Schulden zorgen voor stress, verminderde arbeidsproductiviteit en hogere zorgkosten. Het onderzoek IBO problematische schulden berekende deze zomer dat er minstens 8,5 miljard per jaar nodig is om de gevolgen van die problematische schulden te managen, niet eens om ze op te lossen. De totale waarde van het aantal schulden is een stuk minder: in totaal staat er 3 miljard euro aan schuld uit.

“8,5 miljard betekent bijna 500 euro per Nederlander. Dat is mesjogge”, zegt Arjan Vliegenthart, directeur Nationaal Instituut voor Budgetvoorlichting (Nibud) in de nieuwe podcast van KRO-NCRV De Schuldigen.

De moraal

De podcast De Schuldigen vertelt de verhalen van mensen met schulden. Sabrina, Soerish en Jeroen vertellen hoe ze schulden kregen, hoe ze proberen te overleven en wat hun ervaringen met de schuldhulpverlening zijn. Ze merken dat als je schulden hebt, je dubbel gestraft wordt. Sabrina zegt: “Ze zeggen het niet, ze lachen je niet uit, maar je weet dat je anders bent.”

Volgens de heersende moraal in Nederland ben je zelf verantwoordelijk voor je schulden. Eigen schuld, dikke bult. Maar de meeste mensen krijgen schulden doordat ze hun baan verliezen, ziek worden of een scheiding te verwerken krijgen. En dat kan iedereen overkomen.

Onze houding tegenover mensen met schulden kost ons schokkend veel geld. In de podcast De Schuldigen wordt daarom de ongemakkelijke vraag gesteld: wat is de verantwoordelijkheid van mensen zónder schulden in de schuldenproblematiek? Waarom betalen we liever miljarden in plaats van het probleem op te lossen?

Oplossingen

Het schuldenprobleem zouden we niet meer als een individueel probleem moeten zien, maar als een maatschappelijk probleem, zeggen Arjan Vliegenthart, Albert-Jan Kruiter, directeur van het Instituut Publieke Waarden, en lector armoedeinterventies Anna Custers (Hogeschool van Amsterdam).

“Het grote probleem van de komende jaren is het tekort aan personeel. Ik weet bijna zeker dat het gros van die maatschappelijke kosten van schulden zit in arbeidsuren. Als je dat omrekent betekent dat 121.000 fte”, vervolgt Kruiter. Hij stelt daarom voor om de 3 miljard euro aan schulden kwijt te schelden, zodat deze mensen banen kunnen vervullen op cruciale terreinen als in het onderwijs, bij de politie of in de zorg.

De Schuldigen, vanaf zaterdag 7 september wekelijks te beluisteren bij KRO-NCRV via de website van NPO Radio 1, Pointer, Spotify, Apple Podcasts of je favoriete podcast-app.