Een gele envelop ploft op tafel. De Chinese stickers op de voorkant doen vermoeden dat dit pakketje een wereldreis heeft ondergaan. Er vallen drie kleine, doorzichtige zakjes uit de envelop. In elk zakje zitten meerdere glimmende ringen. Wie de sieraden van dichtbij bekijkt, ziet al snel dat er iets niet in de haak is. Dit zijn niet de 'gepolijste 925 sterling zilver ringen' die online worden aangeboden. Het zijn namaakproducten uit China.

"Na 104 jaar gaan we met pensioen! We willen al onze tevreden klanten bedanken voor deze jaren met een uniek aanbod van 75% korting + een cadeautje dat je ontvangt bij je bestelling." Met deze tekst adverteert de 'Rotterdamse juwelenzaak' Paleis van Juwelen op Instagram en Facebook.

Tientallen mensen gingen in op deze aanbieding, waaronder Ali Haselhoef. Zij bestelde voor 50 euro aan zilveren ringen bij Paleis van Juwelen en kreeg vervolgens Chinese namaakringen opgestuurd. "Het kwam heel betrouwbaar over. Er stond een verhaal van een ouder echtpaar dat generaties lang een juwelierszaak in Rotterdam had. Ze zouden nu met pensioen gaan en hadden geen opvolging voor de winkel. Ik heb geen seconde eraan getwijfeld. Normaal gesproken ben ik best wel voorzichtig. Dan kijk ik eerst op review-site Trustpilot. Want ik wil weten of het wel betrouwbaar is. Hier was het verhaal zo goed en stabiel. Er stond ook gewoon een adres bij van de fysieke winkel."

Maar wat mensen vooraf niet weten: deze Rotterdamse winkel heeft nooit bestaan.

Dropshipping

In augustus dit jaar deed de Consumentenbond onderzoek naar webwinkels van dropshippers. Uit het onderzoek van de Consumentenbond blijkt dat het overgrote deel van deze online winkels niet voldoet aan de wettelijke regels. "Veel verkopers pronken met veel mooiere reviewscores dan ze werkelijk hebben", stelt de Consumentenbond. Ook delen de online winkels te weinig informatie op hun sites, terwijl dit wel verplicht is. Het gaat om zaken als een telefoonnummer, retouradres of een Kamer van Koophandel-nummer.

Gegevens van de webshopeigenaar ontbreken op de website. Maar wie slim zoekt vindt wel degelijk aanknopingspunten die naar een identiteit leiden. Op een eerdere versie van de website, die beschikbaar is via de Wayback Machine, staat een KvK-nummer vermeld. Dit nummer verwijst naar een bedrijf uit Rotterdam. De holding is inmiddels uitgeschreven uit het Handelsregister, maar de naam van de persoon erachter staat er wel bij. Het gaat om ene Paul, een dropshipper die momenteel in Barcelona, Spanje woont. Over hem straks meer.

Paleis van Juwelen is niet de enige webshop die met misleidende advertenties consumenten probeert te misleiden. Uit ons onderzoekt blijkt dat er in ieder geval 60 verschillende webshops zijn die dezelfde modus operandi hanteren. Dat wil zeggen: dropshippers bouwen een website waarop ze sieraden aanbieden. Via advertenties op Instagram en Facebook proberen ze potentiële klanten naar hun website te lokken. De webshops richten zich op consumenten uit verschillende landen. De gemeenschappelijke deler: ze bieden hoge kortingen omdat de juwelierszaak gaat sluiten.

Of deze webshops allemaal aan dezelfde persoon zijn te linken is onduidelijk, maar er zijn opvallende overeenkomsten. Zo zien we vaak dezelfde vormgeving van websites voorbijkomen. Neem bijvoorbeeld het Paleis van Juwelen. De homepage bestaat grofweg uit een logo, een grote afbeelding met een echtpaar in een juwelenzaak, een wervende tekst onder de foto en foto’s van de sieraden die ze aanbieden. Dezelfde opzet, en diezelfde sieraden, zien we onder andere bij Franse, Duitse en Italiaanse webshops.

Ook opvallend: veel webshops hebben, naast dezelfde vormgeving, ook soortgelijke namen. Het is vaak het woord 'sieraden' of 'juwelen' in combinatie met het woord 'huis' of 'paleis', maar dan in de taal van het land waar de webshop zogenaamd is gevestigd.

Of deze websites allemaal van dezelfde eigenaar zijn, is onbekend. Dat er veel mensen gedupeerd zijn staat vast. Ruim 20 websites (van de 60) hebben op Trustpilot één of meerdere negatieve reviews. "Waarom doet de politie hier niks mee?!" vraagt iemand zich af op het recensieplatform. Uit navraag bij gedupeerden van Paleis van Juwelen blijkt dat er aangiftes zijn gedaan van consumenten die zich belazerd voelen. Pointer heeft deze aangiftes ingezien.

Misleiding

De politie bevestigt dat er aangiftes zijn gedaan tegen Paleis van Juwelen, maar wil niet zeggen hoeveel. Volgens de teamleider van Landelijk Meldpunt Internet Oplichting bij de politie, Gijs van der Linden, is er geen sprake van oplichting zoals in het Wetboek van Strafrecht staat beschreven. Wel is het volgens Van der Linden misleidend. "Maar die verantwoordelijkheid ligt bij de Autoriteit Consument & Markt (ACM)", aldus Van der Linden.

Media-advocaat Jurian van Groenendaal van Van Kaam Advocaten denkt daar anders over: "Als dit zo misleidend is opgezet om iets te verkopen en er eigenlijk niet geleverd wordt, dan lijkt dat ook op oplichting en dat is gewoon strafbaar. Zo’n ouder echtpaar wekt vertrouwen. En wat ik begrijp uit jullie onderzoek is dat deze mensen op de foto niet echt bestaan. Daarnaast is het product wat je krijgt, een nepproduct. Je krijgt namelijk heel iets anders toegestuurd. Daarmee voldoet het bedrijf niet aan de wettelijke regels."

In een reactie laat de Autoriteit Consumenten & Markt (ACM) weten dat een website aan professionele standaarden moet voldoen. "Zoals dit verhaal klinkt, voldoet de website niet aan die standaarden". De ACM kan actie ondernemen, bijvoorbeeld door boetes op te leggen. Ook hebben ze sinds 2020 de bevoegdheid om websites offline te halen. Sinds 2020 is er twee keer een webshop offline gehaald.

Inmiddels is de website van Paleis van Juwelen offline gehaald. Dit gebeurde op de dag dat wij contact opnamen met dropshipper Paul, die we hierboven al even kort introduceerden. Aan de ene kant zegt hij niet de eigenaar van de webshop te zijn, maar hij ontkent in zijn reactie ook niet alle betrokkenheid. Over het offline halen van de website zegt hij: "Voor zover bij mij bekend, was het domein al eerder offline gehaald. De eigenaar lijkt inmiddels verder te zijn gegaan onder een ander domein."

Op de vraag hoe zijn KvK-nummer op de website is beland, zegt hij: "Dat klopt, maar dit had nooit mogen gebeuren." Paul stelt dat hij heeft samengewerkt met een partij die achter de schermen alles regelde. "Ik sta zelf niet achter deze manier van werken en daarom heb ik de samenwerking met die partij stopgezet."

'In de aap gelogeerd'

Ook stelt Paul dat hij zelf gezien kan worden als gedupeerde. "Mijn naam is door deze situatie ook beschadigd, maar ik handel dit rechtstreeks af met de eigenaar van de webshop", zegt hij. De naam en contactgegevens van de eigenaar, met wie hij eerder samenwerkte, wil hij niet aan ons geven.

Ondanks dat hij zegt niet de eigenaar te zijn van de webshop, biedt Paul toch zijn hulp aan. "Ik ben bereid om mee te denken aan een oplossing. Stuur mij een overzicht van alle gedupeerden met naam, bedrag en ordernummer. Dan zorg ik ervoor dat dit bij de eigenaar terechtkomt." Omdat Pointer geen persoonlijke gegevens kan delen, zonder uitdrukkelijke toestemming van de gedupeerden, zijn we niet op het aanbod ingegaan.

Ali hoeft haar geld in ieder geval niet terug. "Ik vind het niet erg als je als tussenhandelaar producten op AliExpress koopt en dan doorverkoopt in Nederland. Als jij bijvoorbeeld een goede selectie maakt en mensen vinden dat heel tof, wil ik daar best iets meer voor betalen. Maar ik vind het wel vervelend als ze mij misleiden en het blijkt rotzooi te zijn. Bij mij ging het om 50 euro, dat is geen groot leed. Maar er zijn mensen die producten kopen voor honderden euro’s. En dan ben je wel echt in de aap gelogeerd."

Bekijk hieronder onze uitzending over misleidende webshops terug: