Onlangs maakten wij een uitzending over het tekort aan huisvesting voor arbeidsmigranten. Partijen die zich lokaal verzetten tegen nieuwe migrantenhotels blijken Europees soms juist warm voorstander van het vrije verkeer van werknemers.

Thierry Baudet (Forum voor Democratie) is duidelijk. Hij vindt dat te veel Nederlanders nog aan de zijlijn staan en dat we alleen in ‘uitzonderlijke gevallen’ mensen van buiten Nederland moeten halen om te werken. Rob Jetten (D66) vindt juist dat we meer arbeidsmigranten naar Nederland moeten halen om te voorkomen dat werkgevers geen personeel kunnen vinden.

Waarom hebben we arbeidsmigranten nodig?

De discussie over arbeidsmigranten kan ruwweg in twee kampen worden verdeeld. Partijen zoals de PVV, FvD en SP zijn bang voor verdringing op de arbeidsmarkt. Ofwel: Nederlanders kunnen niet aan werk komen omdat banen worden ingenomen door arbeidsmigranten. De PVV schrijft: ‘De banen van Nederlandse werknemers moeten worden beschermd tegen Oost-Europese arbeidsmigranten.’

In ons onderzoek ‘Arbeidsmigranten’ hebben we veel reacties gekregen van mensen die het eens zijn met deze partijen. Waarom hebben we al die arbeidsmigranten nodig? Er zijn toch genoeg Nederlanders die het werk kunnen doen?

In het verleden is geprobeerd om meer Nederlanders, bijvoorbeeld vanuit de bijstand, het werk te laten doen dat nu vaak door mensen van buiten wordt gedaan. Een korte conclusie: veel mensen vinden het werk te zwaar en werkgevers vinden dat ze niet hard genoeg werken.

Honderdduizenden arbeidsmigranten

Op dit moment werken er honderdduizenden arbeidsmigranten in Nederland, waarvan zo’n 250.000 uit Oost-Europa. Om al die mensen te vervangen voor mensen die nu niet werken, is een grote klus. Bovendien laat Europese wet- en regelgeving het ook niet zomaar toe dat we geen mensen van buiten Nederland meer hier laten werken.

Een andere zorg van partijen is de integratie van EU-werknemers in Nederlandse gemeenten. Fractievoorzitter van de SP Lilian Marijnissen verwoordde het onlangs zo: ‘Ze gaan naar hun werk en komen terug, spreken geen Nederlands en integreren niet. Ik vind het heel kwalijk dat over de gevolgen hiervan niet wordt nagedacht.’

Ook hierover kregen we in het verleden meerdere tips. Voor veel mensen is de vermeende overlast van met name Oost-Europese arbeidsmigranten en het overnemen van vakantieparken een doorn in het oog.

Werken in het buitenland nog te moeilijk

Bij GroenLinks, PvdA, D66 maar ook het CDA is een positiever geluid te horen over de komst van arbeidsmigranten. Zij zijn voorstander van het vrij verkeer van mensen in de EU. Wel hameren ze erop dat er geen oneerlijke concurrentie moet zijn. Iedereen moet hetzelfde betaald krijgen voor dezelfde baan. In hun Europese verkiezingsprogramma’s gaat het daarom ook vooral over dingen als ‘eerlijk werk’ en een betere samenwerking tussen landen om fraude aan te pakken.

En dan de VVD. Ook die partij is voorstander van het vrije verkeer van mensen binnen de EU. In het programma wordt gesteld dat het zelfs makkelijker moet worden om in een ander land te werken, want: ‘Nu leidt werken over de grens nog vaak tot veel papierwerk. ‘

Geen nieuwe polenhotels

Een grote vraag die onbeantwoord blijft is: waar moeten de nieuwkomers dan wonen?

Het regelen en toestaan van huisvesting voor arbeidsmigranten is voor gemeenten heel lastig. Veel gemeenten zitten niet te wachten op grote migrantenhotels, vaak onder druk van de lokale bevolking. In tientallen gemeenten is de afgelopen jaren felle discussie geweest over de realisatie van nieuwe huisvesting van arbeidsmigranten, of het laten verblijven van arbeidsmigranten op vakantieparken.

En daar blijkt ook de lastige spagaat voor de politiek. Partijen die landelijk en Europees voor het vrije verkeer van mensen zijn, stemmen soms lokaal tegen het bouwen van huisvesting voor arbeidsmigranten. In Bodegraven-Reeuwijk waren uiteindelijk bijvoorbeeld het CDA en de VVD tegen een nieuw migrantenhotel. Terwijl de Europese fracties de komst van deze mensen niet willen inperken.