”Een kind dat al jaren op het niveau van praktijkonderwijs presteert en dan opeens op vwo-niveau scoort? Dan gaan bij mij alle alarmbellen af," vertelt de directeur. Dit jaar maakte een leerling het wel heel bont: “We vonden in de lade van de leerling een kladje met álle antwoorden van de Cito-toets.”

De directeur, die graag anoniem wil blijven, vraagt zich af of andere scholen dezelfde ervaring hebben. “Ouders zijn steeds sneller geneigd hun kind met een leerachterstand naar bijlessen te sturen om de leerprestaties te verbeteren. Maar ik maak me zorgen over de methode die deze ‘bijles’-bureaus aanbieden.” Hij vermoedt dat één van de bijlesjuffen soms letterlijk de Cito-toetsen met leerlingen oefent die later in het jaar in de klas worden gegeven. “Is dit normaal?” vraagt hij zich af. “En maken andere scholen dit ook mee?”

De centrale eindtoets is elk jaar nieuw en vers en wordt pas vlak voordat de toets wordt afgenomen door de school geopend. Maar de tussentoetsen die basisscholen gedurende het jaar afnemen zijn gecertificeerd voor een aantal jaar en juist bij deze toetsen ziet de directeur dat er gerommeld wordt. “Dat je als bijlesinstantie de toetsen, die nog afgenomen moeten worden, al vooraf met de kinderen gaat behandelen, is absoluut fraude.”

Maar hoewel hij dus zo zijn vermoedens heeft, kan hij niet hard maken wíe precies de antwoorden doorspeelt aan de leerlingen. Wel ziet hij dat dit leerlingen ernstig kan schaden. “Alsof onderwijs te koop is. Waarom doet iemand dit? Leerlingen krijgen zo problemen op het voortgezet onderwijs. Het tast het zelfvertrouwen van het kind aan als hij of zij het niveau niet aankan. Dat kan toch nooit de bedoeling zijn?”