Voor het onderzoek Schulden komen we in contact met Gerville. Hij werkt als begeleider op een woongroep en is sportinstructeur. ‘Gelukkig heb ik in de afgelopen jaren het sporten als uitlaatklep gehad, want het waren zware jaren door de schulden. Door het sporten heb ik het vol kunnen houden en natuurlijk voor mijn kind. Want voor jezelf doorzetten is één, maar de uiteindelijke drive die ik nodig had om dit lange traject het vol te houden was toch mijn zoontje. Als ik straks helemaal schuldenvrij ben, dan kan ik mijn basis voor mij en die jongen uitbreiden. Daar kijk ik echt naar uit.’

Eigen huis en baan kwijt

Gerville komt zo’n tien jaar geleden in de problemen. ‘Ik verloor mijn vaste baan en had een huis met een hypotheekvorm die ik niet meer kon betalen. Bovendien moest er nog veel gebeuren aan het huis en het stond door de crisis onder water. Toen ik zo’n 15.000 euro aan schuld had ben ik naar de gemeente gestapt met de vraag of ze mij konden helpen. Maar vanwege het eigen huis en die hypotheekvorm, met een soort spaarforfait, konden ze toen niets voor me doen. Ik moest mijn huis maar verkopen.’

Verbolgen gaat hij terug naar huis, zo vertelt hij. ‘Zo’n huissie is toch je basis en ik heb daarom zelf geprobeerd om de eindjes aan elkaar te knopen. Maar dat lukte natuurlijk niet meer.’ Met alle gevolgen van dien, want Gerville raakt in 2014 zijn huis uiteindelijk toch kwijt en daardoor lopen zijn schulden nog verder op. ‘Er kwam nog eens 100.000 euro aan schuld bij en dan heb je ineens een forse schuld. Dat was een hele gewaarwording om zoiets mee te maken, ik had echt het idee dat ik door het stof heen moest. Ik sliep in die tijd zelfs in mijn auto, ging van vrienden naar vrienden.’

Geen vaste woon-of verblijfplaats

Zelfstandig van de schuld afkomen is dan voor Gerville geen optie meer. ‘Ik klopte daarom opnieuw aan bij de gemeente voor een schuldsaneringstraject. Maar toen kreeg ik te horen dat ze me niet konden helpen omdat ik geen vaste woon- of verblijfplaats had. Ik snapte er echt niets meer van, eerst moet je je huis verkopen en als je dan geen huis meer hebt, dan is dat weer een reden om je niet te kunnen helpen. Ik moest dan eerst een half jaar in de daklozenopvang gaan wonen. Ik was al verbolgen en dacht dat ik de bodem toen al had geraakt, maar eigenlijk ben ik toen nog dieper gevallen. Het leek wel of ze elke keer nieuwe redenen verzonnen om me niet te helpen.’

Hij vertelt dat er wel momenten zijn geweest dat hij de handdoek in de ring wilde gooien. ‘Dat ik dacht: ‘Het gaat toch niet meer lukken, het wordt hem niet meer. We gaan niets meer doen, ik krijg toch geen hulp. Er is elke keer wel weer een regel in het systeem waardoor het niet lukt om van mijn schulden af te komen.’’

Machtige schuldeisers

Toch zet Gerville door en vindt weer een baan en onderdak. Om uiteindelijk van zijn schuld af te komen probeert hij nogmaals tot een schuldregeling met zijn schuldeisers te komen. ‘Als je je schulden wilt saneren moet je dat namelijk eerst minnelijk proberen,’ zo legt hij uit. ‘Dus je moet een soort overeenkomst proberen te sluiten met al je schuldeisers. Maar die zijn eigenlijk best wel machtig, want als die er niet mee instemmen, de hakken in het zand zetten, dan dwingen ze je eigenlijk om de wettelijke sanering in te gaan. Bij mij lag met name de hypotheekbank dwars. Als ik alles bij elkaar optel, dus inclusief de afwijzing voor de schuldregeling, dan ben ik er toch wel drie tot vier jaar mee bezig geweest om te proberen om er met die schuldeisers uit te komen.’

Onder andere de hypotheekbank blijft dwars liggen en met een mislukt minnelijk traject op zak kan Gerville aanspraak maken op de wettelijke schuldsanering. Na ook daar eerst een keer afgewezen te zijn, wordt hij uiteindelijk afgelopen maart toegelaten tot de zogenoemde WSNP. De komende drie jaar moet hij zich aan strikte voorwaarden houden, maar als dat allemaal lukt is hij over drie jaar van zijn schuld af.

Hand in eigen boezem

Terugkijkend op het hele voortraject vindt Gerville dat het alles bij elkaar wel heel lang heeft geduurd. ‘Ik ga ervoor om in 2022 van mijn schuld af te zijn, maar ik heb het gevoel dat ik geknakt en gebroken door het putje heen moest. En dat je door allerlei hoepels moet springen om uiteindelijk in die sanering terecht te komen.

'Je moet als persoon in de schulden wel mentaal sterk zijn en met de continue teleurstellingen kunnen omgaan. Ik heb gelukkig veel hulp gekregen van mijn sociale netwerk, mede daardoor heb ik het ook vol kunnen houden.’

Hij vervolgt: ‘Schulden maak je zelf, dat is waar. En ik heb op dat moment ook echt mijn hand in eigen boezem gestoken. Dat moet je ook wel doen om verdere stappen te maken. Maar de stappen die erna komen die zijn eigenlijk onmogelijk. Er is altijd wel een regel of iets waardoor je vastloopt.’

Reactie gemeente: ‘Klant heeft de regie’

De gemeente wil vanwege privacy niet ingaan op het verhaal van Gerville. In algemene zin stellen ze dat de snelheid van het proces vooral bij de klant ligt. ‘Die heeft de regie.’ Ze geven aan laagdrempelige schuldhulpverlening aan te bieden die voor iedereen toegankelijk is, ook voor mensen met een woning. ‘Het beleid is in de afgelopen jaren niet gewijzigd. We leveren altijd maatwerk,’ aldus de gemeente.