Jeugdartsen willen jongeren die niet of onvolledig gevaccineerd zijn gaan oproepen om het besluit van hun ouders te heroverwegen. De jeugdartsen willen zo de dalende vaccinatiegraad een halt toeroepen. Dat stelt voorzitter Mascha Kamphuis van AJN Jeugdartsen Nederland als we met haar spreken voor ons onderzoek naar vaccineren. Bij de AJN zijn artsen aangesloten die werkzaam zijn op consultatiebureaus en scholen.
Eerder dit jaar bleek uit onderzoek van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM), dat in 2017 voor het vierde jaar op rij meer ouders besloten hun kinderen niet te laten vaccineren. De vaccinatiegraad daalde met een procent ten opzichte van het jaar daarvoor. Een dalende vaccinatiegraad verhoogt de kans op uitbraken van ziektes zoals de mazelen. Ook de vaccinatiegraad voor HPV (het virus dat baarmoederhalskanker kan veroorzaken) voor meisjes is zeer laag. Minder dan de helft haalde de prik.
Vanaf 16 jaar kunnen jongeren zelfstandig beslissen over medische ingrepen, waaronder vaccinatie. Daarom zouden alle niet of nog onvoldoende gevaccineerde jongeren vanaf die leeftijd een uitnodiging moeten krijgen om opnieuw het gesprek aan te gaan met de jeugdarts over vaccinatie.
Keuzevrijheid
Deelname aan het Rijksvaccinatieprogramma is in Nederland vrijwillig. Het is dus aan de ouders om te besluiten of hun kinderen worden ingeënt of niet. Kamphuis: ‘We gaan uit van de rechten van het kind, dat stellen we voorop. Wat vindt het kind zelf? Zij hebben de keuze nooit gehad.’
Kamphuis benadrukt niet een afstand te willen creëren tussen kinderen en hun ouders. ‘Maar als een kind anders wil dan de ouders, zou je jongeren kunnen stimuleren ze daarbij te helpen. Ook kunnen wij vervolgens met ouder en kind het gesprek voeren hoe om te gaan met een eventueel meningsverschil.’
Uitvoering
Kamphuis denkt in eerste instantie aan een gerichte brief aan niet- of gedeeltelijk gevaccineerde kinderen. ‘Wij weten wie wel en niet gevaccineerd is.' Vraag is alleen of dat zomaar kan in het kader van de privacy en of dat de meest effectieve optie is. Een andere optie is een publiekscampagne. ‘Ben jij 16 jaar en niet gevaccineerd? Kom naar de jeugdgezondheidszorg’. Kamphuis denkt ook aan de mogelijkheid om open spreekuren aan jongeren te bieden en extra voorlichting te geven over vaccineren op scholen. Kamphuis: ‘Laten we vooral ook aan jongeren vragen wat zij zelf een goede manier vinden.’
Kamphuis heeft dit plan voorgesteld aan het ministerie van Volksgezondheid. Dat zal als verantwoordelijke voor het Rijksvaccinatieprogramma een besluit moeten nemen over het plan.
Steun
De Nederlandse Vereniging voor Kindergeneeskunde (NVK) stelt het een interessant plan te vinden en is er zeer voor dit verder uit te zoeken. Voorzitter Károly Illy: ‘Daar waar nodig en mogelijk werken wij graag mee.’
Ook het RIVM schaart zich achter het plan, al benadrukt woordvoerder Harald Wychgel dat wat hen betreft de ouders ook worden uitgenodigd voor zo’n gesprek.
‘Wij willen als RIVM niet dat jongeren door onvoldoende geïnformeerd te zijn iets nalaten wat goed zou zijn voor hun gezondheid. Tegelijkertijd willen we ook stimuleren dat ouders met kinderen praten hierover. Als zo’n jongere zelf na zo’n gesprek besluit: ‘Ik doe het toch', dan is dat het besluit van de jongere in kwestie’.
