Arjen gaat ons voor in de spiksplinternieuwe geautomatiseerde melkstal voor zijn 135 melkkoeien en 85 stuks jongvee. Pas een jaar is hij in gebruik, en Arjen is er mee in zijn nopjes. ‘We hebben een beweegbare vloer, we zijn er heel content mee. Goed voor de koeien. En ja, een hele arbeidsbesparing. Alles wordt opgeslagen met de computer, de koeien worden herkend. Het werkt echt plezierig.’

Ondanks de blijdschap om de nieuwe stal, leidt het óók tot zorgen. Want hoe gaat hij die afbetalen met de onzekere toekomst voor de boeren? Wat zou het bijvoorbeeld voor hem betekenen als de veestapel gehalveerd wordt? ‘Dan gaan we van 1,2 miljoen liter melk naar 6 ton melk. Dan hebben wij geen inkomen meer. Want ik heb wel mijn grond, namelijk 85 hectare. Ik heb wel mijn financiële lasten. En de bank zegt niet: ‘We gaan de boel halveren.’ Tenminste, ik denk niet dat ze daaraan gaan meewerken.’

Geen boze, maar teleurgestelde boer

We ontmoeten Arjen voor het eerst in de Bilt, waar hij protesteert tegen de stikstofmetingen door het RIVM. Later op die dag gaat hij door naar Den Haag. ‘Ik ben niet per se een boze boer, maar vooral een teleurgestelde boer. Over dat ze zo met ons omgaan. Ze voeren een jojobeleid. Eerst hebben we een melkquotum, dan vinden ze dat we voor de wereldmarkt, en dus meer moeten gaan produceren, en toen kwam er weer een fosfaatquotum,’ legt hij uit.

De agrarische sector is verantwoordelijk voor 46 procent van de stikstof die neerslaat op de Nederlandse natuur, en daarmee vormt de sector veruit de grootste bron van stikstof. Maar Arjen wordt radeloos van de stikstofmaatregelen die hem boven het hoofd hangen.

‘Als het echt zo is zullen wij als boeren de laatste zijn die niet mee willen werken. Wij hebben al heel veel gereduceerd in het verleden en we blijven gewoon ons best doen om de natuur en het milieu te sparen. Maar dat kan niet vandaag of morgen. We hebben een langetermijnbeleid nodig, een punt op de horizon over 10 jaar. Maar nu gaan we rechtsomkeer, en dat gaat niet lukken.

Kinderen

Terwijl Arjen ons te woord staat spelen zijn kinderen, ieder in eigen overall, op de achtergrond. Ook daar maakt Arjen zich zorgen om. ‘Hoe gaat de politiek met ons om? Worden we afgeserveerd, of gaan ze hun boerenverstand gebruiken? Zodat ook onze kinderen de kans kunnen krijgen?’

‘Het doet gewoon zeer. En dat is niet alleen bij ons boerenbedrijf maar ook bij de andere mensen. Wij zíjn het platteland. En dat wordt gewoon vergeten. Dat voel ik echt. (…) Ze zouden trots op ons moeten zijn. Elk land kijkt naar Nederland, hoe die boeren het doen.’