De haven van Antwerpen is populair. Niet alleen voor Nederlandse handelaren, maar voor heel Europa. “Ik denk dat wel 80 procent van wat door onze haven gaat, uit omringende landen komt”, meldt inspecteur Marc de Strooper. “We hebben goede verbindingen naar Azië en Afrika.”

We zitten met hem in hartje Antwerpen bij de koffiecorner van de omgevingsinspectie van het Vlaams Departement Omgeving. De Strooper is een van de milieu-inspecteurs die dagelijks containers checken die op schepen worden geladen: Kloppen de papieren? Zit in de containers wat er op de papieren staat? En mag het naar de plek van bestemming?

15.000 containers op 1 schip

Enorme hoeveelheden containers passeren voor De Stroopers ogen. “Er zijn schepen waar wel 15.000 containers op kunnen”, meldt hij met zachte stem. “Acht tot tien miljoen gaan er jaarlijks in totaal door de haven.”

En hoe krijg je je spullen dan via de haven van Antwerpen naar verre bestemmingen? “Via een boekingsagent krijg je een container om te vullen en hij regelt ook het transport naar de haven. Daar neemt een scheepsagent het over; die regelt een plekje op een schip.” Hoeveel van die containers bevatten plastic afval, of grondstof voor recycling, zoals sommigen het liever noemen? “Zeker een paar honderdduizend.”

Rode lampjes

Of dat verschepen allemaal volgens het boekje verloopt en er geen rotzooi tussen zit, daar letten de autoriteiten op. De douane is de eerste die dergelijke containers controleert, tekent De Strooper voor ons uit. “Die maken een selectie uit de containers die worden aangemeld.” Het is voor De Strooper en zijn collega’s onbegonnen werk om de inhoud van een paar honderdduizend containers te controleren. Die controle gebeurt daarom steekproefsgewijs. Waar letten ze dan op? “De bestemming bijvoorbeeld, of het gewicht. Als dat laatste sterk afwijkt van het gemiddelde dan kan dat een teken zijn dat er vervuiling in zit.” En zo hebben ze nog meer indicatoren waardoor rode lampjes gaan branden. De Strooper: “Maar die kan ik niet verklappen.”

Er zit dus weleens spul tussen wat niet verscheept mag worden? De Strooper: “Dat gebeurt. Dan maken we een proces-verbaal op.‘’ En soms wordt pas op de plaats van bestemming ontdekt dat containers illegaal zijn, zoals de zeven containers waar wij op stuitten in Maleisië. “Die worden teruggestuurd.”

De Strooper wordt weleens verdrietig van wat hij aantreft. Het ergste wat hij ooit tegenkwam? “Een container met plastic waar de chemische stoffen vanaf dropen. En dat zou dan in een ver land gerecycled moeten worden. Dat is natuurlijk gevaarlijk.” Waar de handelaren in plastic afval precies aan verdienen, dat weet de inspecteur niet. “Misschien krijgen ze geld om het af te nemen van bedrijven. En in Azië krijgen ze er ook weer geld voor. Het zal in ieder geval nooit met een negatieve waarde uit Antwerpen vertrekken.”

Oproep

Wij gaan verder met ons onderzoek naar plastic afval. Waarom zou je dat de halve wereld over transporteren? Hoe verdien je daar geld mee? Weet je hier meer over? Laat het ons weten!