Het blijkt de bouwsector zelf te zijn die een groot deel van haar eigen afval weer hergebruikt. De bouw is daarmee volgens het CBS niet alleen de grootste afvalproducent, maar ook de grootste hergebruiker daarvan: bijna 38 procent van de gebruikte materialen is gerecycled.

Voor ons onderzoek naar plastic in de bodem ontvangen we tientallen berichten van tipgevers over dat hergebruik. Ze vertellen ons dat wandelpaden in de natuur worden aangelegd met bouwpuin. Een goed idee zou je zeggen, maar volgens onze tipgevers is het puin regelmatig vervuild met plastic. Hier willen we meer over weten. Om wat voor soort bouwpuin gaat het eigenlijk?

Tijdens onze zoektocht ontdekken we al snel dat er een verschil is tussen bouw- en sloopafval en puin. Op de website van een recyclingbedrijf lezen we dat bouw- en sloopafval een bonte mix is van verschillende materialen als hout, metselwerk, beton, kunststoffen, isolatiemateriaal, gips, glas en ijzer. Dus ga jij je woning verbouwen en huur je daarvoor een bouwafvalcontainer waarin alles op één hoop mag, dan spreken we van bouw- en sloopafval.

Zorg je ervoor dat je alle steenhoudende en betonachtige materialen als bakstenen, klinkers, badkamertegels en dakpannen apart inzamelt, dan spreken we van ‘schoon’ puin. Omdat dit type puin na inzameling niet meer wordt gesorteerd, hoort het vrij te zijn van o.a. gevaarlijk afval, asbest, plastic, papier en hout. Bij het recyclingbedrijf wordt het afval door een puinbreker gebroken tot verschillende soorten en maten recyclinggranulaat: een hernieuwde grondstof die in Nederland al sinds de jaren 70 wordt gebruikt als fundering bij het ophogen en verharden van wegen.

Puin in de natuur

Dit klinkt als een win-winsituatie: we gebruiken minder primaire grondstoffen zoals zand en tegelijkertijd komen we op een efficiënte en functionele manier van ons bouwpuin af. Maar wegstoppen onder de grond blijkt niet de enige manier waarop recyclinggranulaat, ook wel menggranulaat, puingranulaat of gebroken puin genoemd, wordt toegepast. In een document van de Branchevereniging Recycling Breken en Sorteren (BRBS) lezen we dat het recyclinggranulaat ook kan worden gebruikt als bovenlaag bij het aanleggen van voet- en fietspaden. En daar maken mensen zich zorgen over.

Zo liet tipgever Gerrit Zeilstra ons vorige week in een video zien wat hij zoal tegenkomt op een kleine 10meter van een nieuw pad in een natuurgebied bij Den Haag. “Stukjes rioolbuis, een rubberen afdichtring, elektriciteitsdraden, andere stukken plastic. Ik vind het niet kunnen.”