In 2020 moet veertien procent van alle gebruikte energie opgewekt worden uit duurzame bronnen. Windenergie wordt gezien als belangrijke vorm van duurzame energie. Om de doelstellingen te halen, moeten er de komende jaren nog heel wat windmolens bij. Niet iedereen is hier blij mee. Tussen 2006 en maart 2018 zijn er zeker dertig petities ingediend op petities.nl, een website waarop burgers online petities kunnen opstarten en indienen.

Dat lijkt weinig, maar het online protest neemt toe. Drieëntwintig van de dertig petities werden geplaatst in de afgelopen twee jaar. ‘Stop de windmolenwaanzin in Noord-Beveland’, ‘Nederland is te klein voor reusachtige windmolens’ en ‘Geen ziekmakende windturbines in de leefomgeving’; als je de petitieteksten mag geloven, zit het de initiatiefnemers hoog.

‘Het overvalt je,’ zegt Francis van Oorschot. Zelf startte ze in 2015 een petitie tegen de komst van een windmolen in Zwijndrecht. ‘Je leest niet elke week alle papieren en plannen van de gemeente door. Als er een windmolen bij jou in de buurt wordt neergezet, komt dat vaak als een verrassing.’

Bezorgde omwonenden

Volgens de petitionarissen zorgen windmolens in de nabijheid van woonwijken onder andere voor geluidsoverlast. ‘Mensen worden uit hun slaap gehouden,’ zegt van Oorschot. Een groot probleem is volgens haar het laagfrequente geluid van de windturbines. Hoewel een onderzoek in opdracht van Agentschap NL en het Ministerie van Economische zaken uitwees dat er geen aanwijzingen zijn dat het laagfrequente geluid een belangrijke rol speelt bij geluidshinder en slaapverstoringen, komt de angst voor dit fenomeen meerdere malen naar voren in de teksten die aangeboden worden aan de gemeente, provincie, of Tweede Kamer. Benieuwd naar de volledige teksten? Deze zijn te lezen in het kaartje onderaan dit artikel.

Naast geluidshinder zeggen omwonenden bang te zijn voor andere gezondheidsrisico’s. Fijnstof en andere schadelijke stoffen blijven door de slag van de wieken langer in de lucht hanger, zeggen actievoerders. De RVO en RIVM zijn beiden van mening dat er geen wetenschappelijke onderzoeken zijn die deze risico’s aantonen, maar omwonenden denken dat deze bewijzen ontbreken doordat er simpelweg te weinig onderzoek naar wordt gedaan. Zij hebben het over ‘ernstige gevolgen’ en ‘een aanslag’ op de gezondheid van de buurtbewoners.

Kerstverlichting en kermisattracties

Dan is er nog de horizonvervuiling. ‘Overdag heb je last van de slagschaduw en ’s nachts van de knipperende lichtjes,’ zegt van Oorschot. De windmolens, waarvan sommige hoger zijn dan de Euromast, worden schertsend kerstverlichting of kermisattracties genoemd, door de knipperende lampjes die vanwege de vliegveiligheid ’s nachts aan staan. Bewoners van de Friese IJsselmeerkust zeiden de lichten van windmolens aan de overkant van het meer in de Noordoostpolder te kunnen zien. Deze horizonvervuiling zorgt voor een waardevermindering van woningen. Volgens Suzanne Warnars, die een petitie startte tegen windmolens in het Zeeuwse Voorne-Putten, kan het plaatsen van windmolens zorgen voor een waardedaling van acht tot wel dertig procent van de woningen die er in de buurt staan.

‘Verblijfplaats bijzondere vogelsoorten wordt onherstelbaar verstoord’

Maar ook als de molens in landelijke gebieden worden geplaatst, is er verontwaardiging. ‘Wij constateren dat de recreatieve waarde van het unieke natuurgebied langs de Oude Maas en de hier aanwezige bijzondere flora en fauna ernstig zal worden aangetast, terwijl dit gebied juist als natuurcompensatie moet dienen voor de aanleg van de Tweede Maasvlakte’, schreef Rob Nijssen in een oproep om handtekeningen te werven tegen het plaatsen van windmolens in Barendrecht. En ook voor het natuurgebiedje de Trippelenberg bij Breda kwamen mensen in actie, met het argument dat ‘de plaatsing van de windmolens in het natuurgebied de ecologische zone en verblijfplaats voor vele bijzondere vogelsoorten onherstelbaar zal verstoren.’ Over de impact van windmolens op populaties bedreigde vogelsoorten gaat ook de uitzending van volgende week in ons onderzoek Klimaatconflict in de Polder, waarin we kijken naar de belangenafweging tussen windmolens en (dode) vogels.

Af en toe boeken de actievoerders kleine successen. In 2014 werden plannen voor de aanleg van een windmolenpark langs het Gooimeer bij Almere tijdelijk aan de kant gezet na een petitie die ruim 2400 keer ondertekend werd. De toenmalig wethouder Henk Mulder zei windmolens nog steeds te willen toestaan, maar alleen op plekken waar bewoners deze graag willen.

Maar het merendeel van de petities loopt vast. ‘Het probleem van een petitie is: je krijgt nooit de hele gemeente mee, alleen de mensen die er direct de gevolgen van ervaren,’ vertelt Van Oorschot. ‘Anderen willen groene energie, de veiligheid van de kleinkinderen veiligstellen. Ik sta bekend als onruststoker, maar als ze bij hen in de buurt windmolens zouden plaatsen, zouden ze hetzelfde doen.’

Zelf overhandigde ze haar petitie tijdens een raadsvergadering aan het gemeentebestuur. ‘Maar ik vrees dat het voor niks is geweest, ze hebben er verder niks mee gedaan.’ De locatie in Zwijndrecht blijft aangewezen voor de bouw van een windturbine, wachten is op een beheerder. Toch blijft ze strijdbaar. ‘We kunnen altijd nog naar de Raad van State stappen.’

Benieuwd tegen welke windmolenparken er actie is gevoerd? Zie het onderstaande kaartje voor een overzicht:

INTERACTIEVE KAART ONTBREEKT