“Of energiearmoede hier leeft? Schiet maar raak voor een knaak, zeg ik altijd. Bel aan bij een willekeurig adres in deze straat en je hoort een verhaal over een tochtig huis in combinatie met een hoge energierekening.” Neo de Bono is, zoals hij zelf zegt, een ‘actieve bewoner’ van de Haagse wijk Moerwijk. Hij is vrijwilliger bij de voedselbank en coördinator van de ‘Moerwijk Coöperatie’. Vandaag ontmoeten we hem in het levendige buurthuis van het armste postcodegebied van Den Haag. Terwijl we in het buurthuis wachten tot Neo tussen de drukke bedrijven door tijd voor ons heeft, worden er warme maaltijden uitgedeeld aan wijkbewoners met een kleine beurs.

“Om je maar meteen een beeld te geven van onze wijk: een kwart van de kinderen hier gaat zonder ontbijt naar school. Ik woon al jaren hier en ik ben verknocht aan het buurtje en heel erg gemotiveerd om het leven van mensen hier een stukje beter te maken. Maar soms word je wel eens moedeloos van de omstandigheden waarin mensen hier leven.” Het grootste deel van de Moerwijkers woont in een sociale huurwoning van een woningcorporatie. Volgens Neo is er bij een groot deel van die woningen sprake van een slecht energielabel, tocht en een hoge energierekening. “Als je achter de voordeuren komt, zie je dat mensen huizen hebben waar de wind doorheen waait en ze dus stoken voor de mussen. Door de woningcorporaties wordt er op een aantal plekken in de wijk wel gerenoveerd, dus er gebeurt wel íets om de situatie aan te pakken. Maar ik vind dat het allemaal heel langzaam gaat. Er zijn huurders die nog wel 10 jaar op zo’n renovatie moeten wachten. Waar moet iemand die nu al bij de Voedselbank loopt, de komende jaren de stijgende gasrekening van betalen?”

Groene buurman
Vier kilometer verderop, aan de statige Laan van Meerdervoort, woont George Ongkiehong. In zijn buurt staat hij sinds kort bekend als ‘de groene buurman’. En dat komt omdat George zijn enthousiasme over verduurzaming niet onder stoelen of banken steekt. Als hij met zijn vrouw en kinderen zijn stadswoning uit de jaren twintig betrekt, komt hij er al snel achter dat het huis een enorme energieslurper is. “Toen we er een jaar woonden kregen we een gigantische naheffing van de energieleverancier, van drieduizend euro. We stookten dus tegen de klippen op. Maar het huis was zo slecht geïsoleerd dat je als de verwarming aanstond, toch nog een extra trui aan moest.”

Happy energy
George vindt dat het roer in zijn huis om moet en gaat zich verdiepen in de mogelijkheden om de woning te verduurzamen. In recordtempo maakt hij werk van een energiezuiniger huis. Hij laat ons zien dat zijn huis inmiddels overal dubbel glas heeft, het dak vol zonnepanelen ligt en er een warmtepomp in de tuin staat. Helemaal van het gas af is George nog niet, want op hele koude winterdagen redt de warmtepomp het net niet en moet de cv-ketel aan om een beetje bij te stoken. “Maar het voelt goed, zeker nu de gasprijzen zo stijgen, dat je daar niet meer afhankelijk van bent. Ik hoorde astronaut Wubbo Ockels ooit een keer zeggen dat hij heel veel ‘happy energy’ krijgt van duurzaam leven. Dat voel ik nu ook: het voelt veel beter om in een duurzaam huis te wonen.”

Rekensommetje
Met zijn zonnepanelen, isolatie en warmtepomp heeft George het huis binnen no time van energielabel E naar A gekregen. Maar zulke kostbare investeringen zijn toch niet voor iedereen weggelegd? “Dat klopt, het is een flinke investering - in ons geval zo’n 18.000 euro. Maar door me erin te verdiepen kwam ik erachter dat er verschillende subsidies zijn waar je aanspraak op kunt maken als je aan het verduurzamen bent. En die verschillende subsidies die je bij het Rijk en de gemeente kunt aanvragen, kun je ook nog bovenop elkaar stapelen.” Zo kreeg George ongeveer een derde van het investeringsbedrag via subsidies terug op zijn rekening. Het openstaande bedrag kan hij tegen een lage rente lenen bij het Nationaal Warmtefonds. En dat betekent met de huidige gasprijzen, rekent George ons voor, dat hij zijn investering al met een jaar of drie heeft terugverdiend. Omdat hij graag wil dat meer kopers in zijn wijk hiermee aan de slag gaan, werkt George sinds kort op vrijwillige basis als energiecoach. “Ik ben een amateurexpert verduurzaming geworden en die ervaring wil ik graag delen met andere mensen. Een duurzamer huis voelt niet alleen veel beter voor jezelf. Als je de investering kunt betalen, ben je een dief van je portemonnee als je afhankelijk blijft van gas.” Maar George beseft ook dat huurders in zijn stad veel minder mogelijkheden hebben om hun woning te verduurzamen. “Ik vind dus ook dat de gemeente veel meer zou moeten doen om deze groep mensen een steuntje in de rug te geven als ze hun huis willen aanpakken. Het is gewoon niet eerlijk als je als koper wel mee kunt in de energietransitie, en als huurder achterblijft.”

Contrast
Terwijl kopers hun huis met behulp van groene subsidies heel snel kunnen verduurzamen, zijn de huurders in Moerwijk afhankelijk van het tempo waarop de corporaties actie ondernemen. Omdat het juist de mensen met een kleine beurs zijn die moeite hebben om hun energierekening te betalen, rijst de vraag: Wordt er wel genoeg haast gemaakt met de verduurzaming van huurwoningen? Voor ons onderzoek Geen geld voor gas hebben we inmiddels contact opgenomen met de gemeente en de Haagse woningcorporaties om antwoord te krijgen op deze vraag.