“4 jaar geleden kwam het voor het eerst bij ons terecht”, zegt Steven. Nieuwssite Sikkom publiceerde toen dat sommige Groningse huurwoningen die onder de huurtoeslaggrens vallen, foutieve energielabels hebben. In de jaren daarna volgden er meer. Omdat het energielabel bij woningen met een huurprijs onder die grens medebepaalt wat de maximale huur is die een verhuurder voor mag vragen, hebben veel huurders jarenlang te veel betaald.

“Maar we liepen er al snel tegenaan dat we daar als gemeenteraad weinig aan kunnen doen”, zegt Steven. “Het toezicht op degene die energielabels uitgeven, ligt bij het Rijk (red. bij gecertificeerde instanties, die worden gecontroleerd door de Raad voor Accreditatie). Dus we hebben er toen op aangestuurd dat er vragen aan de minister werden gesteld.” Die vragen zijn vervolgens gesteld, maar daarna is er volgens Steven weinig gebeurd om het probleem aan te pakken.

Ondanks dat het toezicht niet bij de gemeente ligt, vindt Steven dat de gemeente wel meer had kunnen doen. “Ze hadden meer op de trom kunnen slaan, zodat er landelijk meer aandacht voor kwam.”

Opnieuw aandacht

Nu, vier jaar later, is er weer veel aandacht voor de kwestie in de lokale media, omdat steeds meer woningen onderdeel van het probleem blijken te zijn. En ook landelijk lijkt er wat te gebeuren. Het OM bekijkt op dit moment of strafrechtelijk onderzoek naar de kwestie mogelijk is.

Wat Steven betreft had dat alleen allemaal veel eerder moeten gebeuren. “Het is me een doorn in het oog dat het zo vaak gebeurt, dat huurders worden uitgeknepen, maar dat daar niets aan gedaan wordt. Wat je hier ziet, is dat de samenwerking tussen gemeenten en het Rijk heel lastig is. Op dit dossier hebben ze niets gedaan, terwijl het bewijs er 4 jaar geleden ook al lag. Dan is Groningen toch ver weg.”

Om de extra aandacht die er nu lijkt te zijn kracht bij te zetten, diende Steven samen met het CDA een motie in. Hiermee willen ze benadrukken dat de energielabelkwestie van groot maatschappelijk belang is, en ze willen als gemeente in gesprek met het OM. “Ik dacht: baat het niet, schaadt het niet, maar we kunnen in ieder geval aangeven dat wij als gemeente willen dat het OM er serieus naar kijkt.” De motie werd aangenomen.

Reactie gemeente

Manon Hoiting, woordvoerder van de wethouder Wonen van gemeente Groningen, reageert dat het verhaal vier jaar geleden inderdaad al bekend was bij de gemeente, maar dat de aandacht ervoor vervolgens wegebde. “Onlangs was het weer veel in de pers. Dan gaat het toch weer spelen. Het heeft nu weer volop de aandacht, want het is absurd dat je huur moet betalen voor iets dat niet klopt.”

De gemeente zegt nu landelijke politieke aandacht te vragen via de Tweede Kamer en met de Inspectie Leefomgeving en Transport (die toezicht houdt op de aanwezigheid van energielabels) in gesprek te gaan, om te kijken wat zij kunnen betekenen op het gebied van handhaving. Ook onderzoekt de gemeente of het Steunpunt Huren Groningen een rol kan spelen in de oproep aan huurders om met vermoedens van een fout energielabel naar de Huurcommissie te stappen.

Toch is de gemeente volgens de woordvoerder nog steeds niet de aangewezen partij om gesjoemel met energielabels daadwerkelijk aan te pakken. “Het is aan het Openbaar Ministerie om onderzoek te doen. Zij hebben aangegeven met een oriënterend onderzoek aan de slag te gaan. En zij kunnen strafrechtelijk vervolgen. Wat wij wel willen doen, is kijken of het hanteren van een foutief energielabel een grondslag kan zijn voor een bestuurlijke boete of het intrekken van een verhuurdersvergunning. Maar daarvoor moeten we een dossier opbouwen. Wij hebben nu niet in beeld hoe groot het is. We hebben daar geen onderzoek naar.”

Steven hoopt vooral dat de ‘Wet goed verhuurderschap’, die nu bij de Tweede Kamer ligt en misstanden bij woningverhuur moet aanpakken, een extra impuls kan geven aan de gemeente om iets aan de kwestie te doen. “Niet direct als blijkt dat een energielabel niet klopt, maar misschien wel indirect als een verhuurder meermaals regels aan zijn laars lapt. Onder het nieuwe wetsvoorstel kan de gemeente een woning dan in beheer krijgen. Dat is een fijn instrument om malafide verhuurders aan te pakken.”