‘Wij hebben de medische indicatie voor IVF-behandelingen met een draagmoeder al lang geleden losgelaten. Hierdoor kunnen homostellen, maar bijvoorbeeld ook lesbische koppels en alleenstaande vrouwen bij ons terecht om een kindje te krijgen.’ UZ Gent heeft daar tot nu toe goede ervaringen mee. ‘Het belangrijkste is dat je ouders hebt die helemaal voor een kindje en voor een gezin willen gaan.’ Het ziekenhuis begeleidde de afgelopen zeven jaar ongeveer twintig homokoppels en hun draagmoeder.

UZ Gent populair bij Nederlandse wensouders

Deze benadering maakt het ziekenhuis ook populair bij Nederlandse stellen die via een draagmoeder een kindje willen krijgen, maar in Nederland aanlopen tegen strikte regels. ‘Nederlanders bellen ons wel. Maar we kunnen ze niet helpen,’ zegt Stuyver. ‘De mensen moeten echt woonachtig zijn in België.’ Het ziekenhuis stelt deze eis op advies van een jurist. ‘Ook wij hebben geen goed juridisch kader voor draagmoederschap. Volgens onze jurist is het vanwege de adoptieprocedure veiliger als alle betrokkenen in België wonen.’ Het is tot nu toe één keer voorgekomen dat een Nederlands stel speciaal voor de behandeling verhuisd is. ‘Zij kwamen van net over de grens. En de kandidaat-draagmoeder woonde hier al. Dus dat maakte de situatie wel gemakkelijker.’

Huiverig voor vrouwen zonder medische verklaring

Stuyver vertelt dat ze in Gent één of twee aanvragen per week krijgen over zwangerschappen met een draagmoeder. ‘Ongeveer 90 per jaar. Maar dan moet een koppel vervolgens wel een strikte procedure doorlopen. Dus uiteindelijk start maar 10 procent daadwerkelijk aan het medische traject.’ Want ook al zijn de criteria in België minder strikt dan in Nederland, ook daar is men bewust van de risico’s en volgt er van tevoren een uitgebreide psychologische screening. ‘We zijn wel huiverig voor vrouwen zonder een medische verklaring. Vrouwen die het vragen omdat ze niet graag zwanger zijn, die een zwangerschap niet zien zitten vanwege esthetische redenen, bijvoorbeeld vanwege een eerdere plastische chirurgie. Dat kan hier niet.’

Discussie over de kosten

Wat dat betreft begrijpt zij de terughoudendheid in Nederland. Het VUmc is het enige ziekenhuis in Nederland die de behandeling met een draagmoeder aandurft . Ze doen dit onder strikte voorwaarden. De vrouw moet een medische verklaring hebben waarom zij niet zwanger kan zijn of kan worden. En de geslachtscellen moeten beiden afkomstig zijn van de wensouders. Hierdoor zijn homostellen met een draagmoeder uitgesloten van de behandeling. Stuyver denkt dat het vooral een praktisch argument is. ‘Het creëert heel veel meer werk voor een ziekenhuis of een kliniek. Bij het counselen van een homokoppel met een draagmoeder kun je zo maar met zes mensen om de tafel zitten: de wensouders, de draagmoeder én de eiceldonor met partners.’ Volgens Stuyver is de discussie over de kosten en de baten bij hen in het ziekenhuis ook regelmatig gevoerd. ‘Ik heb hier op het hoogste niveau ook mensen de wenkbrauwen zien fronsen; we hebben er zoveel werk aan en er wordt niet altijd een baby’tje geboren.’ Ze heeft het gevoel dat de kosten-batenanalyse een belangrijk argument is voor ziekenhuizen om er wel of niet aan te beginnen.

In de nesten werken

Stuyver hoopt voor de koppels in Nederland dat de strikte criteria in Nederland verruimd worden. ‘Wij hebben er tot nu toe goede ervaringen mee. Het zijn warme koppels met een hele duidelijke kinderwens. Ze hebben vaak goed nagedacht over wat zij kinderen kunnen bieden.’ Zij denkt tenslotte ook dat het kan voorkomen dat wensouders hun mogelijkheden in het buitenland gaan verkennen, met alle gevolgen van dien. Denk aan uitbuiting van commerciële draagmoeders of ingewikkelde buitenlandse adoptieprocedures. ‘Mensen lopen in hun wens gevaar. Ze werken zich soms onbewust echt enorm in de nesten.’