Bij diverse gespecialiseerde afdelingen binnen de geestelijke gezondheidszorg (GGZ) staat het water aan de lippen. Ex-cliënt Hazar Chaouni voert daarom actie. Ze vindt dat er meer budget voor de GGZ moet komen en is tegen de sluiting van klinieken. Zelf heeft ze namelijk ervaren hoe cruciaal deze vorm van zorg is.
“Ik moest zo hard huilen. Ik dacht: ik kan dit niet.” Het is de avond voor Hazars (toen 26) opname in het Centrum voor Psychotherapie in het Gelderse Lunteren. Ze kampt dan met vergaande gevoelens van onzekerheid en schuld en schaamte. Ze worstelt met heftige emoties en heeft een extreem laag zelfbeeld, iets waar traumatische ervaringen in haar jeugd aan hebben bijgedragen. Omdat de reeks bezoeken aan psychologen en therapeuten niet het gewenste resultaat opleveren, zet ze de stap om 9 maanden intern te gaan bij het Centrum voor Psychotherapie.
Spijbelen
Hazars vader overleed toen ze 8 was. Op school werd ze gepest. “Ik was een outcast, werd buitengesloten. Meisjes wilden niet meer bij zitten in de pauze omdat ze mij niet begrepen, maar over wat er met me aan de hand was kon ik niet praten. Ze vonden me overgevoelig en zeiden dat ik rare kleding droeg”, vertelt ze. “Ik ging steeds meer spijbelen. Maar vanuit huis lag er juist veel druk op mij om te presteren. Ik was de eerste uit het gezin die naar de havo ging, ik moest het wel goed doen.”
Thuis waren er ook de nodige problemen in het gezin, iets waarover Hazar vanuit privacy-oogpunt niet verder uit wil weiden. Noodgedwongen verliet ze het huis en kwam ze in de jeugdzorg terecht. “Op mijn 18e ben ik volledig ingestort, mijn behandelaar dacht dat ik een chronische depressie had. Later kreeg ik de diagnose van een persoonlijkheidsstoornis.”
Na heel wat gesprekken en behandelingen met psychologen en psychiaters, komt Hazar uiteindelijk in Lunteren terecht bij het Centrum voor Psychotherapie, een afdeling van de GGZ-instelling Pro Persona die gespecialiseerd is in de behandeling van persoonlijkheidsstoornissen. Hier volgt ze een klinische behandeling waarbij ze 9 maanden in de instelling woont en therapie krijgt. “Het was een hele bevalling. Een achtbaan aan emoties, soms echt slopend en ik was lang niet altijd gelukkig daar, maar ik ben blij dat ik het heb gedaan.” Nu krijgt Hazar geen behandeling meer. Ze loopt heus nog wel eens “tegen dingen aan” zoals ze zelf zegt. Maar daar komt ze, twee jaar later, nu zelf uit.
Ambulant
Hazar is tevreden dat ze de therapie heeft afgerond, toch betreurt ze het dat het centrum per 1 juli gaat sluiten. Pro Persona kampt met een negatief saldo op de eindrekening. Om kosten te besparen is het plan nu om de kliniek in Lunteren te sluiten en ambulante zorg aan te gaan bieden aan cliënten in de regio.
Als je 9 maanden in een kliniek verblijft, kun je je problemen niet langer uit de weg gaan
Maar Hazar gelooft niet dat deze vorm van ambulante zorg waarbij je niet intern in een kliniek verblijft maar enkel op afspraak de therapeut bezoekt en thuis blijft wonen, iedereen vooruit gaat helpen. Voor haarzelf had het weinig geholpen, zo zegt ze. “Als je vermijdend van aard bent en je beter voordoet dan je bent, kun je beter ergens intern zitten in plaats van dat je na de behandeling naar huis gaat”, legt ze uit.
“Als je 9 maanden in een kliniek verblijft, kun je je problemen niet langer uit de weg gaan. Dat houd je niet vol.” Voor haar was de klinische behandeling dan ook cruciaal. “Als ik die therapie niet had gehad, zou ik nu nog in therapie zijn.”
Actie
Klinische zorg is belangrijk voor GGZ-patiënten, is de ervaring van Hazar. Dus vindt ze dat dit soort klinieken open moeten blijven. Ze is dan ook een van de kartrekkers van de campagne: Red de GGZ. De bijbehorende petitie die oproept om de zogenoemde onderfinanciering van de GGZ te stoppen, is al meer dan 20 duizend keer ondertekend.
Afgelopen week ging Hazar, die ook politiek actief is, met zo'n 70 (ex)cliënten, behandelaars en andere sympathisanten actievoeren in Den Haag tegen de sluiting van gespecialiseerde GGZ-klinieken. Met de actie vragen ze toezichthouder NZa om de zorgplicht beter te vervullen. Bij minister Kuipers (Volksgezondheid Welzijn en Sport) en minister Helder (Langdurige Zorg en Sport) dringen ze aan op een onmiddellijk ingrijpen en meer budget voor gespecialiseerde GGZ.
Kliniek kopen
Want het Centrum voor Psychotherapie is niet de enige specialistische zorgaanbieder waarin gesneden wordt. De Kliniek Intensieve Behandeling van Inforsa in Amsterdam is onlangs al gesloten, net als PsyQ en de LHBTI-poli in Amsterdam. Bij Altrecht Psychosomatiek Eikenboom worden het aantal bedden gehalveerd. Ook bij Scelta in Apeldoorn waar ze zorg aan mensen met een persoonlijkheidsstoornis geven, verdwijnen er bedden.
Hoewel psychiaters van het Centrum voor Psychotherapie in Lunteren de behandelingen van de huidige cliënten aan het afbouwen zijn vanwege de sluiting, denkt een groepje medewerkers momenteel erover om het heft in eigen handen te nemen. Ze zien het niet zitten dat deze vestiging verdwijnt na ruim 70 jaar, nadat ze jarenlang kennis en ervaring hebben opgebouwd. Ze bekijken de mogelijkheden om de kliniek op te kopen en zelfstandig te runnen.
Voor ons onderzoek naar de geestelijke gezondheidszorg duiken we komende weken dieper in de gespecialiseerde GGZ: hoe kan het dat sommige van deze afdelingen omvallen of dreigen om te vallen? En wat zijn de gevolgen voor de cliënten? Daarover berichten we de komende tijd op onze website en we maken er een tv-uitzending over dit najaar.
Heb jij ervaring met een GGZ-afdeling die op omvallen staat?
Ben je behandelaar of (ex)cliënt, en heb je te maken met lange wachtlijsten voor specialistische, klinische zorg? Of moet je je behandeling stoppen omdat de instelling zijn deuren gaat sluiten? Laat het ons weten. We zijn benieuwd naar je ervaring.
