Jaarlijks overlijden er naar schatting 4.100 mensen aan een ziekte die opgelopen is op het werk. Dat is ruim elf doden per dag. Vaak is dat, net als in het geval van Albert Schuurman, door het werken met gevaarlijke stoffen die ingeademd worden. Opvallende statistiek: ongeveer tachtig procent van de dodelijke slachtoffers door een beroepsziekte overlijdt pas na hun pensioen.

Sluipmoordenaar

Omdat een beroepsziekte vaak over een langere periode ontstaat, wordt het ook wel een sluipmoordenaar genoemd. Vaak hebben mensen niet door dat ze langzaam ziek worden. Op het moment dat ze het wel door krijgen, is het vaak al te laat en is er onomkeerbare schade.

Niet alleen de ziekte zelf zorgt ervoor dat de levens van mensen ontwricht raken. Ook de strijd om te bewijzen welke relatie de ziekte tot het werk heeft zorgt voor stress. Dat wordt ook wel de dubbele ziektelast genoemd.

Albert Schuurman is iemand die zowel een fysieke als psychische strijd voert. ‘Er zijn weinig cliënten die zich er zo in vastbijten zoals hij dat doet,’ zegt advocaat Van Ommen. ‘Ik noem dit ook als voorbeeld naar andere cliënten die wij bijstaan. Dat het zo lang kan duren. Dat gun je namelijk niemand. Alleen vasthoudende cliënten kunnen het uitzingen.’

Albert Schuurman houdt het nu al negentien jaar vol. Deze week mailde hij ons dat zijn geduld nog langer op de proef wordt gesteld. Eind 2016 werd hij door de rechter in het gelijk gesteld. De steenfabriek waar hij werkte werd veroordeeld, omdat Albert mede door toedoen van de fabriek ziek is geworden. Hij liep onder meer een hersenbeschadiging op door het inademen van de giftige stof mangaan. Zijn voormalig werkgever ging in hoger beroep en die zitting zou eigenlijk voor de zomervakantie gepland worden. ‘Maar nu blijkt dat de rechtszaak zal plaats vinden op 5 december,’ mailt Albert ons.

Uitroken

Volgens Van Ommen heeft de lange looptijd van deze zaak meerdere oorzaken. ‘De wederpartij rookt uit en traineert de zaak. Op elke slak wordt zout gelegd. In de eerste zeven jaar zijn er al veertig processtukken over en weer gegaan,’ zegt de advocaat. Daarnaast is er een verantwoordelijkheid voor het gerechtshof. ‘Gerechtshoven zijn sowieso erg druk. Het duurt ook bij andere zaken lang.’

Voor Van Ommen is het ook duidelijk waarom juist beroepsziektezaken extreem veel tijd kosten. ‘Beroepsziektezaken duren belachelijk lang. Dat komt omdat het complexe zaken zijn en rechters niet gespecialiseerd zijn. Ook spelen er vaak meerdere factoren een rol bij de ziekte van een werknemer en daarbij is het moeilijk aan te tonen welk aandeel het werk daarin heeft.’

Albert Schuurman heeft al lang zijn hoop op een goede uitkomst verloren. ‘Ik heb het al vaker gezegd: ze zitten gewoon op mijn dood te wachten,' zei hij eerder tegen ons. ‘Als het over geld gaat, gaan ze over lijken. Het is tuig.’ Van Ommen vindt ook dat dit proces te lang duurt. ‘Het is schandalig.

Het voorbeeld van Albert Schuurman is wellicht extreem, maar voor een deel ook exemplarisch voor de positie waarin mensen met een beroepsziekte verkeren. De FNV staat jaarlijks tientallen leden bij in juridische procedures. Gemiddeld duurt een zaak bij de vakbond zo’n vijf jaar. Daar is dan al een traject met de bedrijfsarts, van soms jaren, aan vooraf gegaan.