De foto op de website van de politie laat weinig los. Ook de bijbehorende informatie is summier. Door op Facebook te zoeken naar de namen van de twee komen we al snel bij een aantal Facebook-profielen uit. Liyed z’n profiel vinden we onder de naam Liyed Liyed. Op de profielfoto zien we meteen overeenkomsten. We vinden foto’s van hem vlakbij Centraal Station Amsterdam, waar hij en nog een persoon poseren aan de kade van het IJ met op de achtergrond de A’DAM Toren.

De andere jongen, Mohammed, blijkt een stuk lastiger te achterhalen. Ook wanneer we de hele vriendenlijst van Liyed bekijken, vinden we geen Mohammed. Of tenminste, niet degene die op de jongen op de foto lijkt. Ook in foto’s van Liyed is nergens een persoon te vinden die op Mohammed lijkt. We vragen ons af of het wel broertjes van elkaar zijn. Later zal blijken dat dit inderdaad niet zo is.

Fériana

De eerste vraag die wij ons stellen is: Waar komt Liyed precies vandaan? We bekijken ook alle posts van hem en zijn vrienden met wie hij op de foto staat. In één bericht wordt Liyed getagd in een foto. Daarbij wordt ook een vermelding gemaakt van een locatie, namelijk: Fériana in Tunesië. Een compleet ander land dan stond vermeld in het politiebericht, waarin staat dat de twee uit Syrië komen. Tuurlijk, iedereen kan een locatie koppelen aan een foto, dus of ze daadwerkelijk uit Fériana komen moeten we controleren. Dat doen we door de foto’s van Liyed te geolocaten; een techniek waarin je op zoek gaat naar herkenningspunten van de omgeving in de foto en kijkt of dat correspondeert met satellietbeelden.

Een paar foto’s die in 2016 op het Facebookaccount van Liyed zijn geplaatst helpen mee om de locatie te verifiëren. Zoals een foto die is geupload op 21 augustus 2016. Terwijl Liyed half in de camera kijkt zie je op de achtergrond een groot gebouw langs een geasfalteerde weg. Naast hem een verkeersbord dat een splitsing in de weg aangeeft. De omgeving ziet er niet dichtbebouwd uit, wat erop kan duiden dat dit gebouw niet midden in een dorp of stad staat.

Via Google Earth struinen we de omgeving van Fériana af, maar we kunnen de locatie van de foto niet meteen vinden. Dat er geen Google Street View beelden zijn van Fériana maakt het niet gemakkelijker. We verbreden onze zoektocht naar de plaatsen rondom Fériana, te beginnen in het dorpje Thélepte. En daar is het al snel raak. Op Google Maps staat Hotel Dorra aangegeven en wanneer je daarop klikt, krijg je een foto van de voorkant te zien. Dat gebouw komt overeen met het gebouw op de achtergrond, waar Liyed voor poseert.

Drie foto’s en een locatietag op Facebook, dat bewijst nog niet dat hij daar vandaan komt, maar meerdere foto’s lokaliseren hem daar wel. Zo zien we op het Facebook-account van Liyed ook veel foto’s die zijn genomen naast of in een zwembad. De tegels van het zwembad komen exact overeen met de tegels van het zwembad bij Hotel Dorra in Thélepte. Dat Liyed uit dit plaatsje komt, lijkt nu wel heel aannemelijk.

De oversteek naar Europa

Dat hij Thélepte heeft verlaten, blijkt uit foto’s uit 2017. Als Liyed de oversteek maakt richting Europa, dan is hij hoogstwaarschijnlijk vanuit de haven van Sousse of Hammamet vertrokken. We zien Liyed poseren in een haven voor een piratenschip. In Sousse liggen er meerdere van dit soort boten aan de kades. Deze schepen dienen als rondvaartboot. Twee andere foto’s, waarin andere herkenningspunten te zien zijn, bevestigen dat Liyed in Sousse is geweest.

Hoe hij vervolgens de oversteek heeft gemaakt naar Europa is voor ons onduidelijk. Nadat hij in Sousse is geweest, weten we hem op twee locaties te pinpointen: Milaan en Nice. Dat hij daar is geweest is duidelijk, maar wanneer hij daar precies is geweest, is onzeker. Op zee, onderweg en in onbewoonde gebieden is er amper tot geen internetverbinding mogelijk. Pas als dat wel zo is, verschijnen er meerdere foto’s van verschillende locaties op Facebook. Ook bevatten de foto’s geen metadata. Hoewel we weten dat hij op die plekken is geweest, kunnen we de exacte datum per locatie nooit precies vaststellen.

Toch blijken deze foto’s van enorme waarde te zijn voor ons onderzoek. Liyed zet in de loop der jaren ruim 300 foto’s op zijn Facebook. Door elke foto te analyseren hebben wij zijn route naar en door Europa weten te achterhalen. Zo lokaliseren wij Liyed onder andere in Nice, Milaan, Brussel, Malmö en Amsterdam en tientallen andere steden en plaatsen. Daarbij zitten ook wat opmerkelijke plaatsen, zoals het kleine havenstadje Kampen in Overijssel.

Elke stap wordt door ons in kaart gebracht. Dat doen we omdat Liyed later een belangrijke spil is in onze uitzending over amv’s. Wat brengt deze jongeren naar Europa? Hoe komen ze in plekken als Kampen of Amsterdam terecht? Uiteraard willen we Liyed zelf ook spreken. In oktober en november verblijft hij in Straatsburg, Frankrijk. Ook dat zien we doordat hij veelvuldig foto’s blijft plaatsen op zijn Facebookaccount. Eind november treffen wij hem via zijn vader op Square Des Halle, nabij het centrale station. Daar horen we ook dat Mohammed, die op de politiewebsite stond aangegeven als broertje, niet een broertje, maar een neefje van Liyed is. Ruim een uur is presentator Tom Kleijn met Liyed in gesprek. Over hoe we hem hebben gevonden. Over zijn leven en zijn zoektocht naar geluk.

*Voor dit verhaal hebben we gebruik gemaakt van een fictieve naam voor de hoofdpersoon om zijn privacy te beschermen. De echte naam is bekend bij de redactie.

Dit onderzoek is tot stand gekomen in samenwerking met Els van Driel, Tom Kleijn, Hester van Yperen. De uitzending Verloren Jongens is op 7 januari op NPO2 uitgezonden en kun je hier terugkijken.