kunnen aankloppen. Een paar jaar later zou er dan definitief een mijnbouwschadeloket moeten zijn. Ook komt er een proef met tien huiseigenaren die dit jaar alvast een schadevergoeding kunnen indienen om de regeling alvast te testen.

Tussen wal en schip

Het is dit jaar 50 jaar geleden dat de laatste steenkoolmijnen in Limburg sloten, maar in het oude mijngebied hebben ze nog steeds last van de gevolgen. Eerst waren er meldingen van verzakte grond, doordat oude mijngangen voor problemen zorgden. Later, toen men in de jaren ’90 stopte met het wegpompen van het water in de mijnen, kwam de grond door het verhoogde waterpeil juist weer omhoog.

Naar schatting hebben tienduizend huizen in het oude mijngebied schade, van kleine scheuren tot grote verzakkingen. Alleen voor de meest ernstige gevallen was er eerder al een regeling, maar dat ging slechts om tientallen gevallen. Alle andere mensen met schade vielen door het gebrek aan een regeling tussen wal en schip, bleek al toen Pointer in 2022 verschillende uitzendingen maakte over het onderwerp vanaf de pop-up redactie in Heerlen. Daarna beloofde toenmalig staatssecretaris Hans Vijlbrief een regeling, die in 2024 van start zou gaan. Dat wordt nu dus minimaal 2026. En in eerste instantie tijdelijk.

Omgekeerde bewijslast

Kamerlid Beckerman vreest dat veel Limburgers in de nieuwe regeling alsnog achter het net vissen, omdat in de Kamerbrief bevestigd wordt dat Limburg niet hoeft te rekenen op een regeling zoals in Groningen. In Groningen geldt omgekeerde bewijslast, waardoor mensen met schade van de gaswinning makkelijker een vergoeding krijgen. In Limburg moet de schademelder zelf aannemelijk maken dat de schade door de vroegere steenkoolwinning komt.

Beckerman baalt daarvan, omdat zij met Julian Bushoff (PvdA-GroenLinks) in een aangenomen Kamermotie vorig jaar de regering opriep om de Groningse regeling ook bij mijnbouwschades in de rest van het land toe te passen.

Overigens gaat het bij aannemelijkheid niet om keihard bewijs, maar Beckerman vreest wel dat de regeling veel minder ruimhartig wordt dan eerder is beloofd. Minister Hermans waarschuwt in haar Kamerbrief ook voor hoge verwachtingen: “In het voormalige mijngebied zijn er ook schades die een andere oorzaak hebben dan de steenkoolwinning van vroeger. Dat is het eerlijke verhaal en belangrijk om te noemen aangaande mogelijke verwachtingen."

‘Bureaucratisch gedrocht’

Volgens Beckerman komt er door de inrichting van de regeling straks veel bureaucratisch gedoe bij kijken. Omdat Limburgers aannemelijk moeten maken dat de schade door de mijnbouw komt, en de regeling opgezet is via meerdere ministeries, ziet ze “een bureaucratisch gedrocht.” Ze vreest dat er daardoor veel te veel geld van de schaderegeling in onderzoeken gaat zitten, waardoor er minder geld overblijft om uit te keren.

De minister reageert met de brief ook op aanbevelingen vanuit de regio, die graag een zelfstandig orgaan wil dat de schades uit Limburg kan afhandelen, en benaderbaar is. Volgens de minister zijn veel verschillende ministeries en Rijksdiensten betrokken bij het opzetten van zo’n loket, en duurt het mede daarom langer dan gepland.

De provincie Limburg laat in een reactie weten blij te zijn met het proefdraaien van de schaderegeling “want daardoor kunnen we regels die niet werken eruit halen. Wij hebben een afspraak kunnen maken om eerst een test te doen”.