Veel zzp’ers zijn niet of onvoldoende verzekerd tegen arbeidsongeschiktheid. Omdat ze dat risico voor lief nemen, of de premie te hoog vinden bijvoorbeeld. Maar een deel stelt ook uitgesloten te worden door verzekeraars op basis van hun medische voorgeschiedenis. Vooral die uitsluitingen leveren kopzorgen op, zo blijkt als we ons onderzoek Zelfstandigen zonder verzekering openen.
Zo heeft psychotherapeut Fred last van ‘glasvochtvertroebeling’, een naar eigen zeggen hinderlijke maar onschadelijke aandoening aan de ogen. ‘De verzekeringsarts gaf het advies om mijn ogen helemaal uit te sluiten, zonder zich in de aandoening te verdiepen. En de verzekeraar nam dit advies over. Ik vind het bijzonder laf. Elk mogelijk risico wordt uitgesloten zo lijkt het. Het voelt alsof ik de verzekeraar een verzekering moet bieden in plaats van andersom.’
Verzekeraars hanteren uitsluitingsclausules
Ook zelfstandig verpleegkundige Petra loopt hier tegenaan. ‘Ik heb geïnformeerd naar een arbeidsongeschiktheidsverzekering (aov). Maar omdat ik in het verleden een whiplash en rugklachten heb gehad bedraagt mijn premie maandelijks minimaal 800 euro per maand. Ook keert de verzekering niet uit als ik weer iets aan mijn rug zou mankeren. Voor de verzekeraar klinkt dit misschien logisch, maar voor mij niet. Ik ben inmiddels 18 jaar klachtenvrij aan het werk.’ Petra is kostwinner en moet er niet aan denken dat er iets met haar gebeurt. ‘Ik zet zoveel geld als ik kan missen opzij voor het geval ik iets mankeer waardoor ik niet kan werken. Een weekje griep is ingecalculeerd. En verder probeer ik er maar niet te veel aan te denken.’
Ik heb gewerkt als hovenier en tot op de dag van vandaag willen ze mijn rug daarom niet meeverzekeren.
Anton, een zelfstandige in de bouw heeft in tegenstelling tot Petra nooit rugklachten gehad, maar krijgt wel te maken met een vergelijkbare clausule. ‘In het verleden heb ik gewerkt als hovenier. Dat is erg belastend voor de rug en ik kreeg te horen dat mijn totale wervelkolom, van mijn nek tot mijn staartbeen, zou worden uitgesloten. En dat terwijl ik niks mankeer en juist die rug in mijn huidige werk een risico is.’ Anton stelt voor om zich door een onafhankelijk arts te laten keuren en desnoods een hogere premie te betalen om het risico af te dekken. ‘Ik ben van top tot teen nagekeken. De conclusie: ‘je mankeert niks en ik zie geen probleem.’ Maar mijn voorstel werd alsnog van tafel geveegd. Tot op de dag van vandaag willen ze mijn rug niet meeverzekeren.’
Veel zzp’ers onverzekerd
De uitsluitingen en hoge premies blijken voor veel zzp’ers een reden om af te zien van een arbeidsongeschiktheidsverzekering. In 2016 was slechts 19 procent van de 895 duizend zelfstandigen zonder personeel met een hoofdinkomen uit ondernemerschap verzekerd tegen arbeidsongeschiktheid. In 2011 betaalde nog ruim 23 procent van de zzp’ers premie voor een arbeidsongeschiktheidsverzekering, blijkt uit cijfers van het CBS.
De toegankelijkheid van de aov wordt door drie dingen bepaald: medische geschiedenis, leeftijd en de zwaarte van je beroep.
Belangenbehartiger ZZP Nederland vindt dit zorgwekkend. In een onderzoek in 2015 onder haar achterban zegt 64 procent niet voldoende verzekerd te zijn. Volgens 20 procent van de ondervraagden was het feit dat ze niet volledig werden geaccepteerd door de verzekeraar reden om zich niet te verzekeren. Volgens woordvoerder Maarten Post komt het naast de specifieke uitsluitingsclausules ook voor dat zelfstandigen helemaal geweigerd worden. ‘De toegankelijkheid van de aov wordt door drie dingen bepaald: medische geschiedenis, leeftijd en de zwaarte van je beroep. Een stukadoor van 50 jaar kan zich niet behoorlijk verzekeren, tegen geen enkele prijs.’
