‘De bewoners zijn leidend in het gezondheidsonderzoek,’ zegt Adnan Tekin, gedeputeerde van de provincie Noord-Holland. Hij reageert daarmee op het pleidooi van huisarts Luc Verkouteren die zich zorgen maakt over de effecten van staalfabriek Tata Steel op de gezondheid. De huisarts pleit voor een herhaling van een gezondheidsonderzoek in de IJmond uit 2009 naar onder andere longkanker. ‘Als artsen – die ook bewoner zijn - vragen hebben, dan nemen we dat gewoon mee,’ zegt gedeputeerde Tekin nu toe. ‘Als het RIVM meent dat ze daar onderzoek naar kunnen doen dan gaan we daar gewoon onderzoek naar doen.’
Wanneer dat onderzoek klaar is, daar kan de gedeputeerde geen toezeggingen over doen. ‘Het kan nu gebeuren, maar ik weet niet wanneer het resultaat er is (…) Ik ben geen expert,’ aldus gedeputeerde Adnan Tekin.
De afgelopen maanden werd het Noord-Hollandse kustdorp Wijk aan Zee opgeschrikt door glinsterend stof, afkomstig van het terrein van staalfabriek Tata Steel. Het blijkt om grafiet te gaan, een product dat vrijkomt bij de afvalverwerking van het staalproces. De overlast van het glinsterende stof op auto’s en kozijnen leidt echter ook tot andere zorgen. Omwonenden vragen zich af wat wonen naast een zwaar industrieel gebied doet met hun gezondheid. Hoe zit het met de luchtkwaliteit? En wat stoot de industrie verder nog uit?
Meer longkanker
Het onderzoek waar huisarts Verkouteren op doelt, werd tien jaar geleden uitgevoerd door het RIVM (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu). Er werd onderzocht of wonen in de IJmond ongezond is en of staalfabriek Tata Steel (toen nog Corus) een ongunstig effect heeft op gezondheid van de inwoners. Uit dat onderzoek bleek destijds dat in sommige delen van de IJmond 22 procent meer longkanker voorkomt dan je zou verwachten op basis van de bevolkingssamenstelling.
Een verband met de aanwezigheid van de staalfabriek willen de onderzoekers in dat rapport echter niet leggen. ‘De verschillende onzekerheden staan (…) niet toe stellige conclusies te trekken over de oorzaak van deze verhoging,’ zo valt te lezen. Toenmalig minister van Volksgezondheid Cramer suggereert in 2009 al wel dat signalen van huisartsen en GGD aanleiding kunnen geven om na tien jaar een herhaling van een dergelijk onderzoek uit te voeren.
En die signalen zijn er nu volgens Verkouteren, die praktijk heeft in IJmuiden. Ook een collega van hem uit de regio stuurde ruim twee maanden geleden een brief naar de burgemeester van Beverwijk waarin hij zijn zorgen uitte. Het valt die huisarts op dat in zijn praktijk - in vergelijking met andere praktijken - een grotere populatie oncologisch patiënten voorkomt. Verkouteren: ‘Het onderzoek van 2009 moet gewoon herhaald worden. Met een uitbreiding naar luchtwegklachten en tumoren, waarvan longkanker bovenaan staat. Blijkt er geen verband te zijn, dan is het zo. Dan heb ik het niet bij het rechte eind. So be it, maar het moet wel onderzocht worden.’
De provincie had enkele weken geleden - na de commotie over het grafiet – al wel een gezondheidsonderzoek toegezegd. Maar wat er precies onderzocht wordt, dat was nog onduidelijk. ‘Ik denk dat we de tijd van touwtrekken en afremmen een beetje voorbij moet zijn. Er moet op korte termijn een onderzoeksvraag komen, zonder voorstudie en zonder allemaal voorvragen,’ aldus Verkouteren.
