Boeren zijn het zat weggezet te worden als 'milieucriminelen', die boodschap komt duidelijk over bij het boerenprotest in Den Haag vandaag. En die klacht is niet nieuw. Toen wij vorig jaar een uitzending maakten over de tegenstrijdige belangen van de natuur en de landbouw hoorden wij veelvuldig datzelfde geluid. Biologisch melkveehouder Yvonne vertelde ons: ‘Je hebt het idee dat je je continu moet verdedigen.'
Yvonne benadrukte, zoals we vandaag ook horen van de demonstrerende boeren in Den Haag, dat de boeren juist al erg goed bezig zijn om hun uitstoot terug te dringen. 'Dat beeld komt ook door de media, omdat er veel negatieve aandacht is voor de landbouw. Dat is niet eerlijk.’ Yvonne heeft een biologische melkveehouderij en mailt ons voor ons onderzoek Boer & Beleid.
Yvonne is het zat dat boeren alleen maar worden weggezet als ‘slecht’ voor natuur en milieu: ‘In iedere sector zijn er problemen. Maar de laatste tijd wordt het heel erg op de landbouw gegooid en dat is niet eerlijk. In iedere sector zijn bedrijven die het beter doen en bedrijven die het slechter doen. Dat is niet per se alleen bij de boerenbedrijven.’
Hart ligt bij de koeien
Wij hebben een aantal artikelen geschreven over de effecten die de landbouw heeft op de natuur. Verschillende instituten in Nederland, waaronder het Planbureau voor de Leefomgeving, stellen dat er nog teveel schadelijke stoffen uit de landbouw in de natuur terecht komen. In ons onderzoek gaat het met name om stikstof en ammoniak.
Veel boeren mailden ons dat ze het niet eens zijn met het beeld dat hierin naar voren komt. Zij zijn vaak al jaren bezig om hun bedrijven milieuvriendelijker te maken en zich aan te passen aan de vele regels die de overheid hen oplegt. Ook Yvonne is naast haar werk als boerin veel tijd kwijt om op de hoogte te blijven van alle regels en discussies die er spelen rondom de veehouderij. ‘We zijn zoveel bezig met andere dingen dan ‘boeren’. Soms denk ik: wanneer hebben we nou tijd voor het boerengedoe, het boerenleven? Nu moet ik naar allerlei symposia en vergaderingen over milieu en klimaat. Dat is ook interessant, maar hoort niet echt bij het werk. Er komt steeds meer regelgeving waar we druk mee zijn: controles, administratie, mestboekhouding etc. Wij hebben nu een bezwaar ingediend voor de fosfaatwetgeving en je wilt niet weten hoeveel tijd we kwijt zijn met het uitpluizen en opzoeken van alle gegevens daarvoor.’
Dun belegde boterham
Die tijd voor het ‘boeren’ hebben veel veehouders eigenlijk wel nodig, want de agrarische ondernemers staan onder druk. Ze hebben vaak veel geld geleend om hun boerderij in te richten, maar de prijs die ze krijgen voor hun producten is zo laag dat er volgens Yvonne niet heel veel overblijft: ‘De melkprijs fluctueert een klein beetje, maar is het grootste gedeelte van de tijd hetzelfde. Die komt niet echt omhoog. We moeten wel steeds meer geld investeren, maar er komt niet echt iets voor terug.’
Ook andere boeren die contact opnemen met ons wijzen hierop. Een boer uit Drenthe schrijft: ‘De prijs die we voor onze melk krijgen is niet anders dan die andere boeren krijgen. Maar we nemen wel heel veel maatregelen om meer rekening te houden met de natuur. Dat is prima, maar er moet wel iets voor tegenover staan. Anders kunnen we niet uit.’
Voor Yvonne is het lastig om er een fatsoenlijke boterham aan over te houden. Volgens haar kan uit de winst van het bedrijf niet echt een loon worden uitbetaald aan haar en haar man. Maar boeren doet ze omdat ‘haar hart bij de koeien ligt’. Ze wil haar graag met haar biologische veehouderij goed zijn en niet worden bestempeld als iemand die kwaad doet aan de natuur. ‘Het is frustrerend om de hele tijd weggezet te worden als iemand die de natuur verpest.’